Saltar ao contido

Aguia esteparia

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Aguia esteparia

Individuo en Jorbeer, Bikaner, Rajastán
Estado de conservación
En perigo
En perigo[1]
Clasificación científica
Dominio: Eukaryota
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Aves
Orde: Accipitriformes
Familia: Accipitridae
Xénero: Aquila
Especie: Aquila nipalensis
Hodgson, 1833
Distribución de A. nipalensis      Reprodutores      De paso      Non reprodutores
Distribución de A. nipalensis      Reprodutores      De paso      Non reprodutores

Distribución de A. nipalensis      Reprodutores      De paso      Non reprodutores
Subespecies[2]
  • A. n. orientalis - Cabanis, 1854
  • A. n. nipalensis - Hodgson, 1833
Sinonimia

Aquila rapax nipalensis
Falco mogilnik S.G. Gmelin, 1771 nomen dubium[3]

A aguia esteparia[4] (Aquila nipalensis) é unha ave rapaz grande da familia Accipitridae, que se reproduce en Rusia, Kazakhstán, Mongolia e China e migra a África, sur de Asia e Oriente Próximo, e pode aparecer como vagante en Europa.[5] As patas ben cubertas de plumas da aguia esteparia indica que perence á subfamilia Aquilinae.[6] Esta especie considerábase antes que estaba estreitamente relacionada coa sedentaria aguia rapaz (Aquila rapax) e as dúas formas foron previamene tratadas como conespecíficas (constituía a subespecie Aquila rapax nipalensis). Esta división en dúas especies estivo baseada nas pronunciadas diferenzas de morfoloxía e anatomía;[7][8] dous estudos moleculares, ambos feitos sobre un pequeno número de xenes, indican que as especies son distintas pero non están de acordo no grao en que están relacionadas.[8][9][10]

A aguia esteparia é en moitos aspectos unha especie peculiar de aguia. É un predador especializado de esciúridos de terra nos terreos de reprodución, capturando tamén outros mamíferos pequenos e outras presas, facéndoo máis a miúdo cando os esciúridos de terra son máis escasos.[11] En áreas con poucas árbores dos hábitats de estepa, estas aguias tenden a nidificar nunha lixeira elevación do terreo, a miúdo preto dun afloramento rochoso, pero pode tamén facelos en zonas chairas e abertas. Son a única aguia que nidifica prinicipalmente no chan.[12] Usualmente, poñen dun a tres ovos e, nos niños que teñen éxito, un ou dous polos consiguen emplumar.[13] A aguia esteparia realiza unha migración masiva desde esencialmente toda a súa área de reprodución, trasladándose en masa polas principais vías de migración, especialmente as de Oriente Próximo, mar Vermello e os Himalaias.[5] En inverno, aínda que isto está menos estudado que durante a reprodución, a aguia esteparia é salientable pola súa ecoloxía de alimentación indolente e case pasiva, centrándose en enxames de insectos, vertedoiros de lixo, prea e as crías semialtriciais de diversos animais, carecendo do comportamento ousado e predador das especies emparentadas.[14][15] Aínda que se poden ver miles de exemplares nos sitios de migración e en maior número que outras aguias da súa zona, a poboación das aguias esteparias declinou rapidamente.[16] As ameazas a esta especie son o incremento de incendios na estepa e de insectos que son pragas para os niños (ambos probablemente máis frecuentes debido ao quecemento global), que poden causar o fracaso dun gran número de niños. Rivalizando con estes factores, o declive foi acentuado polas molestias e persecución dos humanos, así como polo gando que pisa os niños. As aguias esteparias en voo morren en cantidades alarmantes, especialmente na nación que é o bastión para a súa reprodución, Kazakhstán, por electrocución nos perigosos cables e torres eléctricos.[1][17] Debido a estas e outras razóns, o declive desta especie pénsase que excede o 50 %. Por tanto, a especie é considerada en perigo pola IUCN.[1] A aguia esteparia aparece no centro da bandeira de Kazakhstán e é a ave nacional de Kazakhstán e de Exipto.

Taxonomía

[editar | editar a fonte]
Unha aguia esteparia xove en Wildpark Tripsdrill, Alemaña, mostrando as súas características distintivas como as bandas claras nas ás e a gran liña da comisura do bico.

