Lingua maguindanao
| Maguindanao Basa Magindanawn باس مڬندنون | ||
|---|---|---|
| Falado en: | Filipinas | |
| Total de falantes: | 2.021.099 (2020)[1] | |
| Familia: | Austronesia Malaio-polinesia Filipina Filipina central Danao Maguindanao | |
| Escrita: | alfabeto latino | |
| Status oficial | ||
| Lingua oficial de: | Lingua rexional de Filipinas | |
| Regulado por: | Komisyon sa Wikang Filipino | |
| Códigos de lingua | ||
| ISO 639-1: | --
| |
| ISO 639-2: | --- | |
| ISO 639-3: | mdh
| |
| Mapa | ||
| ||
| Status | ||
 | ||
A lingua maguindanao é unha lingua austronesia falada polo pobo maguindanao, o cal conforma a maioría da poboación nas provincias de Maguindanao do Norte e Maguindanao do Sur, en Filipinas. En 2020, a lingua estaba clasificada como a novena lingua máis falada na casa en Filipinas, cuns 365.032 fogares que aínda falan a lingua.[3]
Sistemas de escrita
[editar | editar a fonte]O maguindanao escríbese co alfabeto latino, mais adoitaba escribirse coa escrita jawi. Entre os traballos sobre a lingua publicados por Jacinto Juanmartí, a súa historia sagrada Compendio de historia universal contén textos maguindanao tanto en letra jawi como en latina.[4]
Alfabeto latino
[editar | editar a fonte]| Letra | Nome | Son |
|---|---|---|
| A | a | [a] |
| B | ba | [b] |
| D | da | [d] |
| E | e | [ə] |
| G | ga | [g] |
| H | ha | [h] |
| I | i | [i/e] |
| J | ja | [ʒ] |
| K | ka | [k] |
| L | la | [l] |
| M | ma | [m] |
| N | na | [n] |
| Ng | nga | [ŋ] |
| P | pa | [p] |
| R | ra | [ɾ/r] |
| S | sa | [s] |
| T | ta | [t] |
| U | u | [u/o] |
| W | wa | [w] |
| Y | ya | [j] |
| Z | za | [z] |
Jawi
[editar | editar a fonte]| Letra | Nome |
|---|---|
| ا | alip |
| ب | ba |
| ت | ta |
| ث | t̲a |
| ج | jim |
| ح | ḥa |
| خ | xo |
| د | dal |
| ذ | ḏal |
| ر | ro |
| ز | zai |
| س | sin |
| ش | šin |
| ص | ṣod |
| ض | ḍod |
| ط | ṭo |
| ظ | ẓo |
| ع | 'ain |
| غ | ǧain |
| ڠ | nga |
| ف | fa |
| ڨ | pa |
| ق | qaf |
| ک | kaf |
| ڬ | gaf |
| ل | lam |
| م | mim |
| ن | nun |
| و | wau |
| ه | ha |
| ء | hamza |
| ي | ya |
| ى | ye |
Sinais en lingua maguindanao
[editar | editar a fonte]Exemplos de sinais na rúa
-
Prohibido fumar -
Prohibido guindar linxo -
Prohibido cuspir -
Prohibido mexar aquí
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Ethnicity in the Philippines (2020 Census of Population and Housing)". Philippine Statistics Authority. Consultado o 4 de xullo de 2023.
- ↑ Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022.
- ↑ "Tagalog is the Most Widely Spoken Language at Home (2020 Census of Population and Housing) | Philippine Statistics Authority | Republic of the Philippines". psa.gov.ph. Consultado o 2024-07-15.
- ↑ i.e., Compendio de historia universal desde la creación del mundo hasta la venida de Jesucristo y un breve vocabulario en castellano y en moro maguindanao (en Maguindanao e castelán). Singapur: Koh Yew Hean. 1888.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Vexa a proba da Wikipedia en Lingua maguindanao |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Juanmartí, Jacinto (1892a). Diccionario moro-maguindanao-español [Moro-Maguindanao-Spanish dictionary] (en castelán). Manila: Tipografía «Amigos del País».
- Juanmartí, Jacinto (1892b). Gramática de la lengua de maguindanao según se habla en el centro y en la costa sur de la isla de Mindanao [A grammar of the Maguindanao tongue according to the manner of speaking it in the interior and on the south coast of the island of Mindanao] (en castelán). Manila: Tipografía «Amigos del País».
- Juanmartí, Jacinto (1906) [First published in Spanish 1892]. A Grammar of the Maguindanao Tongue According to the Manner of Speaking It in the Interior and on the South Coast of the Island of Mindanao. Traducido por Smith, C. C. Washington: Government Printing Office.
- Porter, R. S. (1903). A Primer and Vocabulary of the Moro Dialect (Magindanau). Washington: Government Printing Office for the Bureau of Insular Affairs.
