Saltar ao contido

Falso dilema

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Falsa dicotomía»)

Un falso dilema ou falsa dicotomía, tamén chamado falacia de nós contra eles, falacia de branco ou negro ou falacia de elección falsa, é un erro de lóxica que só permite dúas posibilidades cando existen máis de dúas.

É un tipo de falacia informal, onde se presenta unha situación como se só houbese dúas opcións, cando en realidade existen máis alternativas posíbeis. Máis especificamente, é unha das falacias baseadas en correlacións, onde se afirma falsamente unha situación de tipo "ou ben... ou ben...", cando en realidade existen polo menos unha opción adicional loxicamente válida.[1]

Por exemplo, hai este tipo de falacia ao dicir que unha mazá debe ser verde ou vermella. A premisa é que a mazá é dunha cor ou doutra; pero este comezo é un erro porque algunhas mazás -non a maioría- son doutras cores. Noutras palabras, a maioría das mazás son vermellas ou verdes, pero algunhas tamén son amarelas etc.

A falacia do falso dilema pode xurdir por omisión accidental de opcións adicionais ou por engano deliberado. Por exemplo, "Roi opúxose a un argumento ateo contra o cristianismo, polo que debe ser cristián" (quizais Roi sexa ateo pero non concorda con ese argumento específico contra o cristianismo).

Algúns filósofos e eruditos cren que "a non ser que se poida facer unha distinción rigorosa e precisa, non é realmente unha distinción".[2] O filósofo analítico John Searle argumenta que esta visión pode levar a falsas dicotomías. Searle sostén que "é unha condición da adecuación dunha teoría precisa dun fenómeno indeterminado que debería caracterizar precisamente este fenómeno como indeterminado; e a distinción non deixa de ser unha distinción por permitir unha familia de casos relacionados, marxinados e diverxentes".[3]

Cando se presentan dúas opcións, a miúdo son dous puntos extremos nun espectro de posibilidades. Isto pode dar a impresión de que as opcións son mutuamente excluíntes, aínda que non sexa necesariamente así.[4] Ademais, as falsas dicotomías preséntanse normalmente como se fosen exhaustivas, é dicir, como se non houbese outras opcións. A falacia pode superarse considerando outras posibilidades ou un espectro máis amplo de opcións, como na lóxica difusa.[5] Un exemplo é a aparición dun evento: ou pasou ou non pasou. Esta ontoloxía non se pode aplicar razoablemente á epistemoloxía.[Cómpre referencia]

Un "falso dilema" pode ocultar un intento deliberado de eliminar o acordo nunha cuestión. Eldridge Cleaver utilizou isto como táctica cando dixo: "Ou es parte da solución ou es parte do problema".[6]

Un falso dilema tamén pode ser usado con efecto cómico. Stephen Colbert utilizouno cando preguntaba aos seus convidados en The Colbert Report: "George Bush... un gran presidente ou o mellor presidente?"

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "False Dilemma". www.txst.edu (en inglés). 2016-01-11. Consultado o 2024-06-24. 
  2. Derrida, Jacques (1988). Limited Inc. Evanston, IL : Northwestern University Press. ISBN 978-0-8101-0787-8. 
  3. Searle, John R. (1983-10-27). "The Word Turned Upside Down". The New York Review of Books (en inglés) 30 (16). ISSN 0028-7504. Consultado o 2024-06-24. 
  4. Baronett, Stan (2013). Logic. New York ; Oxford : Oxford University Press. ISBN 978-0-19-984631-3. 
  5. Arfi, Badredine (2010-07-14). Linguistic Fuzzy Logic Methods in Social Sciences (en inglés). Springer. ISBN 978-3-642-13343-5. 
  6. Shapiro, Fred R. (2006). The Yale Book of Quotations. Yale University Press. p. 158. ISBN 0-300-10798-6. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]