Feliu Formosa i Torres
 (2018)  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 10 de setembro de 1934 (90 anos) Sabadell, España |
| 2º Decano da Institución das Letras Catalás | |
| 1999 – 2001 ← Jordi Sarsanedas – Maria Antònia Oliver i Cabrer → | |
| Datos persoais | |
| Residencia | Sabadell Igualada Sant Andreu de Palomar |
| Actividade | |
| Ocupación | poeta, tradutor, escritor, actor |
| Xénero artístico | Dramaturxia e poesía |
| Familia | |
| Cónxuxe | Anna Vila i Badia |
| Fillos | Clara Formosa Plans, Ester Formosa |
| Premios | |
| |
   | |
Feliu Formosa i Torres, tamén coñecido como Feliu Formosa, nado en Sabadell o 10 de setembro de 1934,[1] é un tradutor, dramaturgo, poeta, profesor de teatro e actor catalán.[2] É pai da cantante e actriz Ester Formosa i Plans e da tradutora Clara Formosa. Reside en Igualada e Sant Andreu de Palomar.[3]
Traxectoria
[editar | editar a fonte]
De neno, Feliu Formosa viviu na rúa do Foment -hoxe Vila Cinca, no barrio da Creu Alta-.[4] De 1939 a 1942, mentres o seu pai, Camil Formosa,[5] membro do POUM, estaba exiliado en Francia, viviu no pazo de Formosa, no Raval de Fora, 42, preto da rúa do Vapor, onde o seu bisavó –Josep Formosa–, fundara un dos primeiros barcos de vapor da cidade en 1839. En 1942 a familia instalouse en Barcelona, primeiro na rúa de Mallorca e pouco despois na rúa de Castillejos. A nai rexentaba unha zapatería e o pai traballaba de contable.[6]
Estudou filoloxía románica na Universidade de Barcelona. Posteriormente ampliou os seus estudos en Heidelberg (Alemaña ) e destacou polos seus traballos sobre estudos alemáns. Nesta cidade alemá, cando tiña 25 anos, foi profesor de tradución do alemán ao castelán durante ano e medio e deu clase maxistral de literatura española contemporánea na aula principal da Universidade de Heidelberg. De regreso a Cataluña, de 1961 a 1965 traduciu libros para a Editorial Seix Barral, posteriormente fíxoo para a editorial Aymà -coa axuda de Joan Oliver- e en 1966 ou 1967 entrou na Editorial Salvat para elaborar dicionarios. Colaborou na redacción de artigos culturais para a Gran Enciclopedia Catalana. Traduciu para a Editorial Lumen, coa axuda de Esther Tusquets. En 1967 instalouse en Terrassa, onde casou coa actriz María Plans, nai das súas dúas fillas, falecida en 1974. Despois exerceu como docente durante 25 anos no Instituto de Teatro de Terrassa (de 1975 a 2000). En 1984 casou, por segunda vez, coa escritora e enfermeira Anna Vila i Badia, coa que vive en Igualada. Nos anos 1999-2001 foi decano do Instituto de Letras Catalás. [1]
Como actor comezou en 1954 e participou en varias montaxes cos grupos Gil Vicente (1962-1964), Escola d'Art Dramátic Adirà Gual (EADAG, 1964-1966) e os grupos de Terrassa Sis x Set, El Globus. e Centro Dramático do Vallès (CDV).[7] De 1972 a 2006 escribiu 12 libros de poemas.[8] Ten traducido máis de cen libros, entre os que se atopan obras dramáticas de Thomas Bernhard, Bertolt Brecht, Tankred Dorst, Friedrich Dürrenmatt, Henrik Ibsen, Friedrich Schiller, Arthur Schnitzler, Botho Strauss, August Strindberg, Ernst Toller, Anton Chekhov, entre outros moitos autores. ; poemas de Georg Trakl, Goethe e François Villon; narrativa de Thomas Mann, Hermann Hesse, Robert Musil, Heinrich Böll, Franz Kafka, Joseph Roth ou Heinrich von Kleist; e ensaios de Lessing e Peter Weiss, entre outros.
