Diploma de Quiza Gonteríquiz

Diploma de Quiza Gonteríquiz
Orixe	Mosteiro de San Lourenzo de Carboeiro, Reino de Galicia
Lingua	Lingua latina; Escritura visigótica
Data de pub.	Século IX / Século X
	[ editar datos en Wikidata ]

O diploma de Quiza Gonteríquiz é un documento galego en escritura visigótica sobre pergamiño. O máis aceptado é que se trata dunha copia, dun ou varios orixinais, feita por un escriba do scriptorium de Carboeiro a finais do século IX ou a principios do X. Atópase no Arquivo Histórico Universitario de Santiago de Compostela.^[1]^[2]

Texto

O texto rexistra como Quiza Gonteríquiz vende a Cakaril, Gondemaro, Fonsino e aos seus herdeiros o vilar de Zobra e a aldea de Nogueira, situada ao pé do monte Zobra, entre os ríos Leza e Fleta, polo prezo de sete vacas. Ademais doutros nomes aparecen Ramirus rex (Ramiro) e Silus rex (Silo) como testemuñas do trato. O feito de que aparezan dous reis aparentemente anacrónicos puido ser un intento de dar relevancia aos feitos acontecidos.

Foi obxecto de moitas críticas e estudos xa que se trata dun dos documentos conservados máis antigos da Galiza da alta idade media.

Datación

A pesar de que os feitos relatados están datados no ano 788 o tipo de letra, o estado do pergamiño e os acontecementos adornados levan aos expertos a deducir que se trata dunha copia dun documento orixinal máis antigo feita, probablemente, por un aprendiz de escriba ou alguén con pouca preparación no século IX.^[1]

Localización

Aínda que Murguía quixo ver o río Deza no Leza é máis probable que se trate do río Leça, que situaría os feitos relatados no actual Portugal, nas Terras da Maia. Coincidindo así varios nomes cos topónimos actuais da zona: Nogueira, que coincide coa uilla Nugaria do diploma, Silva Escura, que coincide con Silun Scura, Curráis, identificable con Cúrrales e tamén aparece Pena, que puidera derivar das Pennas Maiores do diploma.^[1] Quizais o que máis reforce a teoría de Murguía sexa a existencia do río Zobra en Zobra, que morre no Deza, topónimo repetido varias veces no diploma.

Texto orixinal

[In Dei nomi]ne. Ego Quiza Go[n]teriquiz a [ti]ui Cakaril, [G]ondemaro et Fonsino et heredibus uestris, in Domino Deo eterna salutem. Amen. [Plaguit nobis atque conuenit, nullius cogentis imperio neque su]adentis artigulo, sed propria nobis accésit uo[lu]mptas, ut faceremus a uobis cartula uenditionis sicut [et] fa[cimus de uillare nostro proprio quod uocitant de Zobra et de uilla] Nugaria, subtus mon[te] Zobra, que iace inter II ribul[os] L[e]za et Fletas, et inde per suis terminis antiquis, leua se ipsa uilla ... [stra]tas, et inde per ipsos términos super Causo, et inde per ipsos términos super Currales, et inde in Pennas Maiores, et inde ad ter[minum] ... et inde in [Silua] Scura, et inde in Anta, et inde in ribulo de Lobos, et inde per ipsa strata de Zobra que discurre in Portugale ... [et figit] unde pri[mi]ter dicimus. Uendimus a uobis ipso uillare de Zobra ab intigro, cum quantum que ibidem a prestitum ominis est ... [arbo]res fructuosas uel infructuosas, [p]etras mouiles uel inmouiles, aquis aquarum cum educ[ti]bus earum uel sesicas molinarum siue ... uilla do a uobis ipsa uilla atque conced[o, p]ro pretium qui de uos recepimus, que a nobis bene conplaguit, id est, V[II] [u]acas cum ... et de pretio aput uos nicil remansit in deuitum. Ita ut de odie uel tenpore ipsa uilare suprataxato de iure nostro abraso et i[n] u[estro] ... [tra]nslato, abeatis uos et filiis uestris et omnis poste[ri]tas uestras iuri quieto, et facia[tis de eo] quod [uestra ste]terit uolumtas ... [Et si] aliquis omo [de gens nostra] uel extranea ad inrunpendum uenerit [uel] uenerimus, quisquis ille fuerit, par[iet i]lla duplata posf ... [et uobis] perpetim habitura.
Facta cartula uenditionis V kalendas marcias, in era DCCC XXVI.
[E]go Uiza in hanc carta ...
Qui presentes fuerunt: Malerigus ts, Lodemirus ts, Osorio confirma, Sinplicius ts, Ranolfo ts, Todixuts, ... Donato ts, Frauinu ts, Auolinu ts, Goina conf., Ramirus rex conf., Silus rex conf.

Eirigus noduit.

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Sáez, Carlos; Sáez, Emilio (1996). "El diploma de Quiza Gonteríquiz" (PDF). ebuah.uah.es/ (en castelán). Universidade de Alcalá de Henares. Consultado o 2023.
↑ Souto Cabo, José António (2009). "A propósito da «charte presque célèbre» de Quiza Gonteríquiz" (PDF). minerva.usc.es (en portugués). Universidade de Santiago de Compostela. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 03 de xaneiro de 2023. Consultado o 2023.

[:0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Sáez, Carlos; Sáez, Emilio (1996). "El diploma de Quiza Gonteríquiz" (PDF). ebuah.uah.es/ (en castelán). Universidade de Alcalá de Henares. Consultado o 2023.

[2] Souto Cabo, José António (2009). "A propósito da «charte presque célèbre» de Quiza Gonteríquiz" (PDF). minerva.usc.es (en portugués). Universidade de Santiago de Compostela. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 03 de xaneiro de 2023. Consultado o 2023.

[1]

[2]