A aguia esteparia describiuna o naturalista británico Brian Houghton Hodgson en 1833. Aquila é a palabra latina para aguia e nipalensis significa 'do Nepal' pola localización onde se recolleu o espécime tipo, seguramente cando migraba.[15] Porén, Samuel G. Gmelin describira anteriormente esta especie e chamáraa Aquila mogilnik, pero, aínda que este nome tiña prioridade, considerouse incorrectamente que era un nomen dubium e despois un nomen oblitum.[3] Pertence á subfamilia Aquilinae (aguias de patas emplumadas) e á familia Accipitridae.[5][6][18][19][12][20][21]

A aguia esteparia foi historicamente considerada conespecífica coa aguia rapaz ata que foron separadas en 1991[22][23][24] [5] debido a diferenzas en morfoloxía, coloración, historia vital e comportamento.[7][8][10][25] As probas xenéticas reforzaron a validez desta separación. Xeneticamente, as aguias esteparias son máis basais respecto de especies relacionadas como a aguia rapaz.[8][26] Unha especie fósil probablemente relacionada é Aquila nipaloides, atopada en Italia e Francia.[27] Crese que a aguia imperial oriental se hibrida coa aguia esteparia na natureza.[28][29]

Xeralmente considerouse que a aguia esteparia contiña dúas subespecies. Unha era a subespecie nomeada, A. n. nipalensis, que se reproduce na parte leste da súa distribución, mentres que a poboación que se reproduce no oeste, atopada principalmente en Kazakhstán e a Rusia europea, constituía a subespecie A. n. orientalis. Os individuos da poboación do leste son máis grandes e pesados. As aves de máis ao leste tenden a ser de cores máis escuras e a ter unha mancha máis ampla na caluga.[5][12] A pesar de todo isto, os investigadores rusos e occidentais coinciden agora en que a especie é, en realidade, monotípica. Atopouse que as previamente consideradas subespecies parecen solaparse na súa área de reprodución e acaban sendo indistinguibles no punto de intersección kazakho-ruso. As principais diferenzas (tamaño, cor) poden ser explicados como variacións clinais debido ao ambiente. As poboacións reprodutoras do leste e oeste son insuficientemente alopátricas e presentan forte introgresión para ser propiamente consideradas como verdadeiras subespecies.[7][9][30]

Descrición

[editar | editar a fonte]
A liña da comisura do bico da aguia esteparia é unha característica fácil para distinguila da aguia rapaz. Esta liña da comisura esténdese alén do centro do ollo a diferenza da aguia rapaz. O seu orificio respiratorio oval diferénciaa das aguias Clanga.

A aguia esteparia é grande e robusta, de cor principalmente marrón escura de pescozo longo pero groso e cabeza relativamente pequena pero cun bico forte e unha longa liña da comisura do bico. Ten ás longas e unha cola alongada en vez de redondeada e patas con moitas plumas. Adoitan pousarse en posición bastante ergueita e fano en zona aberta, a miúdo utilizando árbores illadas, postes, rochas ou outros lugares altos. Pode pasar longos períodos no chan e camiñar en postura horizontal e coas puntas das ás superando o extremo da cola.[5] O adulto é marrón con centros negros nas plumas cobertoiras grandes. Teñen normalmente áreas avermelladas ou amarelas-laranxas apagadas na caluga e parte de atrás da coroa.[5][15][31] A gran liña da comisura do bico corre ata a parte de atrás do ollo e é máis longa que en calquera outra Aquila.[5][15] Os individuos xoves son case sempre máis claros que os adultos,[15][32] de cor marrón a marrón cincenta nas partes dorsais excepto normalmente a área da caluga beixe avermellada[5] e con puntas brancas nas grandes cobertoiras negras, ás e cola e unha banda estereita cor crema nas medianas marróns, e a parte ventral do corpo é igual que a superior ou algo máis clara. A plumaxe vai progresivamente desgastándose e cambiando á de adulto, a cal adquiren no quinto ano. Os adultos teñen ollos de cor marrón a abelá, e os xoves téñenos marróns escuros; a cera sobre o bico e os pés son amarelos en todas as idades.[5][15]

Vista detallada dunha aguia esteparia xove en voo en Paquistán.

En voo levan as ás cos bordos paralelos con 7 amosegas moi alongadas. A envergadura alar é unhas 2,6 veces maior que a lonxitude total do corpo.[5] Na parte superior das ás mostran unha área cincenta. Na parte inferior das ás poden ter un crecente carpal moi pequeno máis ou menos marcado. As plumas de voo son cincentas e todas teñen 7 ou 8 barras negras ben espazadas, e as dos dedos son anegradas. Na parte ventral dos adultos mostran plumas de voo grises con barras escuras e cola e puntas das ás cos bordos traseiros negros.[5][12][32][33] Chegan á madurez aos 4 ou 5 anos.[32][34]

