Tourón do mato

Pouco preocupante^[1] (globalmente, pero está extinguida en Europa^[2])

Dominio:	Eukaryota
Reino:	Animalia
Filo:	Chordata
Clase:	Aves
Orde:	Charadriiformes
Familia:	Turnicidae
Xénero:	Turnix
Especie:	Turnix sylvaticus

Sinonimia

Turnix sylvatica

O tourón do mato (Turnix sylvaticus) é unha ave da pequena familia dos turnícidos, que son aves que lembran ao paspallás, co cal non están relacionadas.

Taxonomía

O tourón do mato foi descrito formalmente e ilustrado en 1789 polo botánico francés René Louiche Desfontaines co nome binomial Tetrao sylvaticus.^[3] O epíteto específico sylvaticus significa en latín 'do bosque'.^[4] Agora está clasificado no xénero Turnix, creado en 1840 por Pierre Joseph Bonnaterre.^[5]

Recoñécense nove subespecies:

T. s. sylvaticus (Desfontaines, 1789) – do sur da Península Ibérica e noroeste de África
T. s. lepurana (Smith, A, 1836) – de África ao sur do Sáhara
T. s. dussumier (Temminck, 1828) – desde o leste de Irán a Myanmar
T. s. davidi Delacour & Jabouille, 1930 – do centro de Tailandia ao sur da China, norte de Indochina e Taiwan
T. s. bartelsorum Neumann, 1929 – de Xava e Bali en Indonesia
T. s. whiteheadi Ogilvie-Grant, 1897 – de Luzón, no norte ds Filipinas
T. s. celestinoi McGregor, 1907 – de Bohol e Mindanao, no sur das Filipinas
T. s. nigrorum duPont, 1976 – da illa de Negros, Filipinas
†T. s. suluensis Mearns, 1905 – do arquipélago de Sulu, Filipinas.

Descrición

O tourón do mato lembra un paspallás migrador. Ten as partes superiores con liñas de cor marrón area, partes inferiores beixes con marcas nos flancos negras e unha face lisa. En voo, a súa barra das ás abrancazada contrasta coa á gris. Os sexos son similares, pero os inmaturos teñen máis pintas pola parte inferior. Este pequeno tourón é moi difícil de ver. É unha pequena ave corredora marrón de 15 cm de longo, que prefire agocharse a botarse a voar.

Distribución e hábitat

Esta especie adoitaba ser residente no sur de España e África e desde a India á Asia tropical ata Indonesia, pero en España xa non. Habita en praderías cálidas ou matos arbustivos e aliméntase de insectos e sementes. Evita os bosques espesos e as rexións montañosas, e vive preferentemente en campos de millo e extensións de chairas herbosas, aínda que pode tamén atoparse en calquera tipo de mato arbustivo de herbas baixas.

Comportamento

Permanece agochado en silencio e é difícil de espantar, e non se ergue ata case estar baixo o pé do observador. Cando escapa, voa baixo sobre o chan e axiña pousa outra vez, despois do cal é moi difícil volver atopalo. A femia fai unha chamada que é un profundo hum-hum-hum e o macho replica cun kek-kek-kek.

Alimentación

A femia inicia o cortexo e constrúe un niño no chan. O macho incuba unha posta de normalmente catro ovos griseiros con manchas, e atende as crías, as cales poden correr en canto fan eclosión. A estación de nidificación é de xuño a setembro. O niño é un escaso coxín de herbas situado nun oco natural no chan, onde adoita estar agochado entre as ramas dunha mata de herbas. En raros casos, dobran a herba formando unha especie de dosel.^[6]

Conservación

Como está espallada por unha ampla área de distribución, o tourón do mato é avaliado como en situación "pouco preocupante" na Lista Vermella de especies Ameazadas da IUCN.^[1] Porén, a subespecie nomeada, que está distribuída pola rexión mediterránea, está actualmente en perigo crítico, xa que desapareceu na maior parte da súa área de distribución durante o século XX e actualmente só está presente en Marrocos despois de que en España se declarase oficialmente a súa extinción en 2018.^[7]^[8]^[9] En 2021, a IUCN tamén declarou que o tourón común estaba extinguido en Europa.^[1] Isto fai que sexa a primeira especie de ave que se extingue en Europa desde a extinción do arao xigante en 1852.

