Bakú

Bakú
	Bakı (az)
Localización
	40°22′00″N 49°50′07″L / 40.366656, 49.835183
Estado	Azerbaidján
Capital de	Azerbaidján (1991–)
Poboación
Poboación	2.300.500 (2021) (1.075 hab./km²)
Lingua oficial	Lingua azerí
Xeografía
Superficie	2.140 km²
Bañado por	Mar Caspio
Altitude	−28 m
Creación	século I
Organización política
• Xefe do goberno	Eldar Azizov (2018–)
Membro de	Rede de cidades creativas (2019–)
Identificador descritivo
Código postal	AZ1000
Fuso horario	UTC+04:00
Prefixo telefónico	12
ISO 3166-2	AZ-BA
Outro
Irmandado con	Tbilisi (1993–); Kíiv (1997–)
Sitio web	baku-ih.gov.az

Bakú^[1] ou Bacú^[2]^[3] (Bakı en azerí) é a capital e a maior cidade do Azerbaidján. Localízase nas marxes do mar Caspio. Ten preto de 2 374 000 habitantes (2015).

Coñeceu un gran desenvolvemento no treito final do século XIX grazas á industria petrolífera. A súa conquista foi o grande obxectivo da campaña alemá no Cáucaso durante a segunda guerra mundial. Ata ao desenvolvemento da exploración de hidrocarburos na Siberia foi o principal centro petrolífero da Unión Soviética. Despois da independencia de Azerbaidján a cidade sufriu o impacto indirecto máis negativo da guerra do Alto Karabakh, volvendo a se recuperar lentamente. A abertura próxima do oleoduto Bakú-Ceyhan ten criado moitas esperanzas dun renacemento quer de Bakú quer de Azerbaidján na súa totalidade.

Etimoloxía

Crese que o nome Bakú provén de verbas do antigo persa Bād-kube "باد کوبہ", que significa "Cidade golpeada polo vento ", onde "Bād" significa vento e "Kube" vén do verbo "Kubidan", golpear.

Tamén se cre que Bakú deriva da palabra Baghkuh, que significa Monte de deus. Baga (actualmente Bagh) e Kaufa (actualmente Kuh) son as dúas verbas do antigo persa para Deus e Montaña; ademais o nome Baghkuh pode ter algunha relación con Bagdad (Regalo de Deus) onde a partícula dā é a palabra do antigo persa para o verbo dar. En textos árabes a cidade tamén é denominada Baku, Bakukh, Bakuya, e Bakuye'.

Propuxéronse varias hipóteses para explicar a etimoloxía da palabra "Baku". Segundo L.G.Lopatinski e Ali Huseynzade,^[4] Baku provén do turco para outeiro. O historiador especialista no Cáucaso K.P. Patkanov tamén sostén a mesma teoría, pero que Bakú se orixina na lingua lak.

A Enciclopedia Islámica turca considera que a palabra "Bakú" provén da expresión "Bey-Kyoy", que en turco significa "a cidade principal".

Outra proposta consiste en que o nome provén do persa medio Bāgh-dād, "O Xardín Doado". O nome é preislámico e as orixes non son claras, pero relaciónase con asentamentos anteriores sen importancia política nin comercial, polo que segundo esta teoría a cidade tería sido fundada en tempos do Califato Abasí.

Mansur chama a cidade "Madinah al-Salam", ou "Cidade da Paz", como unha referencia ao paraíso. Este foi o nome oficial en moedas, pesos e outras cousas.

Cidades irmás

Notas

↑ Ver entrada de «Sumqayit». Diciopedia do século 21 3. Isaac Díaz Pardo, Víctor F. Freixanes, Antón Mascato (edición). Do Cumio, Galaxia e do Castro. 2007. p. 1984. ISBN 9788482893600.
↑ Goretti Sanmartín Rei et al. Servizo de Normalización Língüística, Universidade da Coruña, ed. Criterios para o uso da lingua (PDF). p. 119. ISBN 84-9749-199-8. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 26 de setembro de 2013. Consultado o 03 de abril de 2014.
↑ Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1303. ISBN 9788482887524.
↑ .The Name “Baku”

↑ Censo de 2013

[Diciopedia-1] Ver entrada de «Sumqayit». Diciopedia do século 21 3. Isaac Díaz Pardo, Víctor F. Freixanes, Antón Mascato (edición). Do Cumio, Galaxia e do Castro. 2007. p. 1984. ISBN 9788482893600.

[2] Goretti Sanmartín Rei et al. Servizo de Normalización Língüística, Universidade da Coruña, ed. Criterios para o uso da lingua (PDF). p. 119. ISBN 84-9749-199-8. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 26 de setembro de 2013. Consultado o 03 de abril de 2014.

[3] Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1303. ISBN 9788482887524.

[4] .The Name “Baku”

[5] Censo de 2013

[1]

[2]

[3]

[4]

[1]

Cidades máis poboadas de Azerbaidján^[1]
Bakú Sumqayit
	Posición	Localidade	Rexión	Pob.	Posición	Localidade	Rexión	Pob.	Ganja Mingachevir
	1	Bakú	Absheron	2 223 925	11	Stepanakert	Alto Karabakh	54 982
	2	Sumqayit	Kur Central	357 900	12	Lankaran	Lankaran-Astara	53 380
	3	Ganja	Ganja-Qazah	328 400	13	Rasulzade	Absheron	50 175
	4	Mingachevir	Kur Central	113 440	14	Baladjari	Absheron	47 760
	5	Qaraçuhur	Absheron	88 500	15	Mastaga	Absheron	45 080
	6	Shirvan	Kur Central	83 130	16	Agdam	Alto Karabakh	44 800
	7	Nakhchivan	Nakhchivan	79 915	17	Barda	Kur Central	43 630
	8	Bakihanov	Absheron	76 955	18	Kachmaz	Quba-Kachmaz	42 330
	9	Shaki	Shaki-Zaqatala	71 770	19	Djalilabad	Lankaran-Astara	41 030
	10	Yevlah	Kur Central	63 250	20	Hovsan	Absheron	40 550