Xavier Senín

Xavier Senín
	; (2012)
Biografía
Nacemento	13 de maio de 1949 (75 anos); Pontecesures, España
Formación profesional	Filoloxía Moderna
Actividade
Ocupación	tradutor
Membro de	Real Academia Galega (membro correspondente) (2020–)
Xénero artístico	Tradución
Premios
	(2020) Premio Nacional á Obra dun Tradutor; (2007) Premio Lois Tobío ao Libro Traducido ;

Francisco Xavier Senín Fernández, nado en Pontecesures o 13 de maio de 1949, é un tradutor galego. A Real Academia Galega nomeouno académico correspondente en outubro de 2020^[1]. Ese mesmo ano recibiu o Premio Nacional á Obra dun Tradutor de mans do Ministerio de Cultura de España, o máximo galardón a nivel estatal^[2].

[O xurado quixo recoñecer a Francisco Xavier Senín Fernández co Premio Nacional á Obra dun Tradutor] "pola súa dilatada obra como tradutor ao galego, a partir de obras de gran variedade temática e tipolóxica, que abrangue dende clásicos como O Quixote, a libros de literatura infantil e xuvenil, cómic e obras pertencentes a diferentes xéneros literarios. As súas traducións salientan pola súa calidade e meticulosidade, nas que amosa un coñecemento pouco común das variedades diatópicas, diastráticas e diafásicas do galego. (...) Destaca tamén o seu traballo para o fomento da tradución ao galego".

Acta do xurado reproducida polo Servizo de Prensa da Moncloa^[3]

Traxectoria

É licenciado en Filoloxía Moderna na rama de francés, e ten a cátedra de bacharelato. Ocupou distintos cargos na Asociación de Tradutores Galegos desde a súa creación. Foi profesor colaborador do Instituto de Ciencias da Educación da Universidade de Santiago de Compostela e da Consellaría de Educación e Ordenación Universitaria para impartir cursos de lingua galega. Foi corrector lingüístico para a Editorial Galaxia entre 1985 e 1987, así como coordinador de libros de texto.

Foi director xeral do Libro da Xunta de Galicia durante a etapa do tripartito e máis tarde durante os distintos gobernos do Partido Popular. Na actualidade está xubilado, mais desempeñou o seu labor docente sobre todo como profesor de francés en Santiago de Compostela. Escribiu durante anos, con periodicidade semanal, unha columna para O Correo Galego. En 2010 foi, canda Manuel Bragado ou Marilar Aleixandre, un dos sete membros do comité de dirección do Congreso Internacional de IBBY celebrado en Santiago de Compostela^[4].

... lembramos con especial admiración a súa etapa como subdirector xeral do Libro na Xunta de Galicia, primeiro durante os anos do chamado goberno tripartito (1987-1990) e despois en sucesivos gobernos do Partido Popular, e durante un ano, no de coalición PSOE-BNG, mostra da súa capacidade de arbitraxe, do seu talante integrador e da súa competencia (autorictas) profesional.

Proemio de Víctor Freixanes para a 1ª edición de O alfaiate portugués (Galaxia, 2016).

Obra

Como tradutor, ten no seu haber numerosas traducións, principalmente do francés e o castelán para o galego. Por exemplo, os libros franceses A Clase de François Bégaudeau ou Mal de escola de Daniel Pennac ou Onde o aire non era brisa de María Victoria Moreno. Cómpre salientar que decote traduce conxuntamente con Isabel Soto^[5].

Literatura infanto-xuvenil

O galo Quirico, adaptación do autor, 2009, Galaxia.
Novo amor en Arousa, 2009, Pío García Edicións.
O soldadiño de chumbo, de Hans Christian Andersen, 2010, Galaxia. Adaptación do autor.

