Prevaricación

Protestas contra os cortes na asistencia legal no Reino Unido

A prevaricación é un delito que consiste en que unha autoridade, xuíz ou outro funcionario público dite unha resolución arbitraria nun asunto administrativo ou xudicial sabendo que dita resolución é inxusta e contraria á lei.

Descrición

É equiparable ao incumprimento dos deberes do funcionario público. Tal acción é unha manifestación dun abuso de autoridade. Está sancionado pola lei penal, que busca a protección tanto do cidadán como da propia Administración. Para que este delito sexa punible, deberá ser cometido por servidor ou xuíz no exercicio das súas competencias.

A misión dos xuíces é aplicar a lei vixente ao caso concreto. O exercicio desta función denomínase "xurisdicción", é dicir, o ámbito ou ámbito no que pode actuar un funcionario xudicial. Cando un xuíz se aparta voluntariamente da aplicación da lei ao caso concreto, comete un delito de dereito penal denominado prevaricación ou prevaricato.

Requisitos

A prevaricación ten os seguintes requisitos:

• A persoa que realice a prevaricación deberá ser unha autoridade ou funcionario (salvo nos casos de incentivo ou cooperación necesaria).
• A persoa prevaricante deberá estar no exercicio do seu cargo.
• Que a resolución inxusta se dita sabendo que o é. Debe haber fraude.

Exemplos

Como caso concreto, pódese citar como prevaricación a conduta pola que os xuíces ditan resolucións contrarias á lei expresa ou basean ditas resolucións en feitos falsos ou outras resolucións falsas. O delito é recollido de distintos xeitos nas diversas lexislacións.

Mundo anglosaxón

"Perverting the course of justice" ('Pervertir o curso da xustiza') é un delito tipificado no mundo anglosaxón, cometido cando unha persoa impide que a xustiza se lle faga a si mesma ou a outra parte.

Gran Bretaña

• En Inglaterra e Gales é un delito de dereito común, que leva unha pena máxima de cadea perpetua.
• O equivalente escocés é "Defeating the ends of justice" ('derrotar os fins da xustiza'),

Outros Estados

• Existen versións do delito en Australia, Canadá, Hong Kong, Irlanda e Nova Zelandia. Un concepto similar, 'Obstrución da xustiza', existe na lei dos Estados Unidos. A Homóloga surafricana é "Defeating or obstructing the course of justice", 'derrotar ou obstruír o curso da xustiza'.
• Outros detilos relacionados son nomeados en inglés como nonfeasance, misfeasance, e malfeasance (que se podería traducir como 'mala conduta' intencional, 'omisión de conduta' intencional ou neglixente e 'malversación', acción deliberada e intencional que lesiona a unha parte); son tipos de incumprimento das obrigas públicas existentes por lei común ou estatuto. Leonor de Arborea é lembrada como unha das primeiras lexisladoras en establecer o delito de prevaricación, na reforma da Carta de Logu ou Constitución do Xulgado de Arborea en Sardeña, no século XIV.

Mundo iberoamericano

Arxentina

Como exemplo de castigo pódese citar o Código Penal Arxentino, que no seu Capítulo x, art. 269, establece multas e inhabilitación absoluta perpetua para o primeiro suposto, e prisión ou prisión e inhabilitación absoluta perpetua para o segundo.

Non só os xuíces son susceptibles de sancións por prevaricación, tamén os avogados. O código penal arxentino, en Cap. X Art. 271, impón penas de multa e inhabilitación temporal até seis anos ao avogado ou representante xudicial que prexudique deliberadamente a causa que se lle encomenda. E, segundo o art. 272, a disposición do art. 271 será de aplicación aos fiscais, asesores e demais funcionarios encargados de emitir o seu ditame ante as autoridades.

Brasil

O delito de 'Prevaricação' está descrito no Código Penal brasileiro.

«Art. 319: "Retardar ou deixar de praticar, indevidamente, ato de ofício, ou praticá-lo contra disposição expressa de lei, para satisfazer interesse ou sentimento pessoal:

• Pena: Detenção, de três meses a um ano, e multa."»

Chile

O Código Penal chileno establece, no seu art. 223 a 232, diversos delitos no ámbito do exercicio da potestade xurisdicional. Así, o art. 223 # 1 establécese unha figura de prevaricación ao condenar aos xuíces de todo tipo e aos fiscais xudiciais á inhabilitación absoluta e perpetua para cargos públicos, dereitos políticos e profesións titulares e á de prisión ou prisión leve en calquera dos seus graos cando, a sabendas, se pronuncien en contra da lei expresamente e en forza en causas penais ou civís, que sería a figura estrita de dolo. Cando seduzan ou soliciten a unha persoa no exercicio da súa función ou aproveitándose do seu cargo (núm. 3), que son formas "impropias" de prevaricación. Así mesmo, establece o case delito de prevaricación cando por descoñecemento ou neglixencia inescusables diten unha sentenza manifestamente inxusta en materia penal (art. 224 núm. 1) ou civil (art. 225 núm. 1), neste último caso a sanción é menor que no primeiro.^{[Cómpre referencia]}

Colombia

A Lei 599 de 2000 cualifica o delito de prevaricación como unha conduta cometida por un funcionario público que actúe en contra da lei ou que omita o cumprimento da súa función, como segue:

• Artigo 413. Prevaricación por acción. Modificado polo art. 33, Lei 1474 de 2011. O funcionario público que dite resolución, ditame ou concepto manifestamente contrario á lei, incorrerá en prisión de tres (3) a oito (8) anos, multa de cincuenta (50) a douscentos (200) salarios mínimos legais mensuais vixentes, e inhabilitación para o exercicio de dereitos e funcións públicas de cinco (5) a oito (8) anos. Declarada exequible Sentenza Tribunal Constitucional 917 de 2001.

