Saltar ao contido

Linguas mordovinas

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Linguas mordovinas
Outros nomes:мордовские языки, mordovskiye yazyki)
Falado en: Rusia
Total de falantes:
Familia: Urálica
 Linguas mordovinas
Escrita: Cirílico
Estatuto oficial
Lingua oficial de: Mordovia
Códigos de lingua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
Mapa

As linguas mordovinas a comezos do século XX.[1][2]
Status

As linguas mordovinas[3] (en ruso: мордовские языки, mordovskiye yazyki)[4] son un subgrupo das linguas urálicas, comprendendo as linguas erzya e moksha, que están estreitamente relacionadas entre elas e son faladas as dúas en Mordovia.[5]

Anteriormente considerada unha única "lingua mordovina",[6] agora trátase como unha pequena agrupación lingüística.[7] Debido a diferenzas na fonoloxía, léxico e gramática, o erzya e o moksha non son mutuamente intelixibles.[8] As dúas linguas mordovinas tamén teñen formas literarias separadas. A lingua literaria erzya foi creada en 1922 e a mokshan en 1923.[9]

Clasificación[editar | editar a fonte]

Dialectos das linguas moksha e erzya na República de Mordovia      Moksha *M-I grupo central *M-II grupo central *M-III grupo sueste      Erzya *E-I grupo central *E-II grupo central *E-III grupo noroeste *E-IV grupo sueste      Shoksha *E-V Dialecto shoksha

Tradicionalmente, os uralicistas agrupaban as linguas mordovinas e o mari na chamada póla do Volga da familia urálica; porén, esta teoría foi abandonada a finais do século XX.[10] En troques, algúns uralistas prefiren agora un modelo de expansión rápida, coa mordovina como unha das nove pólas primarias das linguas urálicas; outros propoñen unha estreita relación entre o mordovino coas pólas fino-báltica e saami.[11][12][13]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Rantanen, Timo; Tolvanen, Harri; Roose, Meeli; Ylikoski, Jussi; Vesakoski, Outi (2022-06-08). "Best practices for spatial language data harmonization, sharing and map creation—A case study of Uralic". PLOS ONE (en inglés) 17 (6): e0269648. Bibcode:2022PLoSO..1769648R. PMC 9176854. PMID 35675367. doi:10.1371/journal.pone.0269648. 
  2. Rantanen, Timo, Vesakoski, Outi, Ylikoski, Jussi, & Tolvanen, Harri. (2021). Geographical database of the Uralic languages (v1.0) [Data set]. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.4784188
  3. Definición de mordovino -na no Dicionario de Galego de Ir Indo e a Xunta de Galicia.
  4. Dalby, Andrew (1998). Dictionary of Languages. Columbia University Press. p. 429. ISBN 9780231115681. Erza. 
  5. Grenoble, Lenore (2003). Language Policy in the Soviet Union. Springer. p. A80. ISBN 978-1-4020-1298-3. 
  6. Raun, Alo (1988). Sinor, Denis, ed. The Uralic languages: Description, history and foreign influences. BRILL. p. A96. ISBN 978-90-04-07741-6. 
  7. Hamari, Arja; Ajanki, Rigina (2022). "Mordvin (Erzya and Moksha)". En Marianne Bakró-Nagy; Johanna Laakso; Elena Skribnik. The Oxford Guide to the Uralic Languages. Oxford University Press. pp. 392–431. 
  8. Феоктистов А. П. Мордовские языки. основы финно-угорского языкознания. Прибалтийско-финские, саамский и мордовские языки. М., 1975
  9. Wixman, Ronald (1984). The Peoples of the USSR. M.E. Sharpe. p. A137. ISBN 978-0-87332-506-6. 
  10. Abondolo, Daniel (1988). The Uralic Languages. Londres e Nova York: Routledge. p. 4. [...] the idea, once widely-held, that there was a common Mordva-Mari protolanguage (so-called 'proto-Volgaic') is now out of favour. 
  11. Nichols, Johanna (2021). "The Origin and Dispersal of Uralic: Distributional Typological View". Annual Review of Linguistics 7: 351–369. doi:10.1146/annurev-linguistics-011619-030405. 
  12. Saarikivi, Janne (2022). "The divergence of Proto-Uralic and its offspring: A descendant reconstruction". En Marianne Bakró-Nagy; Johanna Laakso; Elena Skribnik. The Oxford Guide to the Uralic Languages. Oxford University Press. pp. 28–58. 
  13. Piispanen, Peter S. (2016). "Statistical Dating of Finno-Mordvinic Languages through Comparative Linguistics and Sound Laws" (PDF). Fenno-Ugrica Suecana Nova Series. 15: 1–58.