Traducións

O que o vento nos conta de Waldemar Daae, de Hans Christian Andersen, 1983, Argos Vergara.
Os zarramplíns, de Sergio Balestrini, 1983, Galaxia.
¡Adeus, boa viaxe!, de Marta Balaguer, 1984, Arcos Vergara.
As babuchas enmeigadas, conto de As mil e unha noites, adaptado por Francesc Boada, 1984, Galaxia.
Contos de cores, de Joles Sennell, 1984, Argos Vergara.
Os dentes do león, de Mercé Company, 1984, Argos Vergara.
O globo, de J. J. Guillén, 1984, Argos Vergara.
Guillermo Tell: lenda suíza, adaptado por M. Ángels Gardella, 1984, Galaxia.
Hil-Lady, de Ricardo Alcántara, 1984, Argos Vergara.
A oca de ouro, dos irmáns Grimm, 1984, Galaxia.
Pandolfi na grande cidade, de Francesc d'Assis Sales, 1984, Argos Vergara.
A raiña dos peixes, de Gérard de Nerval, 1984, Argos Vergara.
A serpe branca, dos irmáns Grimm, 1984, Galaxia.
Unha tarde no mar, de Joaquim Ruyra, 1984, Argos Vergara.
Os tres pretendentes, de Fernán Caballero, 1984, Galaxia.
A viaxe de Ruteazul, de Laura Medina, 1984, Galaxia.
O xigante-máis-alto xoga á pelota, de Joma, 1984, Argos Vergara.
O dragón das catro cabezas, de Antoniorrobles, 1985, Galaxia.
Segredos de abanos, de Joan Manuel Gisbert, 1985, Argos Vergara.
A traxedia de Romeo e Xulieta, segundo a obra de William Shakespeare, versión de José Luis Gímenez Frontín, 1985, Argos.
As ratas na escola, de M. Dolors Alibés i Riera, 1986, Galaxia.
As aventuras de Roi e Martiño, de Antonio Cuadrench, 1987, Galaxia.
O explorador e a mona, de Pako Sagarzazu, 1987, Galaxia.
A ovella negra, de Roser Capdevila, 1991, Galaxia.
Polgariño, dos irmáns Grimm, 1991, Galaxia.
O anel perdido, un xogo divertido, de Enrique Páez, 1992, Bruño.
A infancia de Martiño Piñeiro, de Juan Farias, 1992, Bruño.
Os robots, de Suzanne Martel, 1995, Bruño.
Crónicas de media tarde, de Juan Farias, 1997, Everest Galicia.
Ismael, que foi mariñeiro, de Juan Farias, 2000, Everest Galicia.
Os perfectos, de Rodrigo Muñoz Avia, 2007, Rodeira.
Angelica, de Lygia Bojunga Nunes, 2008, S. M.
Tres rosas de Madame d'Aulnoy, 2009, Novelúa.
Relatos de monstros, Steven Zorna, 2012, Vicens Vives.
Pescador de Islandia, de Pierre Loti, 2014, Hugin e Munin.
Contos do luns, de Alphonse Daudet, 2014, BIVIR.
No ceo, de Octave Mirbeau, 2015, Hugin e Munin.
Unha desolación, de Yasmina Reza, 2016, Hugin e Munin.
As damas verdes, de George Sand, 2016, Hugin e Munin.
Ourika, de Claire de Duras, 2019, Hugin e Munin.
De libros e viaxes. Dous contos franceses^[6], de Gustave Flaubert e Guy de Maupassant, 2019, Novelúa.
O home das bonecas, de Jean-Louis Renaud, 2020, Hugin e Munin.
Thérèse Desqueyroux, de François Mauriac, 2021, Hugin e Munin.
As gratitudes, de Delphine de Vigan, 2023, Hugin e Munin.

Traducións en colaboración

Loureses: antropoloxía dunha parroquia galega, de Manuel Mandianes Castro, 1984, Galaxia. Con Antón Figueroa Lorenzana.
O enxeñoso fidalgo don Quixote da Mancha, de Miguel de Cervantes, 1990, Xuntanza. Con Valentín Arias, Xela Arias, Xosefa S. Fernández, A. Palacio Sánchez e Xesús Senín.
O tolo da ría, de Juan Farias, 2005, Luis Vives. Con Isabel Soto.
Algúns nenos, tres cans e máis cousas, de Juan Farias, 2006, Planeta. Con Isabel Soto.
A Odisea contada aos nenos, de Rosa Navarro Durán, 2007, Rodeira. Con Isabel Soto.
A clase, de François Bégaudeau, 2008, Xerais. Con Isabel Soto.
Galego á beira do mar, de Juan Farias, 2008, Kalandraka^[7]. Con Isabel Soto.
A fabulosa lenda do Rei Artur, de Jordi Sierra i Fabra, 2008, Rodeira. Con Isabel Soto.
Mal de escola, de Daniel Pennac, 2008, Xerais. Con Isabel Soto.
O aniversario de Astérix e Obélix. O libro de ouro, 2009, Alberto Uderzo, Salvat. Con Valentín Arias e Isabel Soto.
Como caeu Obélix na marmita do druída cando era cativo, Albert Uderzo, 2009. Salvat. Con Isabel Soto.
Locus Solus, de Raymond Roussel, 2012, Hugin e Munin. Con Isabel Soto.
Astérix e os pictos, de Didier Conrad e Jean-Yves Ferri, 2013, Xerais. Con Isabel Soto.
A Eva futura, de Auguste Villiers de L'Isle-Adam, 2014, Hugin e Munin. Con Isabel Soto.
Astérix e os godos, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2015, Xerais. Con Isabel Soto
Astérix gladiador, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2015, Xerais. Con Isabel Soto.
O papiro do César, de Didier Conrad e Jean-Yves Ferri, 2015, Xerais. Con Isabel Soto.
A volta á Galia de Astérix, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2016, Xerais. Con Isabel Soto.
Astérix en Italia, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2017, Xerais. Con Isabel Soto.^[8]
A peste, de Albert Camus, 2018, Hugin e Munin. Con Isabel Soto.
A filla de Vercinxetórix, de Jean-Yves Ferri e Didier Conrad, 2019, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
Astérix e os normandos, de Jean-Yves Ferri e Didier Conrad, 2020, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
O Menhir de Ouro, de Jean-Yves Ferri e Didier Conrad, 2020, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
Astérix nos xogos olímpicos, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2021, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
Astérix e o grifón, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2021, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.
Astérix lexionario, de René Goscinny e Albert Uderzo, 2022, Xerais. Con Isabel Soto e Alejandro Tobar.

