Funa
Funa é un vocábulo de orixe mapuche utilizado en Chile para denominar a unha manifestación de denuncia e repudio público contra unha persoa ou grupo que cometeu un acto que se considera ilegal ou inxusto.[1] Segundo o Diccionario de americanismos da ASALE, esta práctica leva a cabo especialmente se a persoa «funada» estivo relacionado con actividades represoras.[2] O termo transcendeu e é frecuentemente utilizado noutros países de Hispanoamérica e España, sobre todo, a través da rede.[3][4]
Etimoloxía
[editar | editar a fonte]A palabra «funa» ten a súa orixe na lingua mapuche, onde significa ‘podrecido’.[5] Este termo evolucionou no seu uso e significado ao longo do tempo, especialmente logo da ditadura de Augusto Pinochet, na que varios militares e funcionarios públicos implicados en violacións aos dereitos humanos nunca foron xulgados.[4]
Ciberactivismo
[editar | editar a fonte]Coa masificación de as redes sociais, as funas convertéronse nun método utilizado polo ciberactivismo para boicotear a unha persoa ou organización por diversas razóns. Entre as máis comúns cóntanse denuncias públicas sobre algunha falta ou delito, como abuso sexual, discriminación, irresponsabilidade parental, maltrato animal, roubo, estafa, etcétera; así como tamén as malas prácticas das empresas. Con todo, existe un alto risco de exercer a funa sen ampararse en fontes fidedignas e evidencias contundentes, e, por tanto, prestarse para un bulo como noticia falsa.[6][7]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Schmeisser C., Carol (2019). "La funa: aspectos históricos, jurídicos y sociales". Registro Académico de la Universidad de Chile (en castelán). Consultado o 2024-12-13.
- ↑ ASALE (2024-12-10). "Funa". «Diccionario de americanismos» (en castelán). Consultado o 2024-12-13.
- ↑ "Funa y violencia como mecanismo de «justicia» en Valdivia: radiografía del caso que conmovió a Chile". Diario Laguino (en castelán) (Chile). 27 de novembro de 2023. Consultado o 2024-12-13.
- ↑ 4,0 4,1 "Funar: cuál es el significado detrás de la palabra que se utiliza en las peleas de las redes sociales". El Economista (en castelán). 8 de febreiro de 2023. Consultado o 2024-12-13.
- ↑ Penrose, Ziley Mora. Zungun. Diccionario mapuche (en castelán). Ebooks Patagonia. ISBN 978-956-376-023-1. Consultado o 13 de decembro de 2024.
- ↑ Spencer, Jairo (28 de maio de 2019). "Funas en redes sociales: un arma de doble filo". Radio UC (en castelán). Chile. Consultado o 2024-12-13.
- ↑ Colina, Armando (1 de xuño de 2020). "“Funar” por las redes sociales no es un derecho ni una denuncia, es un delito". Diario Constitucional (en castelán). Consultado o 2024-12-13.