Saltar ao contido

Chlamyphorus truncatus

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Chlamyphorus truncatus
Pichiciego menor,
pichiciego pampeano
Estado de conservación
Datos insuficientes[1]
Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Subfilo: Vertebrata
Clase: Mammalia
Subclase: Placentalia
Orde: Cingulata
Familia: Dasypodidae
Subfamilia: Euphractinae
Xénero: Chlamyphorus
Harlan, 1825
Especie: C. truncatus
Nome binomial
C. truncatus
Harlan, 1825
Distribución de Chlamyphorus truncatus
Distribución de Chlamyphorus truncatus

Distribución de Chlamyphorus truncatus

Chlamyphorus truncatus, coñecido vulgarmente na literatura internacional como pichiciego menor ou pichiciego pampeano, é unha especie de mamífero placentario da orde dos cingulados, familia dos dasipódidos e subfamilia dos eufractinos,[2] a única incluída no xénero Chlamyphorus.[3]

Características físicas e comportamento

[editar | editar a fonte]
Chlamyphorus truncatus naturalizado.

É o máis pequeno dos armadillos. Mide tan só de 12 a 15 cm de lonxitude, excluíndo a cola, que ten forma de espátula e mide de 2 a 3 cm; o seu peso rolda os 120 g.

Os seus ollos son moi pequenos, e non ten pavillón auditivo externo.

A coiraza, de cor rosada pálida, está formada por de 23 a 25 filas de placas óeas cubertas por unha capa córnea. A rexión ventral está cuberta por longos pelos brancos (ten así mesmo algúns pelos na armadura).

As catro patas rematan en cinco dedos equipados con garras.

É un animal nocturno. Escava os seus tobos na terra, xeralmente cerca de formigueiros. Cando se sente ameazado, escava na terra a gran velocidade até enterrarse por completo.

Nutrición

[editar | editar a fonte]

Aliméntase principalmente de formigas e das súas larvas, e ás veces tamén doutros insectos (e as súas larvas), de vermes, caracois, algunhas plantas e raíces.

Hábitat e distribución

[editar | editar a fonte]

É un animal endémico da Arxentina, onde habita na rexión central, en zonas de pastos duros e chairas areosas con arbustos e cactos. Está presente no sur da provincia de Buenos Aires e nas de Catamarca, Córdoba, La Pampa, A Rioxa, Mendoza, Neuquén, Río Negro, San Juan e San Luis. Pode aparecer desde o nivel do mar até os 1.500 m de altitude.[1]

Taxonomía

[editar | editar a fonte]
Parella de C. truncatus nunha lámina antiga.
Pichiciego menor, nunha lámina de Josefina Wolf, ilustradora arxentina nada en 1975.

Descricións

[editar | editar a fonte]

Tanto o xénero como a especie foron descritos en 1825 polo médico, zoólogo e paleontólogo estadounidense Richard Harlan, en Ann. Lyc. Nat. Hist., 1: 235.[3][4]

Sinonimia

[editar | editar a fonte]
Xénero

Ao longo do tempo, o xénero coñeceuse tamén, ademais de polo nome cuñado por Harlan, e actualmente válido polos seguintes sinónimos:[3]

  • Chlamydophorus Wagler, 1830
  • Chlamiphorus Contreras, 1973
  • Chlamydephorus Lenz, 1831
  • Chlamydiphorus Bonaparte, 1831
Especie

Pola súa parte, a especie tamén se coñece polos sinónimos seguintes:[4]

  • Chlamyphorus minor (Lahille, 1895)
  • Chlamyphorus ornatus (Lahille, 1895)
  • Chlamyphorus patquiensis Yepes, 1931
  • Chlamyphorus typicus (Lahille, 1895)

Etimoloxías

[editar | editar a fonte]
Nesta foto vese ben a clámide truncada.

O nome científico do xénero, Chlamyphorus, está formado polos elementos do latín científico chlamy-, tirado do latín clásico chlamys, -ydis, "clámide" (certa capa grega, capa ou manto sen mangas, especialmente dos guerreiros das cabalarías), que á súa vez deriva do grego antigo χλαμύς chlamýs (co mesmo significado), e -phorus, calco da grega -φορος -phoros, que significa "portador", "o que leva", derivada do verbo φορέω phorĕō, "levar dun lado a outro", "transportar·, "levar sobre si", "usar", "gastar".
O específico, truncatus, "truncado", é o participio do verbo truncare, "truncar", "cortar pola punta", "amputar", "mutilar".
Polo tanto o nome da especie significa, literalmente, "o que leva a clámide truncada" (aludindo á coiraza cortada na súa parte posterior).

En canto ao nome vulgar do castelán da Arxentina, pichiciego, empregado na literatura internacional, deriva do mapuche ou araucano pichi, "pequeno", e o castelán ciego, "cego".

Estado de conservación

[editar | editar a fonte]

Desde 1970 o pichiciego menor está na lista de especies en risco de extinción. A causa principal é a destrución do seu hábitat polo avance dos cultivos. Por esta razón, e polos seus hábitos nocturnos, estes animais son raros de ver. Non hai esforzos serios por preservar a especie.

Desde 2008, a Unión Internacional para a Conservación da Natureza e dos Recursos Naturais (UICN) cualifica o status desta especie como DD (datos insuficientes) porque hai pouca información sobre o estado da súa poboación, e a súa bioloxía e ecoloxía son pouco coñecidas. En toda a súa área de dispersión estase a producir unha importante degradación do seu hábitat, especialmente debido á explotación do gando (especialmente o caprino, aínda que o efecto real sobre a poboación deste armadillo non se coñece ben.[1]

  1. 1,0 1,1 1,2 Superina, M.; Abba, A. M. & Roig, V. G. (2014): Chlamyphorus truncatus na Lista vermella da UICN. Versión 2015-4. Consultada o 25.001-2016.
  2. Euphractinae en MSW.
  3. 3,0 3,1 3,2 Chlamyphorus en MSW.
  4. 4,0 4,1 Chlamyphorus truncatus en MSW.

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • McKenna, Malcolm C. & Bell, Susan K. (1997): Classification of Mammals Above the Species Level. Nova York: Columbia University Press. ISBN 0-231-11013-8.
  • Nowak, Ronald M. (1999): Walker's Mammals of the World. 6ª ed. Baltimore, Maryland, EE. UU.: The Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-5789-8.
  • VV. AA. (1968): "Dasipódios" en Enciclopedia Salvat de las ciencias. Tomo 6. Animales vertebrados. Pamplona: Salvat, S. A. de Ediciones, pp. 86–88.
  • Wilson, D. E. & Reeder, D. M., eds. (2005): Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, 3rd ed. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8221-0.

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]