Henrique III, Emperador

Henrique III, Emperador

Nome orixinal	(de) Heinrich III
Biografía
Nacemento	28 de outubro de 1016 Baviera, Alemaña
Morte	5 de outubro de 1056 (Gregoriano) (39 anos) Bodfeld, Alemaña (en)
Causa da morte	tuberculose
Lugar de sepultura	Catedral de Speyer (pt)
Emperador do Sacro Imperio Romano Xermánico
25 de decembro de 1046 – 5 de outubro de 1056 ← Conrado II, Sacro Imperador Romano-Germânico (pt) – Henrique IV do Sacro Imperio Romano Xermánico →
Duque de Suabia
1038 – 1045
Duque de Baviera
1027 – 1042
Actividade
Ocupación	aristócrata, Emperador, escritor
Outro
Título	Duque Emperador
Familia	Dinastía salia
Cónxuxe	Inês da Aquitânia (1043 (Gregoriano)–) Gunhilda da Dinamarca (1036 (Gregoriano)–)
Fillos	Beatrice I, Abbess of Quedlinburg  () Gunhilda da Dinamarca Adelheid II.  () Inês da Aquitânia Matilda da Suábia  () Inês da Aquitânia Henrique IV do Sacro Imperio Romano Xermánico  () Inês da Aquitânia Conrado II, Duque da Baviera  () Inês da Aquitânia Judite da Suábia  () Inês da Aquitânia
Pais	Conrado II, Sacro Imperador Romano-Germânico   e Gisela da Suábia
Irmáns	Matilda of Franconia Ernest II Liudolf, Margrave of Frisia Herman IV, Duke of Swabia
Parentes	Guilherme VIII, Duque da Aquitânia, cuñado Guilherme VII da Aquitânia, cuñado
Sinatura
Descrito pola fonte	Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Allgemeine Deutsche Biographie (pt)

Henrique III, nado o 28 de outubro de 1016 ou 1017 e finado o 5 de outubro de 1056, chamado o Negro ou o Piadoso, foi un emperador do Sacro Imperio Romano Xermánico da Dinastía salia.

Traxectoria

Foi o primeiro fillo de Conrado II de Alemaña e de Xisela de Suabia. O seu pai nomeouno duque de Baviera (1027 - 1042) e duque de Suabia (1038 - 1045). Na Pascua de 1028 tamén o nomeou co-rei de Alemaña e fíxoo coroar na catedral de Aquisgrán polo arcebispo de Colonia.

Á morte do seu pai o 4 de xuño de 1039, converteuse no único gobernador do reino e en 1046 foi coroado emperador en Roma polo papa Clemente II. Enfrontouse a Hungría, que se converteu no seu feudo ao expandir a fronteira dos seus dominios ata o río Leitha. Tamén loitou contra os duques para manter o poder imperial.

Casou con Gunilda de Dinamarca, filla do rei Canuto o Grande, en 1306. Despois da morte de Gunilda, dous anos despois casou con Inés de Poitou, filla do duque de Aquitania. Entre os fillos deste segundo matrimonio están o futuro emperador Henrique IV e Judit de Suabia.

Henrique tiña un longo pelo e barba negra, de onde probabelmente lle vén o alcume de "o Negro".

Comezos

Henrique naceu no 1017, fillo de Conrado o Sàlico e de Xisela de Suabia. En 1024 o seu pai foi elixido rei de Alemaña, e desde entón Henrique recibiu unha ampla formación e foi preparado para o suceder no trono. O seu pai incluíuno entre os seus conselleiros e deulle responsibilidades de goberno. Á morte de Henrique V de Baviera, en 1027, foi nomeado duque de Baviera (como Henrique VI), e á morte de Herman IV de Suabia en 1038, recibiu tamén o ducado de Suabia (como Henrique I).

Para asegurar o mantemento da súa dinastía, Henrique II nomeouno "rei dos romanos" (co-rei e sucesor) con só once anos. O arcebispo de Colonia coroouno en abril de 1028 en Aquisgrán, e os nobres aceptárono como herdeiro do trono.

