Marraxo

Debuxo dun marraxo.

Cabeza de marraxo.

Dentes de marraxo.

Marraxo cortado transversalmente nunha peixaría.

O marraxo ou marraxo sardiñeiro (Lamna nasus) é unha especie de condrictio elasmobranquio da orde dos lamniformes (Lamniformeds) e familia dos lámnidos (Lamnidae) que vive en augas temperadas e frías de ambos os hemisferios.

Características

As principais características do marraxo, que o distinguen de especies semellantes, como o marraxo azul (Isurus oxyrhichus) son as seguintes:

• Corpo fusiforme, moi robusto, especialmente no medio, de até 3 m de lonxitude ou algo máis.
• Fociño moderadamente cónico, rematado en punta e de lonxitude media.
• Boca grande e parabólica, con diastemas detrás do terceiro dente superior e na unión das hemimandíbulas dereita e esquerda, tanto superiores como inferiores.
• Dentes medianos, coa cúspide moderadamente ancha, recta e de bordos lisos; na base e a cada lado da cúspide principal hai unha pequena cúspide (característica das dúas especies do xénero Lamna; o terceiro dente superior é diminuto.
• Ollos arredondados, negros e grandes.
• Fendeduras branquiais (5 pares) grandes e altas.
• Primeira aleta dorsal grande, co extremo superior arredondado e coa marxe posterior apuntada, que ten a súa orixe xusto por riba da axila das aletas escapulares. Este saínte é abrancazado (característica da especie).
• Segunda aleta dorsal e aleta anal enfrontadas, ambas as dúas diminutas e pivotantes.
• Aletas pectorais relativamente curtas, co extremo arredondado.
• Aleta caudal en forma de media lúa crecente (característica dos tiburóns da familia dos lámnidos, co lóbulo superior lixeiramente máis grande que o inferior.
• Pedúnculo caudal moi groso e deprimido, ensanchado por quillas laterais; debaixo destas, na base do lóbulo inferior da caudal, hai unha pequena quilla secundaria a cada lado (característica das dúas especies do xénero Lamna).
• Coloración gris azulada no dorso e nos flancos; o ventre é abracazado. Non existe unha liña que delimite claramente a coloración das partes superiores e do ventre, se non que hai un esvaecido.

Historia natural

• Potente nadador, peláxico e epipeláxico, nada só ou en grupos,
• Vive tanto en augas próximas ao litoral como nas oceánicas, separándose os cardumes por sexos e idades, movéndose desde a superficie até os 370 m de profundidade. Prefire as augas frías. En verán acércase moito á costa, chegando a penetrar en praias e portos.
• Madura sexualmente a partir dos 5 anos de idade (2,20 m de lonxitude nos machos e 1,50 m nas femias).
• Ovovivíparo, é caníbal uterino.
• camadas de 1 a 5 crías, que miden ao nacer entre 60 e 72 cm.
• Poden vivir até os 20-30 anos.
• Aliméntase de luras e peixes (xardas, arenques, sardiñas, bacallaus, peixes planos, túnidos etc) e tamén caza a outros tiburóns. Os espécimes de gran tamaño (3 metros ou máis) pénsase que poidan dar caza a presas maiores (atún vermello, peixe espada e, ocasionalmente, toniñas e golfiños).
• Este tiburón está considerado como perigoso para o ser humano debido ao seu tamaño e posíbel agresividade, aínda que non se confirmou ningún dos ataques que se lle atribuíron.

Interese comercial

O marraxo soportou durante décadas unha forte explotación pesqueira debido a que a súa carne é de gran calidade, estando considerada en moitos países como unha delicia culinaria. Debido a esta intensa sobrepesca a poboación do Atlántico norte sufriu un acusado descenso nos últimos anos;^{[Cómpre referencia]} se comparamos a poboación actual da especie coa de hai 40 anos vemos que sufriu un descenso de até o 89 %.^{[Cómpre referencia]} Debido a isto hoxe en día é pouco abundante, e os exemplares capturados son cada vez máis pequenos.^{[Cómpre referencia]}

A poboación de marraxo do norte do océano Atlántico (e en particular a das augas europeas) está en perigo crítico de extinción,^{[Cómpre referencia]} cousa que levan anos advertindo os científicos que vixían as pescarías europeas deste tiburón.^{[Cómpre referencia]}

Comercialmente captúrase con palangre de superficie, en menor número, con artes de arrastre.^{[Cómpre referencia]}

Status de conservación

Debido á sobrepesca, a Unión Internacional para a Conservación da Natureza (UINC) cataloga esta especie dentro do grupo VU (vulnerábel).

Véxase tamén

Bibliografía

• Compagno, Leonard; Marc Dando & Sarah Fowler (2005): Sharks of the World. New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-12072-2.
• Rodríguez Solórzano, Manuel; Sergio Devesa Regueiro e Lidia Soutullo Garrido (1983): Guía dos peixes de Galicia. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-7154-433-4.
• Rodríguez Villanueva, X. L. e Xavier Vázquez (1992): Peixes do mar de Galicia. (I) Lampreas raias e tiburóns. Vigo: Edicións Xerais de Galicia. ISBN 84-7507-654-8.
• Solórzano, Manuel R[odríguez]; José L. Rodríguez, José Iglesias, Francisco X, Pereira e Federico Álvarez (1988): Inventario dos peixes do litoral galego (Pisces: Cyclostomata, Chondrichthyes, Osteichthyes). O Castro-Sada, A Coruña: Cadernos da Área de Ciencias Biolóxicas (Inventarios). Seminario de Estudos Galegos, vol. IV. ISBN 84-7492-370-0.

Outros artigos

• Tiburóns
• Lamniformes
• Marraxo azul

Ligazóns externas

• marinebiodiversity.ca Marraxo (en francés) Consultada o 25/11/2012.
• Lamna nasus en Animal Diversity Web (en inglés) Consultada o 25/11/2012.
• Lamna nasus en NCBI (en inglés) Consultada o 25/11/2012.