Saltar ao contido

Fediverso

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Fediverso
Logo
Tipofederation e distributed social network
Nomeado en referencia aacrónimo de «federación» e «universo»
Na rede
https://www.bigdigenergy.info/Fediverse+Timeline
[ editar datos en Wikidata ]

O fediverso (acrónimo de «federación» e «universo»), en inglés fediverse, é un conxunto de redes sociais e programas de software en internet que poden comunicarse entre si. As redes sociais federadas permiten ás persoas en diferentes redes sociais gustar, seguir e comentar nos perfís das outras.[1]

Funcionamento

[editar | editar a fonte]
Conferencia ActivityPub de Praga, en 2019.

Similar ao correo electrónico, o fediverso non é propiedade dunha única persoa ou empresa. Calquera persoa ou empresa pode crear instancias de redes sociais no fediverso.[1] E, de forma similar ao correo electrónico, estas instancias poden conectarse e comunicarse entre si.[2] Por exemplo, Mastodon gGmbH ten a instancia do fediverso "mastodon.social",[3] e Gmail ten o enderezo de correo electrónico "gmail.com".[4] Unha persoa en "mastodon.social" ten a identidade do fediverse "@usuario@mastodon.social",[5] e unha persoa en "gmail.com" ten o enderezo de correo electrónico "usuario@gmail.com". Pero un usuario de "gmail.com" pode enviar un correo electrónico a alguén que use un provedor de correo electrónico diferente, como "hotmail.com".[2] Do mesmo xeito, un usuario de "mastodon.social" pode comentar nunha publicación de alguén que use unha instancia diferente do fediverso,[6] como "mozilla.social".[7]

Protocolos empregados

[editar | editar a fonte]
O logotipo que representa o fediverso.

Existe unha variedade de protocolos abertos utilizados no fediverso, como OStatus, o protocolo de Diaspora*, XMPP ou ActivityPub.

En febreiro de 2019, o W3C publicou como recomendación o protocolo ActivityPub.[8]

Servizos de rede federada

[editar | editar a fonte]
Software do fediverso, e outras redes federadas, visualizadas nunha árbore.

Os diferentes programas do fediverso teñen diversos tipos de contido. Algúns son para imaxes, outros son para vídeos etc. O software do fediverse ten múltiples instancias. Algúns programas do fediverso, como Mastodon,[9] teñen centos de instancias que poden conectarse entre si. Normalmente, as persoas poden usar o software de redes sociais federadas abrindo unha das instancias do software no seu navegador web (Google Chrome, Firefox, Edge...), usando aplicacións de teléfono intelixente ou usando unha aplicación web.[10]

Mascota do software Mastodon.
Software popular do fediverse
Servizo de rede Servizo de rede similar Instancias populares Operador da instancia Rexistro aberto
Mastodon Twitter[11] mastodon.social[12] Mastodon gGmbH, unha nonprofit alemá[3] Si[9]
mstdn.social[12] “stux”, un usuario dos Países Baixos[13] Si[9]
Lemmy Reddit[14] lemmy.world[15] Ruud Schilders,[16] dos Países Baixos[17] Si[18]
lemmy.ml[15] Desenvolvedores de Lemmy[19] Non[18]
Kbin Reddit[20] kbin.social[21] Si[21]
fedia.io[21] Si[21]
Misskey Twitter[22] misskey.io[23] MisskeyHQ, unha compañía xaponesa[22] Si[23]
misskey.design[23] Si[23]
PeerTube YouTube[24] the.jokertv.eu[25] Si[25]
Pixelfed Instagram[26] pixelfed.social[27] Daniel Supernault, desenvolvedor principal de Pixelfed[28] Si[29]

Unión Europea

[editar | editar a fonte]

Debido ao éxito das plataformas do Fediverso da Unión Europea, EU Voice e EU Video, o seu financiamento foi prorrogado ao cabo do seu primeiro ano. 40 contas institucionais, comisarios europeos e deputados do Parlamento Europeo adheríronse.[30]