Como parte dunha alianza con Canuto o Grande de Dinamarca, o seu pai casouno en 1037 coa súa filla, Gunilda de Dinamarca. Ao ano seguinte, a parella acompañou a Conrado II nunha campaña no sur de Italia, e durante a viaxe de volta, Gunilda morreu dunha epidemia que se estendeu entre o exército imperial.

Coa morte sen descendentes de Rodolfo III de Borgoña, Conrado II logrou incorporar o reino ao Imperio. No outono de 1038, Henrique foi nomeado rei de Borgoña polo seu pai.

En xuño de 1039 faleceu o seu pai Conrado II, e Henrique II foi recoñecido como herdeiro nos reinos de Alemaña, Borgoña e Italia.

Henrique III, nunha miniatura de 1040 .

Reinado

A primeira campaña militar de Henrique foi contra Bohemia, onde o duque Bretislao aproveitou a confusión despois da morte de Conrado para conquistar Polonia, saquear Cracovia e intentar consolidar un imperio baixo o seu dominio. Aínda que os primeiros enfrontamentos foron desfavorábeis para Henrique, ao final conseguiu facer entrar as tropas alemás en Bohemia por tres columnas: Messien, Baviera e Austria. Cando os exércitos chegaron a Praga Bretislao rendeuse e someteuse a Henrique, pagándolle unha compensación de 4.000 marcos de ouro. Desde entón Bretislao foi fiel a Henrique e estivo a miúdo na súa corte e nas súas campañas.

Máis tarde, interveu no reino de Hungría, que desde a morte do seu fundador Estevo I se atopaba en guerra civil entre os partidarios do sobriño e herdeiro de Estevo, Pedro Orseolo, e os que se opuñan á súa orientación cristiá e á influencia alemá. Os rebeldes deron feito a expulsar a Pedro en 1041, pero en 1044 Henrique derrotounos á beira do Raba e restituíu a Pedro. Para celebrar a vitoria, Henrique vestiuse de penitente e cruzou o campo de batalla descalzo para se ir axeonllar ante un anaco da vera cruz e cantar o Kýrie eleison. Despois perdoou aos seus inimigos e invitou aos seus soldados a facer o mesmo.

Aínda que a situación en Hungría continuaba a ser caótica e en 1044 Pedro Orseolo morrería a mans dos rebeldes pagáns, sucedeuno outro membro da dinastía Arpad André I de Hungría que aceptou a supremacía do emperador e continuou defendendo o cristianismo.

Despois de loitar contra as insurreccións en Lorena, Henrique desprazouse a Italia. A situación en Roma era caótica debido á corrupción da curia, o que levou a que houbese tres papas vivos ao mesmo tempo: o papa Bieito IX fora expulsado por un levantamento popular. Grazas aos subornos feitos pola súa poderosa familia, o papa Silvestre III chegou ao papado, pero foi expulsado cando volveu Bieito IX. Pero Bieito, sen vocación polo cargo e desexando casar, cedeu o papado a Gregorio VI a cambio dunha importante cantidade de diñeiro. As cousas complicáronse cando Bieito quixo recuperar o cargo, polo que con Silvestre había tres papas rivais: un con sede en San Pedro no Vaticano, outro en Santa María Maior e outro en San Xoán de Latrán.

Nun concilio en Sutri, Henrique impuxo a elección dun novo papa para acabar co cisma. Escolleu o alemán Clemente II, cuxo primeiro acto foi coroar ao emperador e investilo patricio dos romanos, co poder de nomear papas que ata entón ostentara a nobreza romana. Henrique non utilizou a nova atribución, xa que Clemente morreu ao ano seguinte. Todos os papas que Henrique nomeou para sucedelo eran alemáns e reformistas.

Sarcófago de Henrique III en Goslar.

Morreu en 1056 e sería sucedido polo seu fillo Henrique IV, de seis anos, baixo a rexencia da súa nai Inés de Aquitania.

