Beatus ille

Parella galega nun carro transportando millo, 1979.

Beatus ille é unha locución latina que se traduce "feliz aquel". Trátase das dúas primeiras palabras dun dos épodos máis famosos do poeta latino Horacio. O poema canta as excelencias da vida no campo ademais de amosar aprecio pola vida tranquila, fronte á axitación da vida mundana e frívola e das súas preocupacións.

Beatus ille qui procul negotiis,

ut prisca gens mortalium
paterna rura bobus exercet suis

solutus omni faenore...

Que se pode traducir por Feliz aquel que, lonxe dos negocios, / como a primitiva estirpe dos mortais, / labra os campos paternos cos seus bois, / libre de toda usura...

Tópico literario

O beatus ille é un tópico literario. Durante o Renacemento, frei Luis de León traduciu o poema horaciano, que logo serviu de base para a súa "Oda a la vida retirada".

Na mesma época o poeta francés Joachin du Bellay, abandeirado da Pléiade, escribiu o soneto "Heureux qui, comme Ulysse, a fait un beau voyage" ("Feliz quen, coma Ulises, fixo unha boa viaxe"). No seu poema presenta unha variante do tópico do beatus ille, exaltando non a vida solitaria, senón a vida viaxeira que vén rematar na tranquilidade da patria.

O poeta galego do século XIX Xosé García Mosquera recreou en verso o épodo horaciano:

¡Feliz quen vive, cal os de outro tempo,

lonxe de barafundas,
e labra os eidos que seu pai labraba,

con xugada de seu, libre de usuras!...

Posteriormente, o poeta Xosé Crecente Vega tamén recorreu ao mesmo tópico:

Ben ditoso é o labrego que se poda

valer en si, sin traballar no alleu;
quen ten para dar ós fillos unha coda;

un peso para gastar; gado de seu.