Amiano Marcelino

Amiano Marcelino

Nome orixinal	(la) Ammianus Marcellinus
Biografía
Nacemento	c. 330 Antioquía do Orontes, Turquía
Morte	c. 395 (64/65 anos) Roma, Italia
Relixión	Politeísmo
Actividade
Campo de traballo	Historiografía
Ocupación	historiador, militar, escritor, poeta
Período de tempo	Baixo Imperio Romano
Carreira militar
Lealdade	Imperio Romano de Occidente
Rama militar	Exército romano tardío
Rango militar	soldado
Obra
Obras destacables (década de 380) Roman History (en)
Descrito pola fonte	Encyclopedic Lexicon (en) Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Enciclopedia Xudía de Brockhaus e Efron

Amiano Marcelino (latín Ammianus Marcellinus), nado en Antioquía ca. 330 e finado en Roma ca. 400, é o principal historiador romano. Viviu e relatou o proceso de decadencia e descomposición do Imperio Romano durante o século IV.

Traxectoria

Crese que naceu entre o 330 e o 335, nunha adiñeirada familia de ascendencia grega asentada en Antioquía. Definíase a si mesmo como "un soldado e un grego", pois estaba orgulloso da súa orixe e do seu paso polo exército nos aristocráticos Protectores Domestici. Como tal, estivo baixo o mando de Ursicino na fortaleza de Nisibis, xunto á fronteira persa, desde o ano 353. No ano 355 acompañou a Ursicino a unha breve campaña na Galia contra o franco Silvano, que se autoproclamara emperador. Esta campaña durou ata o ano seguinte, momento en que volveu á fronteira oriental. Alí escapou no último momento da fortaleza de Amida (Diyarbakr) xunto á súa esposa cando a praza foi tomada polas forzas de Shapur II. Amiano perdeu o favor do emperador Constancio II cando o seu superior Ursicino caeu en desgraza, pero recuperou o seu antigo prestixio e posición trala morte de Constancio e o acceso ao trono de Xuliano o Apóstata.

O gran número de eloxios que Amiano Marcelino destina a Xuliano nas súas obras demostran a súa grande admiración por este emperador. Marchou xunto a el ás campañas contra os alamáns e na expedición contra Persia do 363. Pouco despois, ao morrer Xuliano, abandonou o exército pois el tamén era pagán.

Tras visitar Grecia e Exipto, Marcelino asentouse de novo en Antioquía en 371, onde permaneceu os sete anos seguintes. En 378 marchou a Roma e instalouse definitivamente alí, onde pasou o resto da súa vida.

Obra

Comezou a escribir a súa obra Res Gestarum Libri XXXI (chamada a miúdo Historias) na capital do Imperio, en principio como unha continuación das obras de Tácito. Os seus escritos concentran todos os acontecementos ocorridos no Imperio entre a ascensión ao trono de Nerva no ano 96 e a morte de Valente na Batalla de Adrianópolis (378), recompilados en 31 volumes dos que se perderon actualmente os 13 primeiros. A resultas diso, só se coñecen os tomos finais, que narran a época comprendida entre 353 e 378.

A obra, escrita en latín para facilitar a súa difusión (Amiano Marcelino falaba e escribía normalmente en grego) reportáronlle gran fama en todo o Imperio, especialmente en Roma e Antioquía. O seu lugar como autor de referencia permaneceu ata o século VI, sumíndose no esquecemento durante a Idade Media. Malia as partes perdidas, considérase ás Historias de Marcelino como unha obra de referencia obrigada para entender os últimos anos de goberno de Constancio II, os mandatos de Xuliano, Xoviano, Valentiniano I e Valente e os primeiros anos de Graciano, ademais de ser un excepcional retrato da realidade política e social no baixo Imperio Romano, a súa decadencia e as causas desta (achacadas polo autor ao deixamento, deshonra e hedonismo da poboación) e a organización política e militar de numerosos pobos bárbaros (incluídos os hunos e os visigodos). Así mesmo, Amiano Marcelino deixa entrever nas súas obras as funestas consecuencias que a situación do momento traerían a Roma, como o saqueo de Alarico I que sobreveu dúas décadas despois da probábel morte do historiador, o cal foi visto polos contemporáneos como o fin do mundo ata entón coñecido. Amiano Marcelino era pagán e non tiña en grande aprecio ao cristianismo, polo que é probábel que a súa postura influíse en quen viron máis tarde a nova fe como a causante da caída de Roma, unha idea que lle causou dificultades mesmo a Santo Agostiño.

Ignórase a data exacta da súa morte. O último ano no que se pode presupoñer que seguía vivo é 391, pois cita a Sexto Aurelio Víctor como prefecto de Roma, que accedeu entón ao cargo.

Véxase tamén

Bibliografía

• Harto Trujillo, Mª Luisa (2002). Amiano Marcelino. Historia (en castelán). Madrid: Akal. ISBN 84-460-0983-8. 
• Heather, Peter (2018). Emperadores y bárbaros. (en castelán). Barcelona: Crítica. ISBN 978-84-17067-78-6. 

Ligazóns externas

• Páxinas sobre Amiano Marcelino na Universidade de Groninga (en inglés)
• Obras de Amiano Marcelino (en latín)
• Obras de Amiano Marcelino na Perseus Digital Library Arquivado 15 de xullo de 2013 en Wayback Machine., Perseus Project (en inglés)
• L´Année Philologique, a enciclopedia bibliográfica do mundo clásico que recolle todo o publicado cada ano (en inglés)
• Suidas Arquivado 24 de setembro de 2015 en Wayback Machine., a enciclopedia bizantina do século XI (en inglés)
• Obra de Ammiano Marcelino Arquivado 17 de outubro de 2006 en Wayback Machine. (en latín)