• Artigo 414. Prevaricación por omisión. Modificado polo art. 33, Lei 1474 de 2011. O funcionario público que omita, demore, negue ou negue un acto das súas funcións, incorrerá en prisión de dous (2) a cinco (5) anos, multa de dez (10) a cincuenta (50). 50) Os salarios mínimos legais mensuais vixentes, e a inhabilitación para o exercicio de dereitos e funcións públicas durante cinco (5) anos.

España

O delito de prevaricación xudicial non consiste na lesión do patrimonio xurídico individual das partes do proceso, senón no aprazamento por parte do autor da validez da lei ou do seu imperio e, polo tanto, na vulneración do Estado de dereito, dado que se rompe a función xudicial de decidir aplicando unicamente a lei, na forma prevista no art. 117.1 da CE. Desde este punto de vista, o delito de prevaricación, xa sexa xudicial ou oficial (art. 404 CP), esixe sobre todo que as sentenzas ou resolucións xudiciais ou as resolucións da materia administrativa poidan ser consideradas como unha desviación grave do dereito en prexuízo de calquera das partes.

A prevaricación consiste, pois, no abuso do cargo que a lei outorga ao xuíz ou funcionario, con evidente incumprimento dos seus deberes constitucionais. En definitiva, a inaplicación da lei ou a aplicación incorrecta por condena persoal do xuíz ou maxistrado.

Artigo 404 do vixente Código Penal:

«A la autoridad o funcionario público que, a sabiendas de su injusticia, dictare una resolución arbitraria en un asunto administrativo se le castigará con la pena de inhabilitación especial para empleo o cargo público y para el ejercicio del derecho de sufragio pasivo por tiempo de nueve a quince años»

México e Cidade de México

O Código Penal do Distrito Federal (hoxe Cidade de México), no seu artigo 290, contempla a prevaricación e di:

Se impondrán de dos a ocho años de prisión y de cien a cuatrocientos días de multa, al servidor público que: I. Dicte una sentencia definitiva o cualquier otra resolución de fondo que viole algún precepto terminante de la ley, o que sea contraria a las actuaciones legalmente practicadas en el proceso; o II. No cumpla con una disposición que legalmente se le comunique por un superior competente.

A nivel federal non se contempla un título ou capítulo especial para este delito, pero non se omite para iso; é dicir, está previsto en diversos ámbitos e de forma implícita ao longo dos seus artigos. ^{[Cómpre referencia]}

Perú

A prevaricación é un delito punible no ordenamento xurídico peruano e está tipificado no artigo 418 do Código Penal, onde só poden incorrer nesta acción xuíces e fiscais sancionados con 5 anos de prisión. Fóra deste contexto quedan os funcionarios e funcionarios públicos que, podendo realizar un acto doloso, só estarían incluídos no delito de “abuso de autoridade” que, aínda que é certo, é delito, considérase infracción administrativa e moitos empregados públicos, mediante esta, conseguen arquivar os procesos xudiciais iniciados contra eles. ^{[Cómpre referencia]}

República Dominicana

O Código Penal dominicano, no seu artigo 166, di que o delito cometido por un funcionario público no exercicio das súas funcións é a prevaricación.

Artigo 168. Os delitos simples non constitúen o funcionario público en estado de prevaricación.

Uruguai

O Código Penal uruguaio, no seu Título V, "Dos delitos contra a administración de xustiza", capítulo IV, Prevaricación, establece: CAPÍTULO IV Prevaricación.

Artículo 194. (Asistencia y consejo desleal)

El abogado o procurador, que faltando a sus deberes profesionales, perjudique los intereses de la parte que defiende o represente judicial o administrativamente, será castigado con 100 U.R. (cien unidades reajustables) a 900 U.R. (novecientas unidades reajustables) de multa e inhabilitación especial de dos a ocho años.

195. (Circunstancia agravantes)

Constituyen circunstancias agravantes especiales :1. Que el hecho se haya efectuado por el culpable, mediante colusión con la contraparte. 2. Que el hecho se haya efectuado en perjuicio de un sujeto sometido a un proceso criminal.

196. (Otras infidencias del abogado o procurador)

El abogado o procurador de una de las partes, que diere consejo, prestara asistencia, o ayudara de cualquier manera en juicio, a la parte contraria, directamente o por interpuestas personas, será castigado con 20 U.R. (veinte unidades reajustables) a 500 U.R. (quinientas unidades reajustables) de multa e inhabilitación especial de dos a seis años.

Véxase tamén

• Corrupción
• Tráfico de influencias
• Malversación
• Fraude