Francisco de Sales

Doutor da Igrexa
Francisco de Sales

Nome orixinal	(fr) François de Sales
Biografía
Nacemento	16 de agosto de 1567 Château de Thorens, Francia (en)
Morte	28 de decembro de 1622 (55 anos) Lión, Francia
Causa da morte	ictus
Lugar de sepultura	Annecy
Bishop of Geneva (en)
17 de setembro de 1602 – ← Claude de Granier (pt) – Jean-François de Sales → Diocese: Roman Catholic Diocese of Geneva (en)
Datos persoais
Relixión	Igrexa católica
Educación	Universidade de Padua
Actividade
Ocupación	bispo católico (1602–1622), sacerdote católico (1593–), escritor, teólogo
Movemento	Contrarreforma
Orde relixiosa	Congregação do Oratório (pt)
Consagración	Vespasien Gribaldi (pt)
Enaltecemento
1665 - santo
Día de festividade relixiosa	24 de xaneiro
Outro
Título	Príncipe-bispo (pt)
Cónxuxe	sen valor
Pais	François de Sales de Boisy   e Françoise de Sionnaz de Vallières
Irmáns	Jean-François de Sales
(la) Nunquam excidet
Descrito pola fonte	Nordisk familjebok Obálky knih, Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron

Francisco de Sales, nado no castelo de Sales (en Savoia) en 1567 e finado preto de Lión o 28 de decembro de 1622, foi un misioneiro católico.

Bautizado co nome de Francisco Buenaventura, despregou unha vigorosa actividade misioneira en terras calvinistas malia ter unha saúde precaria. Beatificado por Alexandre VII en 1665 e declarado Doutor da Igrexa en 1878 por Pío X como doutor da amabilidade. Na actualidade é o patrón dos xornalistas.

Educación

Foi un neno inquedo aínda que enfermizo, educado no catolicismo no propio castelo onde nacera. Estudou no colexio de Annency. Xa mozo, foi desenvolvendo un carácter iracundo do que era consciente e contra o que loitou toda a súa vida, querendo ter como modelo a Francisco de Asís.

Tivo como preceptor a Pedro Deage, un sacerdote ríxido e esixente que o endureceu pero que, por contraste, farao ser máis tolerante e suave cos seus discípulos e subordinados.

Asumiu unha serie de propósitos dende moi novo, que desenvolvería máis tarde e que chegaron a ser clásicos da pedagoxía católica popular: oración matinal e antes de deitarse, meditación verbo dos dons concedidos por Deus de cara a acción de grazas, exame de conciencia, rezo do rosario, axuda ao pobre e o necesitado, trato amable con todos, lecturas piadosas, devoción pola eucaristía e confesión semanal (como afirmación fronte á negación dos protestantes da transubstanciación e do sacramento da confesión).

Trasladouse a estudar á Universidade de París, concretamente ao colexio de Clermont rexentado polos xesuítas. Aplicouse no estudo así como na equitación, a esgrima e o baile. Era ben recibido nas reunións sociais de xente refinada, onde admiraban os seus coñecementos en retórica e filosofía, expostos por el con sinxeleza e sen pretensións.

Crise

Francisco de Sales, na altura do seu éxito social, sufriu unha fonda crise existencial que o puxo en contraste vital coas principais doutrinas luteranas e calvinistas (a graza e a predestinación). Tentando non participar das diversións contrarias a súa moral, foi obxecto de burlas que lle causaban unha profunda ira interior, que conseguía dominar ata o punto de que todos o tiñan por unha persoa apracible e mansa. A xenreira nacíalle dun sentimento de orgullo e soberbia, polo que chegou a atormentarse coa teima dunha segura condenación. Coñecedor das doutrinas de Jean Calvin, chegou a angustiarse coa idea de que estaba predestinado á condenación. Caeu nunha aguda depresión, perdendo o sono e a fame. Mais nesta crise interior empezou a percibir que o que máis lle facía sufrir non era o terror ás penas do Inferno senón a imposibilidade de amar a Deus, unha vez condenado.

Cun sentimento de inutilidade e fraxilidade radical, atopou luz na lectura no Evanxeo de frases como Deus enviou ao seu Fillo ao mundo non para condenalo, senón para que os malvados se salven por medio de El (Xn 3:17). Encontrou tamén apoio na súa devoción á Virxe María, segundo as recomendacións de San Bernaldo.

Sandado do seu orgullo, recuperou un entusiasmo liberador. As súas experiencias de fraxilidade e afundimento fixérono compasivo, e a súa vivencia da graza como experiencia transformadora ratificouno na súa convicción do erro do protestantismo.

O seu pai, Señor de Boisy ordenoulle estudar avogacía, e tiña para el proxectos de prosperidade social mediante un prometedor vencello matrimonial. En Padua estudou Dereito pero sacou horas con grande esforzo para estudar tamén Teoloxía. Non aceptou a dignidade senatorial que lle ofreceron e revelou ao seu pai a súa decisión de ser sacerdote. Coa oposición tallante deste, foi ordenado en 1593.

