Marco Perperna Veiento

Marco Perperna Veiento

Nome orixinal	(la) Marcus Perperna Veiento
Biografía
Nacemento	século II a. C. Roma Antiga
Morte	72 a. C. Hispania
Causa da morte	pena de morte
Pretor
Gobernador romano
Cónsul romano
Actividade
Ocupación	político da Roma antiga, militar da Roma antiga
Período de tempo	República Romana
Familia
Pais	Marco Perperna   e valor descoñecido
Descrito pola fonte	Real'nyj slovar' klassicheskih drevnostej po Ljubkeru

Marco Perperna Veiento, nado c. 122 a. C. finado no 72 a. C., foi un aristócrata, estadista e xeneral romano. Loitou na Guerra civil de Sila, na rebelión fracasada de Marco Emilio Lépido do 77 a. C. e do 76 ao 72 a. C. na Guerra de Sertorio. Conspirou contra Quinto Sertorio e asasinouno, e foi derrotado e executado por Cneo Pompeio Magno.

Nome

Para este nomen gentilicium (de orixe etrusca) están testemuñados os nomes Perperna e Perpenna, pero Perperna é máis frecuente e a forma utilizada nas inscricións máis fiables, seguidas polos eruditos da prosopografía (por exemplo, Broughton). Tamén se lle adxudica incorrectamente Vento no lugar de Veiento por un erro de Plutarco.

Traxectoria

Non se sabe moito de Perperna antes da Guerra civil de Sila. Perperna foi membro da facción de Cinna e Mario durante a súa guerra contra Sila. Gobernou a illa de Sicilia como propretor durante a segunda guerra civil. Despois de que Sila derrotara á facción dos populares en Italia, enviou ao seu novo fillo político Pompeio (Pompeio casara con Emilia, a fillastra de Sila) para recuperar Sicilia e África. Perperna abandonou a illa ao coñecer o tamaño e a natureza da forza enviada contra el. Despois de que Sila se convertese en ditador de Roma, Perperna foi proscrito e exiliouse. Despois da morte de Sila foi convocado por Marco Emilio Lépido, cónsul do 78 a. C., a quen se uniu na rebelión contra a facción de Sila. Lépido marchou co seu exército cara Roma, pero foi derrotado por Quinto Lutacio Cátulo nunha enérxica acción militar nas aforas da cidade, mentres que o legado de Lépido, Marco Xunio Bruto, foi derrotado por Pompeio en Mutina (Módena). Perperna e Lépido retiraron as súas forzas a través de Etruria ata a illa de Sardeña. Lépido morreu mentres estaba en Sardeña e no 76 a. C. Perperna levou o seu exército a Liguria e continuou a rebelión. Despois de saber que Pompeio e un exército moi numeroso fora enviado para derrotalo (de camiño á Península Ibérica e a guerra contra Sertorio) decidiu levar as súas forzas a Hispania para unir forzas.

Guerra de Sertorio

Os soldados de Perperna estaban descontentos co seu liderado, e cando souberon que Pompeio estaba a cruzar os Pireneos, esixiron a Perperna que os levase a Sertorio, ou se non, deixaríano á súa sorte e poñerían a outro ao mando. Perperna cedeu ás demandas das lexións e entregoullas a Sertorio. Isto non o fixo de boa gana, consciente da súa nobre liñaxe de sangue e riqueza, viu todo o asunto como unha humillación.

Sertorio deu a benvida a Perperna e ás súas tropas (unha forza considerable de 53 cohortes) e deulles un bo uso. Enviou a Perperna con 20.000 infantes e 1.500 cabaleiros para unirse a Caio Herenio (un dos legados de Sertorio) no territorio dos ilercavones, con instrucións para gardar o cruzamento do baixo Ebro e tentar atraer a Pompeio nunha emboscada. Pompeio conseguiu cruzar o Ebro sen trabas e marchou cara á chaira de Valentia onde se enfrontou ao propio Sertorio na batalla de Laurón.

Ao comezo da campaña de campaña no 75 a. C., Perperna, Herenio e o seu exército foron derrotados por Pompeio na sanguenta batalla de Valentia. Herenio estivo entre as 10.000 vítimas e a cidade de Valentia foi tomada e saqueada. Perperna reuniu o que quedaba do seu exército e retirouse cara ao oeste cara a Sertorio que estaba en campaña na Hispania Ulterior.

Despois do desastre de Valentia Sertorio regresou do oeste da Península Ibérica, onde estivera facendo campaña contra Quinto Cecilio Metelo Pío, para tomar o mando da loita contra Pompeio. Perperna recibiu o mando dunha forza substancial para impedir que Metelo acudira en auxilio de Pompeio. Sertorio intentou acabar con Pompeio na batalla de Sucro mentres Perperna tentaba deter a Metelo, pero ambos fracasaron.

