Francisco Luís Bernárdez

Francisco Luís Bernárdez
	;
Biografía
Nacemento	5 de outubro de 1900 ; Buenos Aires, Arxentina
Morte	24 de outubro de 1978 (78 anos); Buenos Aires, Arxentina
Ambassador of Argentina to Spain (en)
Datos persoais
Relixión	Igrexa católica
Actividade
Ocupación	poeta, escritor, diplomático
Membro de	Real Academia Galega (membro correspondente)
Xénero artístico	Poesía
Familia
Irmáns	Aurora Bernárdez

Francisco Luís Bernárdez, nado en Buenos Aires o 5 de outubro de 1900 e finado na mesma cidade o 24 de outubro de 1978, foi un poeta e diplomático arxentino.

Traxectoria

Primeiros anos

Fillo de emigrantes que procedían do Lago (Maside), sempre se declarou galego. Entre 1922 e 1925 estivo en Galicia. Viviu en Vigo, onde traballou como redactor de El Pueblo Gallego. Tamén colaborou en La Zarpa, Vida Gallega, Marineda, Alfar e Ronsel. Relacionouse con Ramón María del Valle-Inclán, os irmáns Antonio e Manuel Machado e Juan Ramón Jiménez. Leu obras de poetas modernistas que o influíron nos seus primeiros libros. Tamén viviu por un breve período en Portugal.

A renovación literaria

Cando volveu a Arxentina, en 1925, uniuse ao grupo de Florida, coñecido tamén como grupo Martín Fierro, formado por artistas de vangarda. Este desempeñou un papel importante na renovación literaria e estética arxentina durante as décadas de 1920 e de 1930. Bernárdez apoiou neste período o ultraísmo e, en xeral, as correntes europeas propias da época.

En 1925 trabou amizade con Jorge Luis Borges, con quen recorría os arrabaldes en longas andainas.^[1] Bernárdez participou na segunda época da revista Proa en las Letras y en las Artes, animada polo grupo literario integrado por Ricardo Güiraldes, Alfredo Brandán Caraffa, Pablo Rojas Paz e o propio Borges.^[2]

Letras e diplomacia

Bernárdez traballou no diario La Nación. Desde 1928 escribiu para a revista Criterio, na que participaron G. K. Chesterton, Baldomero Fernández Moreno, Gabriela Mistral e Jorge Luis Borges^[3]. Ademais, integrou o grupo fundador do diario El Mundo.

En 1937 foi nomeado secretario público da Biblioteca Municipal «Miguel Cané», no barrio de Boedo, Buenos Aires, e fixo ingresar a Jorge Luis Borges, que traballou como auxiliar catalogador entre 1937 e 1946.^[1]

Escritor con connotacións cristiás explícitas, participou, con Leopoldo Marechal e o pintor Ballester Peña, en "Convivio", un encontro de artistas cristiáns en que se debateron diferentes aspectos e problemas da arte.^[4] Tamén participou na publicación homónima. Leopoldo Marechal e Francisco Luís Bernárdez eran moi amigos.

En 1944 foi nomeado director xeral de Cultura Intelectual na Subsecretaría Nacional de Cultura, mentres que Leopoldo Marechal era designado director xeral de Cultura Estética. Entre 1944 e 1950 foi director xeral de Bibliotecas Públicas Municipais. En 1945, xunto con Vicente Barbieri, Leónidas Barletta, Ricardo Molinari e Adolfo Bioy Casares, conformou o xurado que galardoou co primeiro premio de prosa da Municipalidad de Buenos Aires a obra Uno y el Universo, primeiro ensaio publicado por Ernesto Sabato.^[5]

En 1945 volveu a España como agregado cultural da embaixada arxentina en Madrid. Aproveitou para contactar con Ramón Otero Pedrayo e os fundadores da Editorial Galaxia^[6].

Foi ministro de Procedimientos Públicos. Catro anos despois ingresou na Academia Argentina de Letras. Despois do golpe de Estado de 1955, foi incorporado ao servizo estranxeiro como Embaixador da Arxentina en España até 1960. Nese período volveu manter contacto cos membros da Editorial Galaxia. Xubilouse como ministro plenipotenciario. Nos seus últimos anos quedou cego.

Francisco Luís Bernárdez e o galego

Colaborou en galego na revista Nós e foi un defensor apaixonado da lingua galega. Xesús Alonso Montero, no seu Informe dramático sobre la lengua gallega, recolleu a seguinte afirmación de Bernárdez:

Por obra de un poder político que no se cansa de invocar el valor de la cultura de Occidente, uno de los idiomas más hermosos y más antiguos del extremo meridional de Europa sufre incomprensible persecución.

Obra literaria

O ton e a temática da maioría das súas obras son galegos. En Galicia publicou tres obras poéticas, conforme os principios do ultraísmo:

Orto (1922)
Bazar (1922)
Kindergarten (1923)

Estas obras, xunto con Alcándara (1935), conectárono ao posmodernismo. Porén, nesta última obra xa se vai diluíndo o ultraísmo e apareceron pinceladas do que sería posteriormente o seu barroquismo conceptuoso e orixinal.

