Bedřich Hrozný

Bedřich Hrozný
	;
Biografía
Nacemento	6 de maio de 1879 ; Lysá nad Labem, República Checa (pt)
Morte	12 de decembro de 1952 (73 anos); Praga, República Checa
Lugar de sepultura	Q45895617
Rector of Charles University (en)
	1939 – 1939
Decano Faculty of Arts, Charles University in Prague (en)
	1926 – 1927 ; ← Jan Jakubec (en) – Otakar Kádner (en) →
Q59459402 Parish of Evangelical Church of Czech Brethren (en)
Datos persoais
Residencia	Ořechovka (en)
Relixión	Evangelical Church in Austria (1781-1918) (en) e Igreja Evangélica dos Irmãos Checos (pt)
Educación	Universidade de Viena ; Universidade Humboldt de Berlín ; Faculty of Protestant theology of University of Vienna (en)
Actividade
Campo de traballo	Lingüística, linguas semíticas, Escrita cuneiforme, estudos orientais e escavación arqueolóxica
Ocupación	orientalista, Asiriólogo, bibliotecario, historiador, mestre, Hititologia (pt) , escritor, profesor universitario, arqueólogo, filólogo
Empregador	Universidade Carolina de Praga ; Universidade de Viena
Membro de	Academia de Inscricións e Linguas Antigas (foreign member of Académie des Inscriptions et Belles-Lettres (en) ) (1937–1952); Czech Academy of Science and Art (en) ; Royal Czech Society of Sciences (en) ; Parish of Evangelical Church of Czech Brethren (en) ; Real Academia de Artes e Ciencias dos Países Baixos ; Real Academia das Ciencias de Suecia
Carreira militar
Conflito	Primeira guerra mundial
Obra
Doutorando	Čestmír Loukotka
Familia
Pai	Václav Hrozný
Irmáns	Jindřich Hrozný; Marie Tardyová
Premios
	(1946) doutor honoris causa pola Universidade de París; (1945) doutor honoris causa pola Universidade de Toulouse ;
	Sinatura
Descrito pola fonte	Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Грозный Бедржих); Obálky knih, ; Enciclopedia soviética armenia, volume 6, (p.633)

Bedřich Hrozný, nado en Lysá nad Labem o 6 de maio de 1879 e finado en Praga o 12 de decembro de 1952, foi un lingüista, orientalista e arqueólogo checo, que destacou por ser o primeiro en descifrar o hitita e a recoñecela como lingua indoeuropea.

Traxectoria

Formación e primeiros estudos

Nado en Lysá nad Labem, en Bohemia central, estudou hebreo e árabe en Kolin e en 1904 participou nalgunhas escavacións na Palestina setentrional. A continuación, especializouse en asirioloxía, linguas orientais e escritura cuneiforme na Universidade de Viena, onde foi profesor do 1905 ao 1919^[1].

O desciframento do hitita

Chamado a filas na Primeira guerra mundial, tivo ocasión de estudar as taboíñas cuneiformes ata o daquela sen descifrar atopadas en Boğazköy, no asentamento que despois habería ser identificado como Ḫattuša, a capital do Imperio hitita. Aplicando o método combinatorio deu deducido, partindo dos ideogramas xa coñecidos, o senso das outras palabras que constituían unha determinada frase. Illou e descifrou así diferentes elementos, entre os que estaban unha desinencia -an con función de acusativo singular, unha raíz verbal ad- / eza- co significado de "comer", nas formas ezateni ("vós comeredes") e adanzi ("eles comerán"); vadar co significado de "auga"^[2].

A aplicación do método comparativo propio da indoeuropeística permitiulle inmediatamente a Hrozný establecer estreitas conexións entre a lingua que viña de descifrar, o hitita, e outras linguas indoeuropeas: ad- / eza- era inmediatamente comparábel co latín edo, ao alemán essen, ao checo jìsti; vadar ao inglés water, ao alemán Wasser, ao checo voda. A primeira frase descifrada por Hrozný en hitita foi unha fórmula litúrxica: «Agora vós comeredes pan, despois beberedes auga»^[2].

Os resultados dos seus estudos, publicados en 1917, revolucionaron a indoeuropeística e conduciron progresivamente ao abandono de diversos paradigmas elaborados pola disciplina no curso do século XIX, da reconstrución "greco-sanscritista" proposta pola escola neogramática alemá á existencia dunha isoglosa dialectal que tería dividido as linguas indoeuropeas en occidentais e orientais (isoglosa centum-satem)^[2].