Na batalla de Saguntum, Perperna estaba ao mando dunha das ás do exército de Sertorio. Loitou contra Pompeio, logo tivo que cambiar de lugar co seu comandante e enfrontouse a Metelo. Durante a batalla, a máis grande da guerra, Perperna perdeu 6.000 homes. Despois da batalla, Sertorio e Perperna retiráronse ao interior e volveron á guerra de guerrillas.

Expedición a Gallaecia

No 74 a. C., mentres Sertorio centraba a súa atención na defensa dos seus aliados, Perperna eludiu aos romanos que operaban no interior e marchou cara á costa oeste ibérica onde tomou a cidade de Portus Cale.

Últimos anos

Stuart, Martinus - Dood van Quintus Sertorius, 1798

A guerra non ía ben, polo que os aristócratas e senadores romanos que formaban as clases máis altas do seu dominio quedaron descontentos con Sertorio. Eles tiñan celos do poder de Sertorio, e Perperna, aspirando a ocupar o lugar de Sertorio, alentou eses celos para os seus propios fins. Os conspiradores comezaron a danar a Sertorio oprimindo no seu nome ás tribos ibéricas locais. Isto provocou o descontento e a revolta nas tribos, o que resultou nun ciclo de opresión e revolta, descoñecendo Sertorio quen estaba a crear tal travesura.

Perperna e o seu compañeiro conspirador convidaron a Sertorio a unha festa para celebrar unha suposta vitoria. Aínda que na maioría das circunstancias, todas as festas ás que Sertorio era convidado eran levadas a cabo con gran decoro, esta festa en particular era vulgar, destinada a ofender ao hábil xeneral e levantalo do sofá e levalo entre a multitude onde se lle podía asasinar sen dificultade. Anoxado, Sertorio cambiou de postura no sofá, intentando ignoralos a todos. Isto supuxo un problema xa que Sertorio, aínda que de idade media tardía, tiña unha merecida reputación como un hábil loitador. Cambiaron a súa táctica, Perperna deu o sinal aos seus compañeiros conspiradores, e eles correron e apuñalaron ao desprevido Sertorio ata que morreu.

Ao coñecer a morte de Sertorio, algúns dos seus aliados ibéricos enviaron embaixadores a Pompeio ou Metelo e fixeron a paz. Para empeorar as cousas para Perperna, o testamento de Sertorio nomeou a Perperna o seu principal beneficiario. Xa deshonrado como o home que matara ao seu comandante, o home que lle dera santuario, agora tamén se revelou que Perperna matou o seu principal benefactor e amigo. E agora que estaba morto, recordáronse as virtudes de Sertorio e esquecéronse as súas recentes atrocidades. A ira contra el converteuse de súpeto en afecto e os soldados levantáronse clamorosamente en protesta contra Perperna.

Morte

Perperna conseguiu manter o control dalgúns dos renegados romanos que seguiran a Sertorio, pero necesitaba unha vitoria rápida para gañarse a confianza do seu pobo. Por desgraza para Perperna e os seus homes, Pompeio tendera unha trampa: finxiu unha retirada e emboscoulles.

Pompeio puxo tropas aquí e alí, en lugares onde podían atacar desde unha emboscada. Entón, finxindo medo, retrocedeu atraendo ao inimigo detrás del. Entón, cando tivo o inimigo exposto á emboscada, fixo rodar o seu exército. Atacou, matando ao inimigo na súa fronte e en ambos os lados.

Pompeio atraeu ao exército de Perperna na súa emboscada usando 10 cohortes como cebo. Permitiu que estes fosen atacados mentres estaban espallados por unha ampla área, quizais buscando alimento, e mentres fuxían atraeron ao exército de Perperna ás liñas ocultas do exército principal. Mentres estes atacaban desde unha emboscada, as 10 cohortes viráronse e atacaron aos seus perseguidores dende a fronte. A masacre resultante foi decisiva.

A exitosa emboscada de Pompeio demostrou o comentario despectivo de Plutarco: "Perperna era tan malo dirixindo como seguindo as ordes". Perperna intentou suplicar pola súa vida, ofrecéndose a entregarlle a Pompeio toda a correspondencia de Sertorio, que documentaría os contactos cos niveis máis altos do goberno e da sociedade romana. Pompeio aceptou os papeis e, cando os tivo, queimounos, evitando a posibilidade doutra guerra civil. Despois executou a Perperna e a todos os homes que asasinaran a Sertorio.