José Hilario López

José Hilario López

Nome orixinal	(es) José Hilario López Valdés Hurtado Fernández
Biografía
Nacemento	18 de febreiro de 1798 Popayán, Colombia
Morte	27 de novembro de 1869 (71 anos) Neiva, Colombia
Actividade
Ocupación	político, oficial
Partido político	Partido Conservador Colombiano (pt)
Carreira militar
Rango militar	Xeneral

José Hilario López Valdés, nado en Popayán o 18 de febreiro de 1798 e finado en Campoalegre o 27 de novembro de 1869, foi un militar e político colombiano, presidente da República entre 1849 e 1853.

Traxectoria

José Hilario López foi fillo de José Casimiro López Hurtado, oficial de cruzada, e de Rafaela Valdés y Fernández de Córdoba. Estudou en Popayán, baixo a tutela de José Félix Restrepo.

Tras a morte do seu pai, a súa nai toleou, polo que José Hilario e os seus irmáns quedaron ó coidado dun titor.

Traxectoria político-militar

A Gran Colombia

Logo dos sucesos que seguiron á Conspiración Septembrina en 1828, na súa calidade de xefe do Estado Maior Xeral e comandante xeral do departamento de Azuay, levantouse en armas contra o Libertador Simón Bolívar xunto co coronel José María Obando. En momentos nos que se iniciaron as hostilidades entre a Gran Colombia e o goberno do Perú a finais de decembro de 1828, Bolívar dirixiuse cara ó sur pola guerra co Perú e da rebelión de Obando e López. Alí buscou superar os obstáculos que o alzamento destes xefes lle colocaban para poder reunirse co mariscal Antonio José de Sucre e enfrontar a agresión exposta dende o Perú. Para o efecto, a finais de xaneiro de 1829 expediu un indulto en favor dos comprometidos no alzamento e enviou comisionados a Obando e a López con propostas para un convenio, que se concretou no tratado de Juanambú, asinado o 2 de marzo de 1829. Bolívar explicou ós rebeldes as razóns que tivo para descoñecer a Constitución de Cúcuta, despois do ocorrido en Venezuela co movemento separatista da Cosiata dirixido por José Antonio Páez.

Baixo o goberno militar do xeneral Rafael Urdaneta, en setembro de 1830, López e Obando rebeláronse novamente. Rapidamente a súa posición fortaleceuse. Logo de dominar o sur, unha vez tomado o control de Popayán, López avanzou até Tocaima, ante o cal Urdaneta propuxo o cesamento de hostilidades e, despois de negociacións, asinou o Convenio de Apulo, o 28 de abril de 1831.

República da Nova Granada

Trala disolución da Gran Colombia, en 1832 durante o goberno de Francisco de Paula Santander, López foi nomeado xefe militar de Bogotá, e en 1834, gobernador de Cartaxena. Posteriormente ocupou as carteiras de Guerra e Mariña e foi embaixador ante a Santa Sé, secretario de Relacións Exteriores, conselleiro de Estado e senador.

Goberno

O 7 de marzo de 1849 López foi elixido presidente da República, aproveitando a división dos conservadores e co apoio dos artesáns e as súas Sociedades Democráticas quen, segundo a versión conservadora, ameazaron de morte ós lexisladores que debían dirimir a elección, se non o elixían. Salvador Camacho Roldán, un mozo daquela, dedicou varios artigos a desmentir esa historia. O seu goberno distinguiuse por unha serie de reformas políticas, económicas e sociais: a Manumisión dos escravos, a lei agraria, a separación da Igrexa e o Estado, a liberdade de prensa e a federalización.

A resistencia contra a abolición da escravitude (especialmente no Cauca) provocou unha rebelión armada conservadora dirixida por Julio Arboleda Pombo, a cal foi derrotada por López. No sur os enfrontamentos foron particularmente violentos, en especial en Cali, onde o conflito entre os terratenentes e a poboación municipal arredor dos "ejidos2, era explosivo. A derrota escravista provocou en Valle del Cauca un alzamento dos antigos escravos e os campesiños, que aproveitaron para botar abaixo as cercas das facendas e azoutar ós seus antigos amos. O escándalo que isto provocou na prensa e os medios políticos foi contestado por López, quen afirmou que se trataba de retozos democráticos.

Durante a súa administración deuse vía libre ó proceso de disolución dos Resgardos Indíxenas, todas as prohibicións para a venda dos resgardos e axudou á política, a ter recursos políticos. A medida que foi a primeira que puxo en contradición a López coas Sociedades democráticas, beneficiou á elite agro exportadora, xa que favoreceu o desprazamento de man de obra indíxena cara ás áreas produtoras de tabaco, cuxo comercio fora sacado do monopolio estatal. Significou, igualmente, o aumento no prezo dos produtos agrícolas para o consumo interno, por canto boa parte da produción indíxena nos resgardos alimentara este mercado a baixos custos.