Macela

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Camomila.

Macela

Reino:	Plantae
(sen clasif.)	Angiospermae
(sen clasif.):	Eudicots
(sen clasif.):	Asterids
Orde:	Asterales
Familia:	Asteraceae
Tribo:	Anthemideae
Xénero:	Matricaria
Especie:	M. chamomilla

Nome binomial

'Matricaria chamomilla'
L.

Sinonimia

Chamomilla chamomilla (L.) Rydb.
Chamomilla recutita (L.) Rauschert
Matricaria recutita L.
Matricaria suaveolens L.
Sources: NRCS,^[1] ITIS^[2]

A macela ou camomila,^[3] Matricaria chamomilla ou Matricaria recutita, é unha planta herbácea aromática da familia das compostas. Posúe un talo feble, ramudo, con flores de centro amarelo e corola branca. Emprégase como herba medicinal, pois posúe propiedades calmantes e dixestivas. Os nomes máis comúns segundo os ALPI en galego son magarza e gamarza.

Sinónimos desta planta son: Chamomilla chamomilla, Chamomilla recutita (nome aceptado para a flora europea) e Matricaria suaveolens.

Ás veces emprégase como herba de San Xoán.

Características

A macela común é unha planta herbácea, de talo cilíndrico, ergueito, ramoso, de até 50 cm de altura. Presenta follas alternas, bipinnatisectas, cos folíolos. En posición terminal presenta polo verán unha inflorescencia en forma de capítulo paniculado. As flores radiais son duns 20 mm, coa lígula branca, mentres que os do disco son numerosos, hermafroditas; o receptáculo é oco e carece de escamas, o que permite distinguila facilmente da macela brava (Anthemis arvensis) (L.) Pall. ex M.Bieb. As flores son un pouco amargas e recendentes.

Hábitat e distribución

É nativa da rexión dos Balcáns, dende onde se espallou cara Europa. Está naturalizada en varias rexións do Novo Mundo. Cultívase tamén para o seu uso industrial. Medra de xeito doado en solos ben drenado, con bastante sol; resiste as xeadas, a escaseza de nutrientes e a acidez do solo.

Uso

O talo tenro e as sumidades floridas úsanse secos ou frescos en infusión, recendente e lixeiramente agre. Confúndese moitas veces coa macela dourada (Chamaemelum nobile) e non é claro a cal se refiren os autores ao mencionar as súas propiedades medicinais, mais considérase dixestiva, carminativa, sedante, tónica, vasodilatadora e antiespasmódica.^[4] O aceite esencial emprégase en aromaterapia, e a infusión das flores aplícase ao cabelo para incrementar a súa cor dourada e loura, en especial nos cativos.

Composición

O aceite esencial supón entre un 0,4 e un 1,0% da planta fresca; contén sesquiterpenoides (1-alfa-bisabolol e derivados: bisabolóxidos A, B e C, bisabonolóxido A), antecotulide, camazuleno, lactonas sesquiterpénicas, carburos terpénicos (cadineno, cis-espiro-éter e trans-espiro-éter, farneseno), flavonoides (apixenina, luteolina, quercetina e patuletina), cumarinas (dioxicumarina, herniarina, umbeliferona), resinas (triacontano, fitosterina), ácido valeriánico e fenois.

Emprégase medicinalmente como antiinflamatoria, antiespasmódica e ansiolítica, sen relaxación muscular.

Pode provocar dermatite de contacto en persoas sensíbeis, e téñense informado casos de anafilaxe entre alérxicos.

Taxonomía

Matricaria recutita foi descrita por Carl von Linné e publicado en Species Plantarum 2: 891. 1753.^[5]

Sinonimia

Camomilla deflexa Gilib.
Chamaemelum suaveolens E.H.L.Krause
Chamaemelum vulgare Bubani
Chamomilla chamomilla (L.) Rydb.
Chamomilla courrantiana (DC.)
Chamomilla officinalis K.Koch
Chamomilla patens Gilib.
Chamomilla recutita (L.) Rauschert
Chamomilla recutita subsp. bayeri
Chamomilla vulgaris Gray
Chrysanthemum chamomilla (L.) Bernh.
Chrysanthemum suaveolens (L.) Cav.
Courrantia chamomilloides Sch.Bip.
Matricaria bayeri Kanitz
Matricaria capitellata Batt. & Pit.
Matricaria courrantiana DC.
Matricaria exigua Tuntas
Matricaria kochiana Sch.Bip.
Matricaria pusilla Willd.
Matricaria salina (Schur) Schur
Matricaria suaveolens L.^[6]
Matricaria chamomilla L.^[7]

Notas

↑ USDA, NRCS (n.d.). "Matricaria chamomilla". The PLANTS Database (plants.usda.gov) (en inglés). Greensboro, North Carolina: National Plant Data Team. Consultado o 2008-06-15.
↑ Sistema Integrado de Información Taxonómica. "Matricaria recutita (TSN 38079)" (en inglés).
↑ Termos esenciais de botánica. Santiago de Compostela, Universidade, 2004
↑ La manzanilla (Matricaria chamomilla) Un remedio muy eficaz para aliviar los excesos alimenticios.
↑ "Macela". Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado o 13 de xuño de 2012.
↑ Macela en PlantList
↑ Sinónimos en Catalogue of life Arquivado 27 de maio de 2009 en Wayback Machine.

Véxase tamén

Ligazóns externas

Usos do aceite esencial de macela en aromaterapia (inglés Arquivado 22 de marzo de 2006 en Wayback Machine.

[NRCS-1] USDA, NRCS (n.d.). "Matricaria chamomilla". The PLANTS Database (plants.usda.gov) (en inglés). Greensboro, North Carolina: National Plant Data Team. Consultado o 2008-06-15.

[ITIS-2] Sistema Integrado de Información Taxonómica. "Matricaria recutita (TSN 38079)" (en inglés).

[3] Termos esenciais de botánica. Santiago de Compostela, Universidade, 2004

[4] La manzanilla (Matricaria chamomilla) Un remedio muy eficaz para aliviar los excesos alimenticios.

[Trop-5] "Macela". Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado o 13 de xuño de 2012.

[6] Macela en PlantList

[7] Sinónimos en Catalogue of life Arquivado 27 de maio de 2009 en Wayback Machine.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]