Militou no PSUC de 1956 a 1972.[4] Sempre foi unha persoa comprometida coa súa época, tanto na época clandestina coa ditadura franquista como despois, manifestando a súa perplexidade ao ver a evolución democrática do Estado español.[9]
Nos últimos anos foi homenaxeado en diferentes ocasións, entre outras, na súa cidade natal, Sabadell, nos anos 2012, 2018 e 2023.[10]
Obra publicada
[editar | editar a fonte]
Poesía[editar | editar a fonte]
Traducións (selección)[editar | editar a fonte]
|
Teatro[editar | editar a fonte]
Autobiografía[editar | editar a fonte]
Ensaio[editar | editar a fonte]
Narrativa[editar | editar a fonte]
Outros[editar | editar a fonte]
|
Premios e recoñecementos
[editar | editar a fonte]- Premio Carles Riba de Poesía por Llibre dels viatges (1977 )
- Premio da Crítica Serra d'Or ás Memorias por El present vulnerable (1980 )
- Ciutat de Palma - Premio Joan Alcover de poesía en catalán, con Joan Casas e Fuster, por Amb efecte (1986 )
- Premio Letra d'Or á Semblança (1987)
- Creu de Sant Jordi (1988)
- Premio de Honra do Instituto de Teatro da Deputación de Barcelona (1998)
- Medalla como fillo adoptivo da cidade de Terrassa (1993)
- Premio Nacional ao Traballo de Tradutor, concedido polo Ministerio de Cultura (1994)
- Premio especial da crítica teatral de Barcelona "polas súas valiosas contribucións ao coñecemento da obra de Bertolt Brecht" (1997 )
- Premio Nacional de Teatro da Generalitat de Catalunya (2002)
- Premio cátedra honorífica a toda unha vida dedicada ao teatro (2005 )
- Premio de Honra das Letras Catalás (2005 )
- Premio Jaume Fuster de Escritores en Lingua Catalá (2006)
- Premio Nacional de Teatro á dedicación fiel, rica e completa ao teatro catalán (2007)
- Premio Friedrich Gundolf para a difusión da cultura alemá no exterior, concedido pola Academia de Lingua e Literatura Alemás (2011)[12] [1]
- Medalla do Concello de Sabadell ao Mérito Cultural (2012)[13]
- Premio de Honra da Asociación de Directores de Escena (ADE) (2018)
- Premio Honorífico FAD Sebastià Gasch (2018)
- Premio Compromiso Ómnium Cultural-Anoia, compartido con Anna Vila ( 2019 )
- Premio Fundación Jesús Serra (Cataluña-Occidente) (2020)
- Premio PEN de tradución ao catalán pola tradución ao catalán da obra Als estages de la mort, de Nelly Sachs Gañador Ex aequo (2022)
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 1,2 "Feliu Formosa i Torres". L'Enciclopèdia.cat. Barcelona: Grup Enciclopèdia Catalana.
- ↑ «Directori d'autors locals del districte de Sant Andreu». Web. Biblioteca Pública Ignasi Iglésias, 2013. [Consulta: 30 maio 2013].
- ↑ "Feliu Formosa confinat a Igualada". Núvol (en catalán). Consultado o 2023-08-08.
- ↑ 4,0 4,1 Prat Fernàndez, Cesc (Hivern-primavera 2018-2019). "Vallesos". Vallesos 16: 50-52.
- ↑ Ache, Josep (11 de desembre de 2012). "Diari de Sabadell". Diari de Sabadell: 25.
- ↑ Sala de Miralls. Barcelona: Edicions Perifèric. 2012. p. 247-248. ISBN 978-84-92435-50-0.
- ↑ Pau Monterde (2018). "El Procés". El Procés, n. IX: 106-109.
- ↑ Joan Casas i Feliu Formosa (2018). "El Procés". El Procés: 15-31.
- ↑ "Feliu Formosa diu que l'estat espanyol és una 'dictadura amb censura'". VilaWeb (en catalán). Consultado o 2023-08-08.
- ↑ https://www.facebook.com/iSabadell (2023-06-15). "Nou homenatge a Feliu Formosa, que presenta dos llibres amb humor ben sabadellenc". El diari digital de Sabadell - iSabadell (en catalán). Consultado o 2023-08-08.
- ↑ Modelo:Ref-web
- ↑ "L'Acadèmia Alemanya de la Llengua i Poesia premia Feliu Formosa". VilaWeb (en catalán). Consultado o 2023-08-08.
- ↑ "El poeta, traductor, assagista i home de teatre, Feliu Formosa, rep avui la Medalla de la ciutat al Mèrit Cultural". www.sabadell.cat. Consultado o 2023-08-08.