Familia

Devanceiros

16. Duque Conrado o Roxo

8. Duque Otón I de Carintia

17. Liutgarda

4. Henrique de Espira

9. Judit de Baviera

2. Conrado II

5. Adelaida de Alsacia

1. Henrique III

12. Duque Conrado I de Suabia

6. Duque Hermann II de Suabia

3. Xisela de Suabia

7. Xerberga de Borgoña

Henrique e Inés bendicidos pola Virxe (Espira)

Nupcias e descendentes

En 1036 casou con Gunilda de Dinamarca, a filla de Canuto o Grande. Tiveron unha filla:

• Beatriz (1037-1061) converteríase en abadesa dos mosteiros de Gandersheim e Quedlinburg.

En 1043 casou en segundas nupcias con Inés, filla do duque Guillerme V de Aquitania. Os fillos da parella foron:

• Adelaida (1045-1096), futura abadesa de Gandersheim e Quedlinburg.
• Xisela (1047-1053).
• Matilda (1048-1060), casou en 1059 co duque de Suabia Rodolfo de Rheinfelden.
• Henrique (1050-1106), futuro rei e emperador como Henrique IV.
• Conrado (1052-1055), futuro duque de Baviera como Conrado II.
• Judit (1054-1092 ou 1096), casou en 1063 con Salomón de Hungría e 1089, en segundas nupcias, co duque Ladislau I de Polonia.

Véxase tamén

Bibliografía

• Egon Boshof: Die Salier. 5., aktualisierte Auflage. Kohlhammer, Stuttgart 2008, ISBN 3-17-020183-2, S. 91–164 (en alemán).
• Hagen Keller: Zwischen regionaler Begrenzung und universalem Horizont. Deutschland im Imperium der Salier und Staufer 1024 bis 1250 (= Propyläen-Geschichte Deutschlands. Bd. 2). Propyläen-Verlag, Berlin 1986, ISBN 3-549-05812-8 (en alemán).
• Stefan Weinfurter: Das Jahrhundert der Salier 1024–1125: Kaiser oder Papst? Thorbecke, Ostfildern 2004, ISBN 3-7995-0140-1 (en alemán).
• Matthias Becher: Heinrich III. (1039–1056). In: Bernd Schneidmüller, Stefan Weinfurter (Hrsg.): Die deutschen Herrscher des Mittelalters. Historische Porträts von Heinrich I. bis Maximilian I. Beck, München 2003, ISBN 3-406-50958-4, pp. 136–153 (en alemán).
• Jan Habermann (Hrsg.): Kaiser Heinrich III. Regierung, Reich und Rezeption (= Beiträge zur Geschichte der Stadt Goslar/Goslarer Fundus. Bd. 59). Verlag für Regionalgeschichte, Bielefeld 2018, ISBN 978-3-7395-1159-7. (en alemán).
• Gerhard Lubich, Dirk Jäckel (Hrsg.): Heinrich III. Dynastie – Region – Europa (= Forschungen zur Kaiser- und Papstgeschichte des Mittelalters. Bd. 43). Böhlau, Köln u. a. 2018, ISBN 978-3-412-51148-7 (en alemán).
• Johannes Laudage: Heinrich III. (1017–1056). Ein Lebensbild. In: Das salische Kaiser-Evangeliar, Kommentar Bd. 1. Herausgegeben von Johannes Rathofer. Verlag Bibliotheca Rara, Madrid 1999, pp. 87–145 (en alemán).
• Rudolf Schieffer: Heinrich III. 1039–1056. In: Helmut Beumann (Hrsg.): Kaisergestalten des Mittelalters. Beck, München 1984, ISBN 3-406-30279-3, S. 98–115 (en alemán).
• Ernst Steindorff: Jahrbücher des Deutschen Reichs unter Heinrich III. 2 Bände. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt, 1963, ND von 1874 und 1881 (bislang einzige Biographie Heinrichs III (en alemán).

Outros artigos

• Pataria.