Notas

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 BirdLife International (2016). "Turnix sylvaticus": e.T22680500A90008182. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22680500A90008182.en. |data-acceso= require |url= (Axuda)
↑ BirdLife International (2015). "Turnix sylvaticus Europe": e.T22680500A59976610. |data-acceso= require |url= (Axuda)
↑ Desfontaines, R. L. (1789). "Mémoire sur quelques nouvelles espèces d'oiseaux des côtes de Barbarie". Histoire de L'Académie Royale des Science (en French): 496–505 [500, Placa 13].
↑ Jobling, James A. (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Londres: Christopher Helm. p. 375. ISBN 978-1-4081-2501-4.
↑ Gill, F.; Donsker, D.; Rasmussen, P., eds. (2023). "Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes". IOC World Bird List Version 13.2. International Ornithologists' Union. Consultado o 29 de agosto de 2023.
↑ Whistler, Hugh (1949). Popular Handbook of Indian Birds. London: Gurney and Jackson.
↑ Gutiérrez, C., Copete, J.L., Crochet, P.-A., Qninba, A. & Garrido, H. 2011. History, status and distribution of Andalusian Buttonquail in the WP.Dutch Birding 33: 75-93.
↑ MaghrebOrnitho, 2018. Andalusian Buttonquail legally declared extinct in Spain. MaghrebOrnitho, Publicado o 9 de novembro de 2018.
↑ Violani, C. G. & Massa, B. 1993. Extinction of the Andalusian Hemipode Turnix s. sylvatica (Desf.) in the Mediterranean region . Bull. Br. Ornithol. Cl. 113: 225-229.

Barlow, Clive; Wacher, Tim; Disley, Tony (1997). Birds of The Gambia. ISBN 1-873403-32-1.

Véxase tamén

Ligazóns externas

Folla de datos de BirdLife species para Turnix sylvaticus
Common buttonquail or Kurrichane buttonquail Species text in The Atlas of Southern African Birds
{{{2}}} en Avibase
Vídeos, fotos, e sons de Common buttonquail na Internet Bird Collection
Galería de fotos de Small Button-Quail en VIREO (Universidade de Drexel)
Mapa interactivo da área de distribución de Turnix sylvaticus en IUCN Red List maps
Turnix-sylvaticus - Gravacións de sons de Common buttonquail en Xeno-canto.

[IUCN-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 BirdLife International (2016). "Turnix sylvaticus": e.T22680500A90008182. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22680500A90008182.en. |data-acceso= require |url= (Axuda)

[IUCN_europe-2] BirdLife International (2015). "Turnix sylvaticus Europe": e.T22680500A59976610. |data-acceso= require |url= (Axuda)

[3] Desfontaines, R. L. (1789). "Mémoire sur quelques nouvelles espèces d'oiseaux des côtes de Barbarie". Histoire de L'Académie Royale des Science (en French): 496–505 [500, Placa 13].

[4] Jobling, James A. (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Londres: Christopher Helm. p. 375. ISBN 978-1-4081-2501-4.

[ioc-5] Gill, F.; Donsker, D.; Rasmussen, P., eds. (2023). "Buttonquail, thick-knees, sheathbills, plovers, oystercatchers, stilts, painted-snipes, jacanas, Plains-wanderer, seedsnipes". IOC World Bird List Version 13.2. International Ornithologists' Union. Consultado o 29 de agosto de 2023.

[Whistler1949-6] Whistler, Hugh (1949). Popular Handbook of Indian Birds. London: Gurney and Jackson.

[7] Gutiérrez, C., Copete, J.L., Crochet, P.-A., Qninba, A. & Garrido, H. 2011. History, status and distribution of Andalusian Buttonquail in the WP.Dutch Birding 33: 75-93.

[8] MaghrebOrnitho, 2018. Andalusian Buttonquail legally declared extinct in Spain. MaghrebOrnitho, Publicado o 9 de novembro de 2018.

[9] Violani, C. G. & Massa, B. 1993. Extinction of the Andalusian Hemipode Turnix s. sylvatica (Desf.) in the Mediterranean region . Bull. Br. Ornithol. Cl. 113: 225-229.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]