José Moreno Torres (sindicalista)
Biografía | |
---|---|
Nacemento | 4 de marzo de 1904 ![]() A Coruña, España ![]() |
Morte | 1937 ![]() |
Datos persoais | |
País de nacionalidade | España ![]() |
Actividade | |
Ocupación | político ![]() |
Lingua | Lingua castelá ![]() |
Familia![]() | |
Pai | José Moreno Bello ![]() |
José Moreno Torres, Comandante Moreno, nado na Coruña o 4 de marzo de 1904 e finado en 1937, foi un sindicalista e militar galego.
Traxectoria[editar | editar a fonte]
Naceu no barrio coruñés de Vioño, fillo do militante anarquista José Moreno Bello, fundador da Unión Campesina. Comezou a súa militancia anarquista na emigración en Nova York, en contacto coa colonia anarquista galega. Traballou na fábrica Singer. Coa proclamación da II República, volveu da emigración e comezou a militar na CNT galega, participando en mitins e ocupando cargos como o de secretario da Federación Local Obrera da Coruña, membro do Comité Regional da organización, e director de Solidaridad Obrera. Panadeiro de oficio, foi un dos creadores da Federación Regional de Industria del Ramo de la Alimentación de la CNT. A partir de 1932 integrouse na facción máis radical da CNT, responsable de varios intentos insurreccionais en 1933. Representou a sindicatos coruñeses no Congreso de Zaragoza da CNT en maio de 1936.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Monumento_%C3%A1_La_Libertaria%2C_Oza_2.jpg/220px-Monumento_%C3%A1_La_Libertaria%2C_Oza_2.jpg)
Co golpe de Estado do 18 de xullo de 1936 participou nos intentos de resistencia na Coruña, falou no mitin da praza de touros para organizar a resistencia e encabezou unha comisión que se dirixiu ao Goberno Civil para pedir que os cuarteis foran asaltados antes de que os militares saíran ás rúas. Cando A Coruña caeu nas mans dos sublevados escondeuse nos arredores, intentando coordinar os grupos de militantes dispersos que non foran capturados. Grazas a este traballo, en colaboración cos militantes do Sindicato El Despertar Marítimo, logrou fuxir da Coruña a principios de xaneiro de 1937, na embarcación La Libertaria, coa que chegaron ao porto de Xixón o 7 de xaneiro de 1937.
En Asturias asumiu postos de responsabilidade á fronte dos anarquistas galegos, participando na fundación da Agrupación Confederal Galaica. En febreiro de 1937 ingresou no Batallón Galicia co rango de Tenente, e ascendeu posteriormente a Comandante, en substitución de José Penido, en xullo de 1937. Foi ferido nun pé na ofensiva de febreiro de 1937.
Despois escapou cara Galicia cun grupo de dezaseis anarquistas do Batallón Galicia. A noite do 29 ao 30 de outubro de 1937 chegaron ao porto do Acevo, nos límites de Asturias e Galicia. Alí fixeron noite en dous grupos en dúas tabernas. O grupo de nove que durmía na taberna máis internada en Galicia foi sorprendido por falanxistas e gardas civís da zona, que os capturaron e executaron sumariamente. O outro grupo, alertado polos disparos, non foi sorprendido; enfrontáronse aos atacantes e mataron a un falanxista á unha da madrugada do día 30 de outubro. Despois dun breve tiroteo, Moreno e o resto de compoñentes deste grupo escaparon pola parte posterior da casa e internáronse no monte.
José Moreno e outro dos membros do grupo retrocederon cara Asturias, refuxiándose días despois nunha casa en Monteserín Pequeno, no concejo de Grandas de Salime. Alí foron capturados por falanxistas e gardas civís. Moreno foi conducido á taberna de Carolo da que escaparan, onde estivo detido ata a súa execución. Descoñecese a data exacta do seu asasinato, pero sábese que outros catro milicianos do Batallón Galicia, foron detidos e executados o domingo 31 de outubro de 1937. Eran canteiros orixinarios de Forcarei, e un deles, Manuel Bugallo Lois, sobreviviu ata o 4 de novembro, cando foi enterrado no cemiterio da Fonsagrada.
Galería de imaxes[editar | editar a fonte]
-
Xulio Ferreiro, alcalde da Coruña, na homenaxe ós soldados de "La Libertaria".
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- El Batallón Galicia nº 19 Arquivado 13 de agosto de 2012 en Wayback Machine.
- Ficha en Nomes e Voces
- Identifican os restos do Comandante Moreno