Edicións

Queixumes dos pinos e outros poemas, de Eduardo Pondal, 1985, Galaxia.

Outras obras

12 anos na búsqueda da nosa identidade, 1990, Asociación Cultural Xermolos (VV.AA.)
O alfaiate portugués, 2016, Editorial Galaxia.
María Victoria Moreno. Sementadora de futuro, 2018, Edicións Xerais, con Isabel Soto.

Premios

Premio Lois Tobío da Asociación Galega de Editores de 2008 á tradución A odisea contada aos nenos^[9].
Premio Fervenzas literarias ao mellor libro traducido de Literatura infantil e xuvenil de 2015, por O papiro do César.
Premio Nacional á Obra dun Tradutor en 2020

Notas

↑ O pleno da Academia nomea a Xavier Senín membro correspondente, RAG, 3 de outubro de 2020.
↑ Francisco Xavier Senín, ‘Premio Nacional’ pola súa traxectoria de tradución ao galego, Nós Diario, 11 de novembro de 2020.
↑ Francisco Xavier Senín Fernández e Isabel García Adánez, Premio Nacional a la Obra de un Traductor 2020 y Premio Nacional a la Mejor Traducción 2020 respectivamente, Lamoncloa.gob.es (en castelán).
↑ Composición do comité Arquivado 25 de marzo de 2012 en Wayback Machine. en ibbycompostela2010.org
↑ Astérix volverá falar galego da man de Xerais, nova en Praza Pública o 23 de agosto de 2013.
↑ Conformado por dous relatos: "Bibliomanía" ("Bibliomanie", 1837) de Flaubert e "De viaxe" ("En voyage", 1882) de Maupassant. Dep. Legal: C 1819-2019.
↑ Ficha Arquivado 24 de setembro de 2019 en Wayback Machine. na web da editorial.
↑ Ficha da obra Arquivado 23 de outubro de 2017 en Wayback Machine. na páxina da editorial.
↑ Informe de Literatura 2008 no CIRP, páxina 1535. Extracto da recensión de Paula Fdez. “Desde A Odisea”, Faro de Vigo, “Faro da Cultura”, n.º 231, “Infantil/Xuvenil”, 10 xaneiro 2008, p. VII.

Véxase tamén

Ligazóns externas

[1] O pleno da Academia nomea a Xavier Senín membro correspondente, RAG, 3 de outubro de 2020.

[2] Francisco Xavier Senín, ‘Premio Nacional’ pola súa traxectoria de tradución ao galego, Nós Diario, 11 de novembro de 2020.

[3] Francisco Xavier Senín Fernández e Isabel García Adánez, Premio Nacional a la Obra de un Traductor 2020 y Premio Nacional a la Mejor Traducción 2020 respectivamente, Lamoncloa.gob.es (en castelán).

[4] Composición do comité Arquivado 25 de marzo de 2012 en Wayback Machine. en ibbycompostela2010.org

[5] Astérix volverá falar galego da man de Xerais, nova en Praza Pública o 23 de agosto de 2013.

[6] Conformado por dous relatos: "Bibliomanía" ("Bibliomanie", 1837) de Flaubert e "De viaxe" ("En voyage", 1882) de Maupassant. Dep. Legal: C 1819-2019.

[7] Ficha Arquivado 24 de setembro de 2019 en Wayback Machine. na web da editorial.

[8] Ficha da obra Arquivado 23 de outubro de 2017 en Wayback Machine. na páxina da editorial.

[9] Informe de Literatura 2008 no CIRP, páxina 1535. Extracto da recensión de Paula Fdez. “Desde A Odisea”, Faro de Vigo, “Faro da Cultura”, n.º 231, “Infantil/Xuvenil”, 10 xaneiro 2008, p. VII.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]