Vicente Rojo

Vicente Rojo
	; Busto de Vicente Rojo no seu pobo natal La Font de la Figuera.
Biografía
Nacemento	8 de outubro de 1894; La Font de la Figuera Valencia
Morte	14 de outubro de 1966 (72 anos); Madrid
Lugar de sepultura	cemiterio de San Justo de Madrid
Xefe do Estado Maior do Exército de Terra Exército Popular da República
	1937 – febreiro de 1939
Datos persoais
Relixión	Catolicismo
Actividade
Ocupación	Militar, escritor
Período de actividade	1911 -
Membro de	Exploradores de España
Carreira militar
Lealdade	Segunda República Española e Restauración borbónica en España
Rama militar	Exército Popular da República
Rango militar	tenente xeneral (1939–)
Conflito	guerra civil española
Premios
	Orde do Cóndor dos Andes ;

Este artigo é sobre o militar republicano español. Para o seu sobriño, o escultor abstracto hispanomexicano, véxase Vicente Rojo Almazán.

Vicente Rojo Lluch, nado en La Font de la Figuera (Valencia) en 1894 e finado en Madrid en 1966, foi un militar español, fillo póstumo dun militar que combateu contra os carlistas e nas campañas de Cuba, de onde volveu doente. A pesar de permanecer sempre leal ao bando republicano, el mesmo definiuse como «católico, apostólico e romano».^[1]^[2]

Traxectoria

Formación e docencia

En 1911 ingresa na Academia de Infantaría de Toledo, da que sae en 1914 co grao de subtenente, obtendo o número 4 nunha promoción de 390 cadetes. Logo de estar destinado en Barcelona pasou ao Grupo de Regulares de Ceuta e posteriormente de novo a Barcelona e a La Seu d'Urgell.

En 1922, xa como capitán, volve á Academia de Infantaría, onde ocupa diversos postos docentes e de administración. Foi un dos redactores dos plans de estudo das materias de Táctica, Armamento e Tiro para a nova etapa da Academia de Zaragoza. É neste período na Academia cando colabora na fundación e dirección da Colección Bibliográfica Militar, colección sobre temas militares que acadou ampla difusión en España e no estranxeiro, xunto co tamén capitán Emilio Alamán. En agosto de 1932, abandona a Academia para ingresar na Escola Superior de Guerra co obxectivo de realizar o curso de Estado Maior.

Durante a súa estancia na Escola deuse a circunstancia curiosa de que se propuxo aos alumnos da súa promoción que desenvolvesen un suposto táctico que consistía no paso do río Ebro para establecerse na rota Reus-Granadella, operación moi similar á que uns anos despois, durante a guerra civil, habería de levar á práctica na soada batalla do Ebro no tramo comprendido entre Mequinenza e Amposta. Noutra faceta da súa biografía, a súa preocupación e implicación pola formación dos mozos conduciu, igualmente, a que por estas datas (1931-1933) fose nomeado Comisario Xeral de Instrución dos "Exploradores de España".

Guerra civil

Ascendido a comandante o 25 de febreiro de 1936, ao estalar a guerra civil, en xullo de 1936, mantívose leal ao goberno da República, e foi un dos militares profesionais que participou na reorganización das forzas republicanas.

En outubro de 1936 foi ascendido a tenente coronel sendo designado xefe do Estado Maior das Forzas de Defensa, mandadas polo xeneral Miaja, xefe da Xunta de Defensa de Madrid, creada para defender a capital custe o que custe despois do traslado do goberno da República a Valencia. Neste posto preparou un eficacísimo plan de protección da cidade, que evitou a súa caída. A partir de entón, a súa fama como organizador non fixo senón aumentar. Xefe do Estado Maior do Exército do Centro, tivo unha destacada actuación na planificación das principais operacións desenvolvidas polo citado Exército, no Jarama, Guadalaxara, Brunete e Belchite.

Cun prestixio acrecentado, en marzo de 1937 foi nomeado coronel e en maio, trala formación do goberno Negrín, Xefe do Estado Maior Central das Forzas Armadas e xefe do Estado Maior do Exército de Terra. Dende este novo emprego encargouse de dirixir a expansión do Exército Popular, e creou o denominado Exército de Manobra, que debía servir de ofensiva do Exército Republicano. Ao longo de 1937 proxectou as ofensivas de Huesca, Brunete, Belchite, Zaragoza e Teruel.