Adult steppe eagle in flight, Aravalli Biodiversity Park, Gurgaon

É unha ave grande, pero dentro das Aquila é de medio tamaño.[5][35] As femias poden ser un 15 % máis grandes con gran dimorfismo sexual no peso.[5] A lonxitude total pode oscilar entre 60 e 89 cm nos adultos.[15][36][37] A envergadura alar é moi variable, entre 165 e 262 cm (os máximos danse nas grandes aguias esteparias do Altai).[5][37][38][39][40] O peso é de 2,5 a 3,5 kg en machos e 2,3 a 4,9 en femias en Rusia.[31][5][41][42][43][44] A corda alar pode medir de 510 a 610 mm en machos e de 536 a 640 mm en femias. A cola pode medir de 238 a 295 mm en ambos, o tarso pode ser de 85 a 96 mm en machos e de 92 a 98 mm en femias, o que é relativamente curto para unha aguia.[5]

  1. 1,0 1,1 1,2 BirdLife International (2020). "Aquila nipalensis" 2020: e.T22696038A180479129. doi:10.2305/IUCN.UK.2020-3.RLTS.T22696038A180479129.en. 
  2. Gill F, D Donsker & P Rasmussen (Eds). 2020. IOC World Bird List (v10.2). doi : 10.14344/IOC.ML.10.2.
  3. 3,0 3,1 В. П. Белик; В. М. Галушин (2019). "ИСТОРИЯ ФОРМИРОВАНИЯ НАУЧНОЙ НОМЕНКЛАТУРЫ И ВАЛИДНОСТЬ СОВРЕМЕННЫХ ИМЕН НЕКОТОРЫХ ВИДОВ ОРЛОВ РОДА AQUILA (ACCIPITRIDAE)". Зоологический Журнал (en ruso) 98 (1): 79–88. doi:10.1134/S0044513418070036. 
  4. "Denominación das aves". Real Academia Galega. Consultado o 2024-12-05. 
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 5,14 5,15 5,16 Ferguson-Lees, J.; Christie, D. (2001). Raptors of the World. Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 0-618-12762-3. 
  6. 6,0 6,1 Helbig, A. J., Kocum, A., Seibold, I., & Braun, M. J. (2005). A multi-gene phylogeny of aquiline eagles (Aves: Accipitriformes) reveals extensive paraphyly at the genus level. Molecular phylogenetics and evolution, 35(1), 147–164.
  7. 7,0 7,1 7,2 Clark, W.S. (1992). "The taxonomy of Steppe and Tawny Eagles, with criteria for separation of museum specimens and live eagles". Bulletin of the British Ornithologists' Club 112: 150–157. 
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Olson, Storrs L. (1994). "Cranial osteology of Tawny and Steppe Eagles Aquila rapax and A. nipalensis". Bulletin of the British Ornithologists' Club 114: 264–267. 
  9. 9,0 9,1 "Steppe Eagle Aquila nipalensis". globalraptors.org. Global Raptor Information Network. Arquivado dende o orixinal o 26 de setembro de 2020. Consultado o 14 de abril de 2010. 
  10. 10,0 10,1 Sangster, George; Knox, Alan G.; Helbig, Andreas J.; Parkin, David T. (2002). "Taxonomic recommendations for European birds". Ibis 144 (1): 153–159. doi:10.1046/j.0019-1019.2001.00026.x. 
  11. Vazhov, S. V., Bachtin, R. F., Barashkova, A. N., & Smelansky, I. E. (2013). On the Study of the Steppe Eagle in the Altai Kray, Russia. Raptors Conservation, (27).
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 Brown, L. & Amadon, D. (1986) Eagles, Hawks and Falcons of the World. The Wellfleet Press. ISBN 978-1555214722.
  13. Karyakin, I. V., Kovalenko, A. V., Levin, A. S., & Pazhenkov, A. S. (2011). Eagles of the Aral-Caspian Region, Kazakhstan. Raptors Conservation, (22).
  14. Steyn, P. (1983). Birds of prey of southern Africa: Their identification and life histories. Croom Helm, Beckenham (UK). 1983.
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 Naoroji, R., & Schmitt, N. J. (2007). Birds of prey of the Indian subcontinent. Om Books International.
  16. Weiss, N., Haviv, E., Alon, D., Perlman, Y., & Schäckermann, J. (2019). How Fast Does the Steppe Eagle Population Decline? Survey Results from Eilat, Israel. Raptors Conservation, 38.
  17. Karyakin, I.V. (2018). The status of the steppe eagle in the world: "white spots" in distribution, abundance, ecology and threats. Raptor Research , (S1).
  18. Li, Q., Lin, J., Li, S., Wang, Y., Li, W., & Zeng, Y. (2000). Studies on the evolution of mitochondrial DNA in 11 species of Accipitridae. Dong wu xue bao.[Acta zoologica Sinica], 46(2), 209–220.
