María de Brienne
  | |
| Nome orixinal | (fr) Marie de Brienne |
|---|---|
| Biografía | |
| Nacemento | 1224 (Gregoriano) Xerusalén |
| Morte | 1275 (Gregoriano) (50/51 anos) Nápoles, Italia |
| Lugar de sepultura | Asís |
| Actividade | |
| Ocupación | política |
| Familia | |
| Familia | House of Brienne (en)  |
| Cónxuxe | Balduíno II de Constantinopla (1229 (Gregoriano)–) |
| Fillos | Filipe de Courtenay |
| Pais | Xoán de Brienne e Berengária de Leão |
| Irmáns | Iolanda de Xerusalén John II of Brienne Afonso de Brienne Luís de Brienne |
 | |
María de Brienne, nada en Xerusalén sobre 1225 e finada en Nápoles en 1275, foi a emperatriz consorte de Balduíno II de Courtenay, emperador latino de Constantinopla.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Familia
[editar | editar a fonte]Foi filla de Xoán de Brienne e a súa terceira esposa Berenguela de León. María foi a máis nova media irmá paterna de Iolanda de Xerusalén. Tamén foi a irmá de Afonso de Brienne.
Os seus avós maternos foron Afonso VIII de León e Galicia e a súa segunda esposa Berenguela de León e Castela.
Matrimonio
[editar | editar a fonte]O 19 de abril de 1229, María foi comprometida con Balduíno II, o mozo cogobernante do seu pai no trono do Imperio latino. O matrimonio tiña a intención de establecer unha alianza dinástica entre os dous cogobernantes. María tiña un máximo de catro anos de idade no momento do seu compromiso, os seus pais casaron en 1224.
O seu matrimonio realizouse en 1234. A noiva estaba a piques de cumprir os nove anos de idade, o noivo dezasete anos. Polo seu matrimonio María converteuse na primeira coemperatriz nova do Imperio latino. A maior era a súa nai. O seu matrimonio foi rexistrado na crónica de Alberic de Trois-Fontaines.
Emperatriz
[editar | editar a fonte]En 1236, Constantinopla foi sitiada polas forzas combinadas de Iván Asen II de Bulgaria e Xoán III Ducas Vatatzés do Imperio de Nicea. A cidade foi defendida pola súa pequena gornición de cabaleiros, a frota da República de Venecia e unha forza menor enviada por Godofredo II de Villehardouin, príncipe de Acaia para reforzar a defensa. A cidade salvouse unicamente da conquista porque houbo unha pelexa entre os dous aliados sobre quen había recibir o mando da cidade en caso de que fose un éxito. John V. A. Fine suxeriu que Iván Asen se deu de conta da gran ameaza que supoñía para o Segundo Imperio búlgaro a expansión de Nicea en lugar do debilitado Imperio latino[1].
En calquera caso, Xoán de Brienne tomara o mando da defensa de Constantinopla. Balduíno II emprendeu outra misión, dirixirse a Europa occidental nun intento de recadar os fondos e o recrutamento de forzas armadas necesarias para asegurar a supervivencia do seu imperio[1]. Xoán morreu o 27 de marzo de 1237, Berenguela seguiuno despois o 12 de abril[2][3]. María de doce anos de idade, foi deixada ao mando nominal da cidade, como a única representante da familia imperial presente nela. Balduíno non volvería até xullo de 1239[4].
Balduíno volveu á cabeza dunha forza de cruzados de Europa occidental, diversamente estimada para incluír tan só trinta mil hombres, ou ata sesenta mil. A esta forza uníuselle un continxente de cumanos, que, combinados, cercaron Tzirallon, un bastión niceno en Tracia. A cidade caeu en 1240, pero isto parece ter sido o único éxito desta forza. Non volven ser mencionados despois. John V. A. Fine presume que a maioría deles regresaron aos seus fogares a Europa occidental, só uns poucos deles se incorporaron á gornición existente de Constantinopla. Polo momento, o Imperio latino asegurara a súa supervivencia. María tiña aproximadamente quince anos de idade no momento no que o seu marido regresou á súa capital.
O 15 de abril de 1240 (Pascua), Balduíno II foi coroado emperador en Santa Sofía. O seu único fillo coñecido, Filipe de Courtenay, naceu en 1243. Con todo, este período de relativa paz para a parella non durou moito. Balduíno partiu para Francia a finais de 1243, coa intención de buscar o apoio de Lois IX de Francia. Na súa ausencia, María converteuse en rexente do Imperio, con Filipe de Toucy como o seu primeiro correxente. Filipe era fillo de Narjot de Toucy e a súa primeira esposa. A súa nai era filla de Teodoro Branas e Inés de Francia[5]. Balduíno estivo ausente durante varios anos, primeiro a súa estancia en Francia e logo uníndose a Lois IX na Sétima Cruzada. Segundo os informes, só regresou en 1257 ou 1258, posibelmente despois da morte de Teodoro II Láscaris.