Ascendido a xeneral en outubro de 1937 é xa un dos militares máis prestixiosos da República. A operación máis ambiciosa que levou a cabo ao longo de 1938 foi a ofensiva do Ebro, que deu lugar a longo prazo batalla do Ebro desenvolvida dende o 25 de xullo ao 16 de novembro de 1938, e na cal a República se xogaba o seu prestixio internacional, a súa capacidade de resistencia e a posibilidade de poder dar un xiro favorable ao curso da guerra.

Exilio

Trala caída de Cataluña, en febreiro de 1939, pasou a Francia e logo dunha breve estancia neste país o Servizo de Emigración dos Republicanos Españois (SERE) abooulle a pasaxe para trasladarse a Bos Aires (Arxentina). Pouco tempo despois o goberno de Bolivia ofreceulle a posibilidade de que organizase e dirixise a cátedra de Historia Militar e Arte da Guerra na súa Escola de Estado Maior, tarefa esta que desenvolveu entre 1943 e 1945, séndolle recoñecido o seu emprego de xeneral do Exército español e condecorado co máximo galardón.

Retorno e xuízo

En febreiro de 1957 regresou a España, grazas ás xestións dun xesuíta que coñeceu durante a súa estadía en Bolivia e avalado tamén polo bispo de Cochabamba, antigo capelán castrense ás ordes de Rojo. Aínda que ao principio non foi molestado polas autoridades franquistas, o 16 de xullo de 1957 o Xulgado Especial para os Delitos de Espionaxe e Comunismo comunícalle que é procesado polo delito de rebelión militar, na súa calidade de ex-comandante do Exército, paradoxalmente polo feito de non rebelarse contra o goberno lexítimo da República. Ao parecer a súa volta non gustara a certos sectores militares, polo que Franco tivo que resolver a situación dun xeito salomónico: Rojo sería condenado e despois indultado. O 18 de xaneiro de 1958 recibe a sentenza de cadea perpetua, interdición civil e inhabilitación absoluta. Coa sentenza recibiu o indulto condicional a calquera reincidencia. Rojo comentou: "Se me ha reducido a la muerte civil".

Pasamento

Vicente Rojo faleceu en Madrid o 15 de xuño de 1966. As axencias de prensa deron de forma moi concisa a noticia, os diarios ABC e Ya lembraron o seu grao de xeneral e unicamente o diario El Alcázar, órgano dos ex-combatentes franquistas, destacou o prestixio de que gozaba entre os militares pola súa capacidade profesional.

Obra escrita

Escribiu varios libros, onde se recollen as súas experiencias militares na guerra civil, así publicou ¡Alerta los pueblos! (1939), ¡España heroica! (1961) e Así fue la defensa de Madrid (1967).

Predecesor: Toribio Martínez Cabrera	Xefe do Estado Maior Central das Forzas Armadas e Xefe do Estado Maior do Exército de Terra (Bando republicano) 20 de maio de 1937^[3] - 9 de febreiro de 1939	Sucesor: —

Notas

↑ Enrique Castro Delgado, (1963), «Hombres made in Moscú», Barcelona
↑ Carlos Blanco Escolá (2003), «Vicente Rojo, el General que humilló a Franco», Barcelona, Planeta, pp:124
↑ Francesc Nadal, José Luis Villanova. La cartografía del Estado Mayor del Ejército de Tierra republicano durante la Guerra Civil española. Raco.cat. Pags.204-205. Consultado o 7 de febreiro de 2017.

Véxase tamén

Outros artigos

[Castro-1] Enrique Castro Delgado, (1963), «Hombres made in Moscú», Barcelona

[Blanco-2] Carlos Blanco Escolá (2003), «Vicente Rojo, el General que humilló a Franco», Barcelona, Planeta, pp:124

[3] Francesc Nadal, José Luis Villanova. La cartografía del Estado Mayor del Ejército de Tierra republicano durante la Guerra Civil española. Raco.cat. Pags.204-205. Consultado o 7 de febreiro de 2017.

[1]

[2]

[3]