Desde a publicación de El buque (1935), tratou temas espirituais co estilo clásico de Paul Claudel e Charles Péguy. Exemplo desta fase son obras como:

Cielo de tierra (1937)
La ciudad sin Laura (1938), inspirada na súa muller
Poemas elementales (1942)
Poemas de carne y hueso (1943)
El ruiseñor (1945)
Las estrellas (1947)
El ángel de la guarda (1949)
Poemas nacionales (1950)
La flor (1951)
Tres poemas católicos (1959)
Poemas de cada día (1963)
La copa de agua (1963)

Na madurez, a súa poesía adoptou un ton lírico e romántico influído polo misticismo. Porén, conservou a súa forma particular de enfocar a beleza da vida, cun canto de serena fluencia. Bernárdez é un dos escasos poetas arxentinos que asumiu o catolicismo na súa creación.

Caracterizouse pola beleza dos seus sonetos, os seus poemas de extenso metro (creou un verso de 22 sílabas) e a súa profundidade filosófica. Poemas como La noche reflicten estes trazos.

Dulce tarea es contemplarte, noche que me has acompañado sin descanso.

Dulce tarea es contemplarte desde la tierra con los ojos desvelados.
¿Por qué razón me da tristeza la muchedumbre silenciosa de tus astros?

¿Cuál es la causa de mi angustia cuando me pierdo entre tus mundos solitarios?

Tamén se ven nas súas traducións poéticas dos himnos litúrxicos do Breviario Romano^[4], ou o Florilegio del Cancioneiro de Vaticana.

En galego

O seu Discurso encol do idioma galego foi publicado en 1953 por Ediciones Galicia, do Centro Gallego de Buenos Aires. En galego escribiu tamén Lembranzas de Castelao, Pimentel, Cabanillas, Rosalía (1967).

Premios

Premio Municipal de Poesía de Buenos Aires por El buque (1935).
Premio Nacional de Poesía (Argentina, 1944) polas obras Poemas elementales (1942) e Poemas de carne y hueso (1943).^[7]

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 "Un siglo de Borges" (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 01 de agosto de 2010. Consultado o 10 de setembro de 2011.
↑ Revista Proa. "Revista Proa: Historia" (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 7 de setembro de 2011. Consultado o 10 de setembro de 2011.
↑ Revista Criterio (2009). "Quiénes somos" (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 15 de setembro de 2011. Consultado o 10 de setembro de 2011.
↑ ^4,0 ^4,1 Derisi, Octavio Nicolás (1983). "Los cursos de cultura católica". La Universidad Católica en el recuerdo: a los veinticinco años de su fundación (PDF) (en español). Buenos Aires: Universidad Católica Argentina. pp. 20–21. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 27 de setembro de 2007. Consultado o 10 de setembro de 2011.
↑ Escribirte (2011). "Uno y el universo" (en español). Arquivado dende o orixinal o 30 de xuño de 2012. Consultado o 10 de setembro de 2011.
↑ A Insua dos Poetas rinde homenaje a Francisco Luis Bernárdez
↑ Diario Registrado (11 de marzo de 2011). "Relanzamientos de los premios nacionales" (en español). Arquivado dende o orixinal o 30 de xuño de 2012. Consultado o 10 de setembro de 2011.

Véxase tamén

Bibliografía

Fernández del Riego, F. (1992) [1990]. Diccionario de escritores en lingua galega (2ª ed.). Do Castro. p. 49. ISBN 84-7492-465-0.
Guiano, Juan Carlos (2007). "Francisco Luis Bernárdez: Las estrellas, Editorial Losada, Buenos Aires, 1947". Realidad, revista de ideas (Renacimiento). III (7-9): 1372–1374.
Lama, Víctor de (2007). "Francisco Luis Bernárdez". En EDAF. Antología de la poesía amorosa española e hispanoamericana (14ª ed.). Madrid. pp. 321–323. ISBN 84-7640-737-8.
Martul Tobío, Luís (1992). "Francisco Luís Bernárdez. Las vicisitudes de la fidelidad". Cuadernos de Estudios Gallegos (CSIC) XI (105): 231–244.
"Bernárdez, Francisco Luis". Gran Enciclopedia Galega (DVD). El Progreso. 2005. ISBN 84-87804-88-8.

[Borges-1] 1,0 ^1,1 "Un siglo de Borges" (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 01 de agosto de 2010. Consultado o 10 de setembro de 2011.

[2] Revista Proa. "Revista Proa: Historia" (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 7 de setembro de 2011. Consultado o 10 de setembro de 2011.

[3] Revista Criterio (2009). "Quiénes somos" (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 15 de setembro de 2011. Consultado o 10 de setembro de 2011.

[UCA-4] 4,0 ^4,1 Derisi, Octavio Nicolás (1983). "Los cursos de cultura católica". La Universidad Católica en el recuerdo: a los veinticinco años de su fundación (PDF) (en español). Buenos Aires: Universidad Católica Argentina. pp. 20–21. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 27 de setembro de 2007. Consultado o 10 de setembro de 2011.

[5] Escribirte (2011). "Uno y el universo" (en español). Arquivado dende o orixinal o 30 de xuño de 2012. Consultado o 10 de setembro de 2011.

[6] A Insua dos Poetas rinde homenaje a Francisco Luis Bernárdez

[7] Diario Registrado (11 de marzo de 2011). "Relanzamientos de los premios nacionales" (en español). Arquivado dende o orixinal o 30 de xuño de 2012. Consultado o 10 de setembro de 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]