Caída de Constantinopla
[editar | editar a fonte]A parella imperial non sostería a súa capital por moito tempo. En xullo de 1261, Aleixo Estrategópulos, un xeneral niceno, foi enviado cunha pequena forza de avance de 800 soldados, a maioría deles cumanos, para manter unha vixilancia sobre os búlgaros e espiar as defensas dos latinos[6][7]. Cando a forza bizantina chegou á vila de Selimbria, souberon dos campesiños locais (thelematarioi) que toda a gornición latina, e a frota veneciana, estaba ausante para realizar un ataque contra a illa nicena de Dafnusia[8]. Aínda que nun principio vacilou, tanto polo pequeno tamaño da súa forza, que podería ser fatal se o exército latino regresaba, como que non quería exceder as súas ordes, Estrategópulos finalmente decidiu non perder esa oportunidade de ouro para recuperar a cidade.
Na noite do 25 de xullo de 1261, Aleixo e os seus homes aproximáronse ás murallas da cidade e escondéronse nun mosteiro preto da Porta de Pege. Aleixo enviou un destacamento dos seus homes, que, dirixidos por algúns dos thelematarioi, se dirixiron á cidade a través dun pasadizo secreto. Atacaron os muros do interior, sorprenderon aos gardas e abriron a porta, permitindo a entrada da forza bizantina na cidade. Os latinos foron tomados completamente por sorpresa, e despois dalgúns combates, a forza bizantina tomou o control das murallas terrestres. Temendo exactamente a vinganza dos bizantinos sobre eles, os habitantes latinos, desde o emperador Balduíno II ata o último, correron apresuradamente cara ao porto coa esperanza de escaparen nun barco. Grazas ao oportuno regreso da frota veneciana, foron evacuados, pero a cidade perdérase para sempre. María presumibelmente deu fuxido co seu marido.
Exilio
[editar | editar a fonte]Un barco veneciano levou a Balduíno e María cara a Eubea, desde alí continuaron até Atenas, Apulia e logo regresaron a Francia. Nos anos seguintes sobreviviron vendendo os seus dereitos de varios títulos secundarios e terras.
O 26 de marzo de 1263, os seus dereitos en Namur foron comprados por Guido de Dampierre[9]. Namur estaba realmente nese momento en mans de Henrique V de Luxemburgo pero Guido exitosamente logrou conquistalo en 1268. En xaneiro de 1266, os seus dereitos sobre o reino de Tesalónica foron comprados por Hugo IV de Borgoña por 13.000 libras tornesas[10]. Nese momento a cidade estaba baixo o mando de Miguel VIII Paleólogo, emperador niceno que trasladou a súa capital a Constantinopla, mentres que o título foi reclamado tamén por Guillerme VII de Montferrato.
O 27 de maio de 1267, o Tratado de Viterbo transferiu gran parte dos dereitos dos feudos do Imperio latino de Balduíno II a Carlos de Anjou[11]. Carlos foi confirmado en posesión de Corfú e algunhas cidades en Albania. Tamén recibiu a soberanía sobre o Principado de Acaia e a soberanía das illas do Exeo, con excepción daquelas que estaban en poder de Venecia e Lesbos, Quíos, Samos, e Amorgos.
Balduíno e María pasaron o resto da súa vida na corte de Carlos. En outubro de 1273, Balduíno morreu en Nápoles. María sobreviviuno uns dous anos. Foi enterrada en Asís.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 John V.A. Fine, Jr., The Late Medieval Balkans (1987), páxina 130
- ↑ Alberic of Trois-Fontaines, Chronica Albrici Monachi Trium Fontium, MGH SS XXIII
- ↑ Obituaires de Sens Tome I.2 of the Abbey de Maubuisson, p. 655
- ↑ John V.A. Fine, Jr., The Late Medieval Balkans (1987), páxina 132
- ↑ "Charles Cawley "Narjot de Toucy"". agosto 2012.
- ↑ Bartusis, Mark C. The Late Byzantine Army: Arms and Society, 1204–1453 (1997), p. 27.
- ↑ Nicol, Donald M. The Last Centuries of Byzantium 1261–1453 (1993), p. 34.
- ↑ Bartusis, Mark C. The Late Byzantine Army: Arms and Society, 1204–1453 (1997) (1997), p. 40.
- ↑ Kerrebrouck, Patrick van, "Les Capétiens" (2000), p. 462.
- ↑ Mihail-Dimitri Sturdza, Dictionnaire historique et Généalogique des grandes familles de Grèce, d'Albanie et de Constantinople (1983), p. 489.
- ↑ John V.A. Fine, Jr., The Late Medieval Balkans (1987), page 170
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]
Wikimedia Commons alberga unha categoría multimedia sobre María de Brienne.
