Ferrado

Ferrado para medir o millo.

O ferrado (tamén coñecida como tega nalgúns lugares) é unha medida galega, moi variábel dun lugar a outro. Dada a variedade existente, almanaques agrícolas como o ZZ, O Mintireiro Verdadeiro ou O Gaiteiro de Lugo adoitaban incluír unha equivalencia co sistema métrico decimal segundo as zonas xeográficas.

Características

Inicialmente foi unha medida de superficie, non métrica, á que co tempo se lle foi atribuíndo unha equivalencia co sistema métrico decimal e equiparando a outras medidas de volume e masa.

• Superficie: segundo os lugares, oscila entre os catrocentos e os seiscentos metros cadrados, aínda que o seu valor pode ser moito máis variábel.
• Masa: medida para grans, legumes, sementes etc., de valor moi variábel segundo os lugares ou segundo o produto que se mida, que pode ir dos doce aos vinte quilogramos, e que corresponde habitualmente a dous tegos.
• Volume: medida para produtos agrarios que coincide coa medida dun caixón trapezoidal.

O valor do ferrado varía moito entre os distintos concellos de Galicia. Un ferrado galego equivale a un celemín de Castela, que abrangue 537 m² de extensión.

Tegas de Castro Caldelas.

A cantidade de centeo, millo ou trigo contida nun ferrado era o importe que pagaban os pais da Galicia rural por aprenderlle aos seus fillos a ler, escribir e contar nas chamadas, por esta causa, escolas de ferrado, comúns nas aldeas galegas ata os anos 50-60 do século pasado, cando se xeneralizou o ensino público e obrigatorio.

Cartografía metrolóxica

Valores do ferrado superficial en varas cadradas en 1753

• 
  Provincia de Betanzos
• 
  Provincia da Coruña
• 
  Provincia de Lugo
• 
  Provincia de Mondoñedo
• 
  Provincia de Ourense
• 
  Provincia de Santiago de Compostela
• 
  Provincia de Tui

Véxase tamén

Bibliografía

• L. Dobao, X. Antón (1988). Vocabulario das pesas e medidas. Mellor en galego. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. 

Ligazóns externas

• "Fonte.es". Acceso a unha calculadora que permite converter ferrados a metros cadrados ou hectáreas.
• "Medida dos ferrados entre concellos". edugaliza. 17.10.2002. Arquivado dende o orixinal o 03 de xullo de 2014. Consultado o 17 de xaneiro de 2010.