  19. De Boer, L. E. M., & Sinoo, R. P. (1984). A karyological study of Accipitridae (Aves: Falconiformes), with karyotypic descriptions of 16 species new to cytology. Genetica, 65(1), 89–107.
  20. Lerner, H. R., & Mindell, D. P. (2005). Phylogeny of eagles, Old World vultures, and other Accipitridae based on nuclear and mitochondrial DNA. Molecular phylogenetics and evolution, 37(2), 327–346.
  21. Watson, Jeff (2010). The Golden Eagle. A&C Black. ISBN 978-1-4081-1420-9. 
  22. Stresemann, E., & Amadon, D. (1979). Order Falconiformes. Check-list of birds of the world, 1, 271–425.
  23. Amadon, D. (1982). The genera of booted eagles: Aquila and relatives. Journal of the Yamashina Institute for Ornithology, 14(2–3), 108–121.
  24. Howard, R., & Moore, A. (1991). A complete checklist of the birds of the world (No. Ed. 2). Academic Press Ltd.
  25. Clark, W. S. (2005). Steppe Eagle Aquila nipalensis is monotypic. Bull. BOC, 125(2).
  26. White, C. M., Olson, P. D., & Kiff, L. F. (1994). Family Falconidae (hawks and eagles). Handbook of the birds of the world, 2: 52–214.
  27. Louchart, A., Bedetti, C., & Pavia, M. (2005). A new species of eagle (Aves: Accipitridae) close to the Steppe Eagle, from Pleistocene of Corsica and Sardinia, France and Italy.
  28. Karyakin, I., Kovalenko, A., & Zinevich, L. (2016). The first case of successful breeding of offspring by a mixed pair of steppe eagle and imperial eagle in Western Kazakhstan and registration of probable hybrids between the steppe eagle and burial eagle in Russia and Kazakhstan. Raptor Research , (32).
  29. Szilvia, J. (2015). A parlagi sas (Aquila heliaca) és a pusztai sas (Aquila nipalensis) hibridizációjának molekuláris vizsgálata (tese de doutoramento).
  30. Karyakin, I., Zinevich, L., Schepetov, D., & Sorokina, S. (2016). The population structure of the range of the steppe eagle and preliminary data on the genetic diversity of its populations and the status of subspecies. Feathered predators and their protection , (32).
  31. 31,0 31,1 Dementiev, G. P., Gladkov, N. A., Ptushenko, E. S., Spangenberg, E. P., & Sudilovskaya, A. M. (1966). Birds of the Soviet Union, vol. 1. Israel Program for Scientific Translations, Jerusalem.
  32. 32,0 32,1 32,2 Clark, W. S. (1996). Ageing Steppe Eagles. Birding World, 9, 269–274.
  33. Corso, A. (2009). Identification of some autumn raptors in Egypt. Birding World, 22, 300–308.
  34. Clark, W. (2004). Immature Plumages of the Eastern Imperial Eagle (Aquila heliaca).
  35. CRC Handbook of Avian Body Masses, 2ª edición by John B. Dunning Jr. (Editor). CRC Press (2008), ISBN 978-1-4200-6444-5.
  36. Oberprieler, U., & Cillié, B. (2009). The raptor guide of Southern Africa. Game Parks Publishing.
  37. 37,0 37,1 Beaman, M., & Madge, S. (2010). The handbook of bird identification: for Europe and the western Palearctic. A&C Black.
  38. Christensen, S., Nielsen, B. P., Porter, R. F., & Willis, I. (1972). Flight identification of European raptors. British Birds, 64, 247–266.
  39. Grimmett, R., Inskipp, C., Inskipp, T., & Baral, H. S. (2016). Birds of Nepal. Bloomsbury Publishing.
  40. Karyakin I.V. (2015). The Steppe Eagle (Aquila nipalensis). – Russian Raptor Research and Conservation Network.
  41. Kirmse, W. (1998). Morphometric features characterizing flight properties of palearctic eagles. Holarctic Birds of Prey. Merida and Berlin: ADENEX and World Working Group on Birds of Prey, 339–348.
  42. Mendelsohn, J. M., Kemp, A. C., Biggs, H. C., Biggs, R., & Brown, C. J. (1989). Wing areas, wing loadings and wing spans of 66 species of African raptors. Ostrich, 60(1), 35–42.
  43. Ostrowski, S., Fromont, E., & Meyburg, B. U. (2001). A capture technique for wintering and migrating steppe eagles in southwestern Saudi Arabia. Wildlife Society Bulletin, 265–268.
  44. Weiss, N., & Yosef, R. (2010). Steppe Eagle (Aquila nipalensis) Hunts a Eurasian Buzzard (Buteo buteo vulpinus) While in Migration over Eilat, Israel. Journal of Raptor Research, 44(1), 77–78.