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 Mir, Cindy Cohn and Rory (2022-11-16). "The Fediverse Could Be Awesome (If We Don’t Screw It Up)". Electronic Frontier Foundation (en inglés). Consultado o 2024-08-03. 
  2. ↑ 2,0 2,1 "Meta plans feed for Threads after users complain". BBC News (en inglés). 2023-07-10. Consultado o 2023-07-12. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Knight, Will. "The Man Behind Mastodon Built It for This Moment". Wired (en inglés). ISSN 1059-1028. Consultado o 2023-07-12. 
  4. ↑ Cline, Susan (2022-05-26). "The difference between Gmail, a Google Account and Google Workspace accounts". TechRepublic (en inglés). Consultado o 2023-07-12. 
  5. ↑ Taylor, Josh (2022-11-08). "What is Mastodon, the social network users are leaving Twitter for? Everything you need to know". The Guardian (en inglés). ISSN 0261-3077. Consultado o 2023-07-12. 
  6. ↑ Farrell, Henry (2022-11-12). "Analysis | Musk is wrecking speech moderation on Twitter. There's an alternative.". Washington Post (en inglés). ISSN 0190-8286. Consultado o 2023-07-12. 
  7. ↑ Perez, Sarah (2023-05-04). "Mozilla expands its Mastodon investment with beta launch of its own highly moderated server". TechCrunch (en inglés). Consultado o 2023-07-12. 
  8. ↑ "ActivityPub". w3.org. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 "Servers". joinmastodon.org (en inglés). Consultado o 2023-07-12. 
  10. ↑ Robertson, Adi (2019-07-12). "How the biggest decentralized social network is dealing with its Nazi problem". The Verge (en inglés). Consultado o 2023-07-12. 
  11. ↑ Huang, Kalley (2022-11-07). "What Is Mastodon and Why Are People Leaving Twitter for It?". The New York Times (en inglés). ISSN 0362-4331. Consultado o 2023-07-12. 
  12. ↑ 12,0 12,1 "What Is Mastodon, the Alternative Social Network Now Blocked by Twitter?". CNET (en inglés). Consultado o 2023-07-12. 
  13. ↑ Chan, Wilfred (2022-11-02). "Mastodon gained 70,000 users after Musk's Twitter takeover. I joined them". The Guardian (en inglés). ISSN 0261-3077. Consultado o 2023-07-12. 
  14. ↑ Fundamental Challenges to Global Peace and Security (Hardcover) (en English). Springer. February 5, 2022. p. 152. ISBN 9783030790714. "A single mod can handle most of the load," said Daniel Supernault, the developer for PixelFed and the sole moderator for the flagship instance for the ActivityPub equivalent of Instagram, "We don't get many reports, the latest one on ... 
  15. ↑ 15,0 15,1 "These are the best Reddit alternatives". Android Police (en inglés). 2023-07-07. Consultado o 2023-07-12. 
  16. ↑ "@ruud - Lemmy.world". lemmy.world (en inglés). Consultado o 2023-07-12. 
  17. ↑ "About Me | Ruud's Blog". ruudschilders.com. Consultado o 2023-07-12. 
  18. ↑ 18,0 18,1 "The Federation - a statistics hub". the-federation.info (en inglés). Consultado o 2023-07-12. 
  19. ↑ "Lemmy - Browse servers". join-lemmy.org. Consultado o 2023-07-12. 
  20. ↑ "Looking for a Reddit alternative? Lemmy tell you, they currently kinda suck". Android Authority (en inglés). 2023-06-16. Consultado o 2023-07-12. 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 "Fediverse Observer". kbin.fediverse.observer. Consultado o 2023-07-12. 
  22. ↑ 22,0 22,1 "Japan's Twitter-like Misskey to form company in bid for survival". Nikkei Asia (en inglés). 2023-08-08. Consultado o 2023-10-07. 
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 "Fediverse Observer". misskey.fediverse.observer. Consultado o 2023-10-07. 
  24. ↑ "PeerTube, une tentative d'alternative française et décentralisée à YouTube". LEFIGARO (en francés). 2018-03-30. Consultado o 2023-07-12. 
  25. ↑ 25,0 25,1 "PeerTube instances". instances.joinpeertube.org. Consultado o 2023-07-12. 
  26. ↑ "Making ActivityPub Your Social Media Hub for Mastodon and Other Decentralized Services" (en inglés). 2022-12-20. Consultado o 2023-07-12. 
  27. ↑ "Pixelfed Server Directory". Pixelfed (en inglés). Consultado o 2023-07-12. 
  28. ↑ "Pixelfed - Decentralized social media". Pixelfed (en inglés). Consultado o 2023-07-12. 
  29. ↑ Pépin, Guénaël. "PixelFed, un embryon d'alternative libre à Instagram". Next Impact (en francés). 
  30. ↑ "EDPS decentralised social media pilot: the end of a successful story" (PDF). Supervisor Europeo de Protección de Datos (en inglés) (Bruxelas: Comisión Europea). 26 de abril de 2024. EU institutions, bodies, offices and agencies (EUIs) had the opportunity to create accounts on the platforms and connect with users registered in the Fediverse […] EU Voice and EU Video was extended for a second year […] EU Voice hosted 40 institutional accounts, including EU Commissioners and Members of the European Parliament 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

----

Este artigo tan só é un bosquexo
 Este artigo sobre informática é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fediverso&oldid=6805227»