Sendo deán de Xenebra, moi cedo viuse o seu estilo peculiar, centrado especialmente nos marxinados e desfavorecidos. Así mesmo, o seu xeito de predicación era sinxelo, carente de afectada retórica, que desgustaba ao clero elegante, pero que chegaba ás capas humildes da sociedade xenebresa.

A Misión de Chablais

O Bispo Claudio de Garnier, decidiu envialo á unha misión evanxelizadora en terras gañadas pola nova fe calvinista. Nun contexto de sanguentos conflitos relixiosos, unha misión pacífica e desprotexida como esta alarmou ao Señor de Boisy, que considerou que o seu fillo ía directo ao martirio. Tentou influír no bispo para que revogase a encomenda, pero a firmeza na decisión de Francisco mantivo a decisión do Bispo. O seu pai desautorizouno argumentado que non quería ser o asasino do seu fillo.

Francisco emprendeu a pé a viaxe e, sen casa nin acubillo, sufriu as penalidades xeográficas e climáticas ademais das propias dunha situación tinguida de violencia e intolerancia. Nesta tesitura aprendeu unha lección que o marcaría: atacado polos lobos, salvou a vida agabeando nunha árbore, da que foi rescatado por uns labregos calvinistas. Isto fíxolle amar aínda máis aos seus adversarios de fe. Mediante a soa amizade, paradoxalmente, converteunos ao catolicismo.

Os resultados da misión, eran escasos, estando a rexión asolagada pola guerra e a inseguridade, Francisco enxeñou un método para chegar ao máximo número de labregos e montañeses: a redacción e distribución de panfletos ou follas voantes onde expuña a fe católica fronte ao que consideraba erros calvinistas. Os orixinais aínda consérvanse no convento da Visitación de Annency.

Foi obxecto de persecucións, ameazas, calumnias e maltratos pero, de vagar, foi gañándose ás xentes das aldeas, que admiraban a súa paciencia, tolerancia e afouteza. Isto permitiu que, tras varios anos de dedicación e sufrimentos, o bispo Garnier fora recibido en Thonon por unha multitude que volvera ao catolicismo. Cando explicou a razón do seu éxito nunha carta a Santa Xoana de Chantal, afirmou: Levo repetido moitas veces que a mellor maneira de predicar aos herexes é o amor, aínda sen dicir unha palabra de refutación contra as súas doutrinas.

Bispado

O recoñecemento ao seu labor propiciou que fora proposto como bispo coadxutor de Xenebra. Algo que rexeitou, ata que, debido á insistencia dos propoñentes, acabou aceptando, caendo enfermo ao pouco tempo.

Tal era a súa sona que o Papa Clemente VIII, entre o recoñecemento e a preocupación, decidiu sometelo a un exame teolóxico para contrastar, a través dun difícil interrogatorio, se eran ortodoxas as súas ideas. Máis que a exactitude nas respostas, deixou unha pegada a sinxeleza e modestia coas que expuxo os seus coñecementos doutrinais. Francisco saíu confirmado da proba.

Foi invitado a predicar en París, na propia capela real, que se ateigaba de multitudes que acudían para escoitalo. O rei Henrique IV tentou ofrecerlle unha alta dignidade na capital, pero Francisco porfiou que prefería á esposa pobre da montaña á señora rica da capital que lle ofrecían. Alí xa bispo titular, entregouse plenamente consonte ao seu dito, recollido de San Bernaldo: A medida do amor e o amor sen medida.

Tivo unha especial relación de afecto e colaboración con Xoana de Chantal cuxo froito foi a fundación da congregación da Visitación (as salesas) en 1610. Esta congregación combinaba vida contemplativa con vida activa fóra do convento axudando a enfermos e necesitados. Isto provocou a oposición do bispo de Lión, o que obrigou a redactar unha regra inspirada na de Santo Agostiño.

Admirado pola súa fe incólume, todos comprobaron que nada tiña que ver co xélido fanatismo cando chorou con fonda dor a morte da súa nai ese mesmo ano de 1610.

En 1622 foi chamado polo duque de Savoia, o futuro Lois XIII. Acudiu a esta chamada co fin de defender a zona da diocese que estaba baixo a soberanía francesa. A dura viaxe en pleno inverno minguou sen remedio as súas forzas. Á volta, detívose en Lión na casiña do xardineiro do convento da Visitación. Xa moi feble e case sen poder falar, as relixiosas pedíronlle que dixese cal era a virtude que había que empezar por practicar. Francisco escribiu: a humildade. Proseguindo á viaxe morreu o 28 de decembro de 1622. No leito de morte repetía: O Señor sacoume do foxo da miseria e do pantano da iniquidade.

Reliquias

O seu corazón foi trasladado nun estoxo de prata ao convento da Visitación. Foi soterrado en Annency. Cando en 1632, se exhumou o seu cadáver, comprobouse que este non sufrira descomposición ningunha, algo que todo o pobo puido comprobar. A piadosa tradición di tamén que cando se lle sacou o fel, encontrárono convertido en 33 pedriñas, que a devoción popular interpreta como o resultado de loitar contra a xenreira do seu carácter.

Obras

• As controversias.
• A Introdución á vida devota (Filotea).
• O Tratado do Amor de Deus (Teótimo).