Quetzal

Pharomachrus mocinno

Reino:	Animalia
Filo:	Chordata
Clase:	Aves
Orde:	Trogoniformes
Familia:	Trogonidae
Xénero:	Pharomachrus

Especies

P. antisianus
P. auriceps
P. fulgidus
P. mocinno
P. pavoninus

Os quetzais^[1]^[2] (Pharomachrus) son un xénero de aves da familia dos trogónidos (Trogonidae). Teñen unha dieta variada, que inclúe moitos froitos (sobre todo das árbores lauráceas) e tamén insectos e ras. O seu hábitat é a selva montañosa, en espazos húmidos. Xeralmente poñen dous ovos (cor azul pálida) por niñada no buraco dunha árbore.^[3]^[4]

Até anos recentes, creuse que o quetzal non podía procrear nin vivir moito tempo en cativerio, polo que é un símbolo tradicional da liberdade. Porén, no 2004 anunciouse que uns quetzais tiveron crías nun aviario privado de Ixtapaluca (Estado de México), administrado pola Fundación Vida Silvestre Dr. Estudillo López.^[5]^[6]

O quetzal é a ave nacional de Guatemala e esta ave xoga un papel importante na mitoloxía prehispánica e moderna da rexión. Os reis e sumos sacerdotes anciáns levaban tocados de plumas de quetzal.

Etimoloxía

Na voz náhuatl, quetzal (que provén, á súa vez, de quetzalli) significa precioso ou belo; noutras voces mesoamericanas significa sacro ou erixido. Segundo o American Heritage Dictionary, quetzalli pode traducirse como «cola longa de plumas brillantes» e, segundo o Merriam-Webster Collegiate Dictionary, como «cola cuberta do quetzal». En canto á súa clasificación latina, Pharomachrus provén do grego antigo pharos, «manta», e makros, «longo», en referencia á aleta e cola cuberta da ave.

Taxonomía

Aínda que todas as especies do xénero Pharomachrus chámanse quetzais, a palabra soa usábase orixinalmente para denominar ó Pharomachrus mocinno, o quetzal centroamericano ou mesoamericano. En total, coñécense cinco especies:

o quetzal centroamericano, Pharomachrus mocinno;
o quetzal cristado ou de cola branca, Pharomachrus antisianus;
o quetzal de cabeza dourada, Pharomachrus auriceps;
o quetzal fúlxido ou dourado, Pharomachrus fulgidus;
o quetzal pavonino ou de cola negra, Pharomachrus pavoninus.

Notas

↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para quetzal.
↑ "Entrada quetzal en Digalego". Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2018. Consultado o 27 de setembro de 2018.
↑ A Guide to the Birds of Mexico and Northern Central America (Una guía sobre las aves de México y del norte de Centroamérica), Steve N. G. Howell y Sophie Webb, 1994, ISBN 0-19-854012-4
↑ Firefly Encyclopedia of Birds, Christopher Perrins (ed.), 2003, ISBN 1-55297-777-3
↑ ["Quetzals Bred in Captivity in Chiapas", Claudia Orellana, Frontiers in Ecology and the Environment tomo 2 (7), p. 345, 2004. (Un pichón del quetzal centroamericano en el zoológico "Miguel Álvarez del Toro, en Tuxtla Gutiérrez, Chiapas, México. Ver breve extracto en: aquí.)]
↑ "Nota sobre el nacimiento de dos quetzales en El Nido, en Ixtapaluca, Estado de México, México.". Arquivado dende o orixinal o 15 de xaneiro de 2017. Consultado o 27 de setembro de 2018.

[1] Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para quetzal.

[2] "Entrada quetzal en Digalego". Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2018. Consultado o 27 de setembro de 2018.

[3] A Guide to the Birds of Mexico and Northern Central America (Una guía sobre las aves de México y del norte de Centroamérica), Steve N. G. Howell y Sophie Webb, 1994, ISBN 0-19-854012-4

[4] Firefly Encyclopedia of Birds, Christopher Perrins (ed.), 2003, ISBN 1-55297-777-3

[5] ["Quetzals Bred in Captivity in Chiapas", Claudia Orellana, Frontiers in Ecology and the Environment tomo 2 (7), p. 345, 2004. (Un pichón del quetzal centroamericano en el zoológico "Miguel Álvarez del Toro, en Tuxtla Gutiérrez, Chiapas, México. Ver breve extracto en: aquí.)]

[6] "Nota sobre el nacimiento de dos quetzales en El Nido, en Ixtapaluca, Estado de México, México.". Arquivado dende o orixinal o 15 de xaneiro de 2017. Consultado o 27 de setembro de 2018.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]