Marajó

Marajó

(pt) Marajó
Tipo	illa
Localización
Continente	América do Sur
División administrativa	Pará, Brasil
0°58′43″S 49°34′54″O
Bañado por	Amazonas
Características
Altitude	19 m
Dimensións	204 () × 297 () km
Superficie	40.100 km²

Marajó é unha illa costeira situada na desembocadura do Amazonas, na zona setentrional da costa atlántica do Brasil. A súa superficie é de 40.100 km², que chega a 49.602 km² incluíndo as illas veciñas coas que conforma un arquipélago, cunha poboación que non supera os 250.000 habitantes.

É a maior illa do mundo rodeada tanto por auga doce como por auga mariña. É, tamén, a maior illa costeira do Brasil.

Xeografía

Un mapa detallado con Marajó

A costa nordeste de Marajó enfróntase ao océano Atlántico. O caudal do río Amazonas entre xaneiro e xullo é tan grande que o mar na desembocadura e de auga doce a certa distancia da costa. A cidade de Belém atópase ao sur a través da bifurcación sur (tamén chamada o río Pará) da boca do río. A illa séntase case directamente no ecuador.

Xunto coas illas veciñas máis pequenas, separadas de Marajó polos ríos, forma o Arquipélago Marajó, cunha superficie de 49.602 km². O arquipélago está contido na Área de Protección Ambiental do Arquipélago Marajó, unha unidade de conservación de uso sostible establecida en 1989 para protexer o medio ambiente da rexión do delta.

Grandes partes das illas inúndanse durante a tempada de choivas debido aos maiores niveis de auga do río Amazonas ao longo da costa e fortes choivas no interior. Marajó é case completamente plana. Durante a tempada de choivas, gran parte da illa inúndase como un gran lago.

Hai 20 grandes ríos na illa. Debido aos cambios nos niveis de auga e as inundacións estacionais regulares, moitos asentamentos están construídos sobre pilotes (Palafitas).

A illa é coñecida polo fenómeno da pororoca, un fenómeno de macareu no río que crea grandes ondas que alcanzan 4 m. de altura. É un destino turístico, especialmente entre os entusiastas do surf.

Historia

Urna de enterro Marajoara, Museo de Historia Natural americana

A illa era o sitio dunha sociedade pre-colombiana avanzada, a cultura Marajoara, que existiu de aproximadamente do 400 aC ao 1600 dC. A illa foi un centro de exploración arqueolóxica e estudos desde o século XIX. Os eruditos desde principios dos anos 80 dividiron o período precolombiano na fase Ananatuba (c. 1100–c. 200 BC), a fase Mangueiras (c. 1000 BC–c. 100 AD), a fase Formiga (c. 100-400 AD), a fase Marajoará (c. 400-1200 AD), e a fase Aruã (1200-1500 AD).

Desde os anos noventa, houbo un debate sobre as orixes e a sofisticación da sociedade precolombiana de Marajó. Baseado no traballo de campo nos anos 40 e os anos 50, o arqueólogo Betty Meggers discutiu inicialmente que a cultura Marajoara fundárase por emigrantes dos Andes e que a sociedade declinou constantemente ata o seu derrubamento final ao redor do 1400 dC, debido á pobre fertilidade do chan de Marajó e a outros factores ambientais. As hipóteses de Megger asociáronse posteriormente co determinismo ambiental. Con todo, as súas afirmacións foron desde entón rexeitadas pola arqueóloga Anna Curtenius Roosevelt, quen volveu a escavar Marajó nos anos 80. Segundo Roosevelt, a cultura Marajoara desenvolveuse de forma independente dentro da Amazonía, e contou cunha agricultura intensiva de subsistencia e con obras públicas de grande envergadura.

Roosevelt estimou que Marajó tivo unha poboación de posiblemente máis de 100.000 habitantes no seu apoxeo. A poboación vivía en fogares con pisos de terra apisonada, organizábanse en matrilinealidades e dividían as tarefas por sexo, idade e nivel de habilidade.

A chegada dos europeos no século XVI foi catastrófica para a poboación indíxena da illa; O 90% faleceu debido á alta mortalidade causada polas enfermidades contaxiosas de Eurasia. Carecían de inmunidade contra estas enfermidades, que eran endémicas en cidades europeas e asiáticas.

Con todo, na pandemia mundial de 1918-1919 da pandemia de Gripe de 1918, Marajó foi a única área poboada importante que non tivo ningún caso documentado da enfermidade.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Marajó Island and Pará state at V-Brazil.comArquivado 27 de marzo de 2009 en Wayback Machine.