Protón
 Estrutura de quarks dun protón. | |
| Clasificación | Barión |
|---|---|
| Composición | 2 quark arriba, 1 quark abaixo |
| Familia | Fermión |
| Grupo | Hadrón |
| Interacción | Gravidade, Débil, Nuclear forte e Electromagnética |
| Partícula | Partícula subatómica |
| Antipartícula | Antiprotón |
| Teorizada | William Prout (1815) |
| Descuberta | observado como H+ por Eugen Goldstein (1886); identificado noutros núcleos e nomeado por Ernest Rutherford (1917-1920) |
| Masa | 1,672 621 898×10−27 kg 938,272 013(23) MeV/c2 1,007276466812 uma |
| Vida media | > 1035 anos (estable) |
| Carga eléctrica | 1,602 176 6208(98)× 10–19 C (+1 e) |
| Raio de carga | 0,875(7) fm |
| Dipolo eléctrico | <5,4×10−24 e·cm |
| Polarizabilidade | 1,20(6)×10−3 fm3 |
| Momento magnético | 2,792 847 351(28) μN |
| Polarizabilidade magnética | 1,9(5)×10−4 fm3 |
| Spin | 1/2 |
| Isospin | 1/2 |
| Paridade | +1 |
| Condensado | I(JP) = 1/2(1/2+) |
O protón é unha partícula, con carga eléctrica positiva de valor 1,6*10−19C, que pode atoparse nos núcleos atómicos. O número de protóns dun núcleo atómico determina o número atómico Z deste, e a suma de número de protóns máis número de neutróns, a súa masa atómica A (ó ter os neutróns unha masa só lixeiramente superior, e poder desprezar a masa dos electróns). Protóns e neutróns son chamados nucleóns.
Os núcleos atómicos teñen un ou máis protóns, sendo unha parte necesaria dos mesmos. Pola definición de elemento, o número de protóns no núcleo, chamado número atómico, é a propiedade característica das propiedades dun elemento. Como cada ten fixado por definición o número de protóns, ten un único número atómico.
Proton é o vocablo grego para "primeiro", quedándolle o nome da asignación que fixo Ernest Rutherford para o núcleo de hidróxeno no 1920. En anos anteriores (1917), Rutherford descubrira que o núcleo do hidróxeno, o núcleo máis lixeiro, podía obterse do núcleo do nitróxeno por colisións atómicas.[1] Os protóns foron polo tanto candidatos a partícula fundamental, bloque constituínte do nitróxeno e calquera outro núcleo máis pesado.
No moderno Modelo estándar da física de partículas, os protóns son hadróns, e, como os neutróns, os outros nucleóns, están compostos de tres quarks. Despois da consideración orixinal de partícula elemental, hoxe recoñécense como estruturados de tres quarks: dous quark arriba, de carga +2/3e e un quark abaixo de carga –1/3e. A masa en repouso dos quarks constituíntes contribúe só nun 1% da masa do protón.[2] O resto da masa do protón é debida á enerxía da estrutura entre quarks, incluíndo a enerxía cinética dos quarks e a enerxía dos gluóns do campo que manteñen xuntos os quarks. como so protóns non son partículas fundamentais, teñen un tamaño físico, aínda que non totalmente definido; a raíz cuadrática media (raio de carga) dun protón está entre 0,84–0,87 fm (0,84*10−15 a 0,87*10−15 m).[3][4]
En 2020, subsiste o enigma da masa do protón, pois a masa dos quark constituíntes e a subministrada polo bosón de Higgs só supón da orde do 1% da masa observada.[5]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "proton Definition, Mass, Charge, & Facts". Encyclopedia Britannica (en inglés). Consultado o 2018-12-09.
- ↑ Cho, Adrian (2010-04-02). "Mass of the Common Quark Finally Nailed Down". Science AAAS (en inglés). Consultado o 2018-12-09.
- ↑ http://www.psi.ch/media/proton-size-puzzle-reinforced
- ↑ "Proton Structure from the Measurement of 2S-2P Transition Frequencies of Muonic Hydrogen" (PDF). doc.rero.ch. Consultado o 2018-12-09.
- ↑ Charley, Sarah. "Scientists search for origin of proton mass". symmetry magazine (en inglés). Consultado o 2020-03-26.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]| Partículas fundamentais en Física (lista, táboa) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Fermións | Bosóns de Gauge | ||||||||
| Quarks | Leptóns | Bosóns W e Z | Fotón | Gluón | |||||
| Arriba | Encantado | Cume | Electrón | Muón | Tau (tauón) | Bosóns hipotéticos | |||
| Abaixo | Estraño | Fondo | e-neutrino | μ-neutrino | τ-neutrino | Gravitón Bosón de Higgs | |||
| Outras clases, partículas compostas e outras | |||||||||
| barión - gravitino - hadrón - kaón - mesón - neutrón - pión - positrón - protón | |||||||||
| Termos relacionados | |||||||||
| antimateria - partícula subatómica | |||||||||
|
Este artigo sobre física é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír. |