A docencia en Praga

Do 1919 ao 1952, ano da súa morte, Hrozný detentou a Cátedra de Historia do Oriente Antigo na Universidade Carolina de Praga, onde foi Reitor entre o 1939 e o 1940. En 1925 dirixiu unha expedición checoslovaca a Kültepe (a hitita Neš ou Kaneš), sempre en Anatolia, onde atopou un milleiro de taboíñas en asirio^[1].

Obras

Sumerisch-babylonische Mythen von dem Gotte Ninrag (Ninib), Berlín, Wolf Peiser, 1903
Obilí ve staré Babylónií, Vienna, Hölder in Komm., 1913
Die Lösung des hethitischen Problems in "Mitteilungen der Deutschen Orient-Gesellschaft" n° 56, pp. 17–50, 1915
Die Sprache der Hethiter, ihr Bau und ihre Zugehörigkeit zum indogermanischen Sprachstamm, Leipzig, J.C. Hinrichs, 1917. Agora en Dresde, TU Dresden, 2002 ISBN 3-86005-319-1
Hethitische Keilschrifttexte aus Boghazköi, in Umschrift, mit Übersetzung und Kommentar, Leipzig, J.C. Hinrichs, 1919
Über die Völker und Sprachen des alten Chatti-Landes. Hethitische Könige, Leipzig, J.C. Hinrichs, 1920
Keilschrifttexte aus Boghazköi, in "Autographien", Leipzig, J.C. Hinrichs, 1921, vol. V-VI. Agora en Osnabrück, Zeller, 1970
Les inscriptions hittites hiéroglyphiques: essai de déchiffrement; suivi d'une grammaire hittite hiéroglyphique en paradigmes et d'une liste d'hiéroglyphes, Praga, Orientální Ústav, 1933
Über die älteste Völkerwanderung und über das Problem der proto-indischen Zivilisation. Ein Versuch, die proto-indischen Inschriften von Mohendscho-Daro zu entziffern, Praga, 1939
Die älteste Geschichte Vorderasiens und Indiens, Praga, Melantrich, 1940-1943
Inscriptions cunéiformes du Kultépé, Praga, 1952, vol. I
Ancient history of Western Asia, India and Crete, Nova York, 1953

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 "Artigo Bedřich Hrozný na Enciclopedia Treccani". Consultado o 21 de novembro de 2009. (en italiano); "Artigo Bedřich Hrozný na Encyclopædia Britannica". Consultado o 21 de novembro de 2009. (en inglés)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Francisco Villar, Los indoeuropeos y los orígenes de Europa, pp. 346-347.

Véxase tamén

Bibliografía

Villar, Francisco (1991). Los Indoeuropeos y los orígenes de Europa: lenguaje e historia. Madrid: Gredos (en español). ISBN 84-249-1471-6.
Watkins, Calvert (1995). "El proto-indoeuropeo". En Anna Giacalone Ramat, Paolo Ramat. Las lenguas indoeuropeas. Madrid: Cátedra. ISBN 84-376-1348-5.

Outros artigos

Ligazóns externas

"Artigo Bedřich Hrozný na Enciclopedia Treccani". Consultado o 21 de novembro de 2009. (en italiano)
"Artigo Bedřich Hrozný na Encyclopædia Britannica". Consultado o 21 de novembro de 2009. (en inglés)
"Obras de e sobre Bedřich Hrozný no catálogo da Deutsche Nationalbibliothek". Arquivado dende o orixinal o 05 de marzo de 2016. Consultado o 21 de novembro de 2009. (en alemán)
"Ficha Bedřich Hrozný na páxina do Proxecto Titus". Consultado o 21 de novembro de 2009. (en alemán)

[treccani-1] 1,0 ^1,1 "Artigo Bedřich Hrozný na Enciclopedia Treccani". Consultado o 21 de novembro de 2009. (en italiano); "Artigo Bedřich Hrozný na Encyclopædia Britannica". Consultado o 21 de novembro de 2009. (en inglés)

[villar-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Francisco Villar, Los indoeuropeos y los orígenes de Europa, pp. 346-347.

[1]

[2]