Vasil Levski

Vasil Levski
	;
Nome orixinal	(bg) Васил Левски
Biografía
Nacemento	(bg) Васил Иванов Кунчев ; 18 de xullo de 1837 ; Karlovo (Imperio Otomán)
Morte	18 de febreiro de 1873 (35 anos); Sofía (Imperio Otomán)
Causa da morte	pena de morte, enforcamento
Lugar de sepultura	Q65224613
Relixión	Igrexa ortodoxa e Cristianismo ortodoxo
Actividade
Ocupación	revolucionario, clérigo, activista político
Familia
Pais	Ivan Kunchev Ivanov e Gina Kuncheva
	Sinatura
Descrito pola fonte	Obálky knih, ; Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron; Grande Enciclopedia Soviética (1926—1947)

Vasil Ivanov Kunchev, de alcume Vasil Levski (en búlgaro Васил Левски), nado en Karlovo (Imperio Otomán, actual Bulgaria) o 18 de xullo de 1837 e finado en Sofía o 18 de febreiro de 1873, foi un revolucionario búlgaro e heroe nacional.

Traxectoria

Infancia e mocidade

Vasil Levski, naceu na cidade de Karlovo, un próspero centro industrial na época, o 18 de xullo de 1837. Os pais de Vasil Kunchev, Ivan Kunchev e Gina Kuncheva (de solteira Karaivanova), eran de familias de clérigos e artesáns, e representaban a clase media emerxente búlgara.^[2] Eminente e activo artesán local, Ivan Kunchev faleceu en 1844. Vasil tivo dous irmáns máis novos, Hristo e Petar, e dúas irmás máis vellas, Yana^[3] e Maria, que faleceu na infancia.^[4]

Despois de acabar a escola, ordenouse no mosteiro de Sopot^[5] como diácono co nome de Ignatii, razón pola que a miúdo recibiu posteriormente o alcume de "O diácono" (Дякона, Dyakona).^[6] Sen abandonar a relixión (sempre se refería a Deus nos seus escritos) no ano 1861, baixo as influencias de Georgi Sava Rakovski, decidiu entregarse por completo á idea revolucionaria de liberar Bulgaria dos otománs.

No ano 1862 Levski viaxou a Serbia para alistar voluntarios na Lexión búlgara organizada por Rakovski. Adoptou o pseudónimo "Levski" ("como o león") durante este período.^[7]^[8] Cóntase a anécdota de que o adoptou mentres realizaba un exercicio físico de adestramento militar, durante o que saltou unha distancia tan grande que os seus compañeiros afirmaron que saltaba coma un león. Entre os anos 1862 e 1868 participou en todos os ataques armados dos búlgaros contra o Imperio Otomán.

Revolución contra os otománs

Vasil Levski foi o fundador do Comité Búlgaro Revolucionario. Creou unha rede de comités en todo o país, co obxectivo de organizar o levantamento xeral e conseguir a liberdade definitiva de Bulgaria. Comezou a organización en 1869.

No ano 1872, conseguira establecer unha rede fortemente organizada de comités en varias cidades e aldeas búlgaras en constante contacto e subordinados ao comité central clandestino situado na cidade de Lovech. Os comités proporcionaron armas e militantes e realizaban accións rebeldes e represalias contra os oficiais otománs e os traidores búlgaros. En maio o Comité Búlgaro Revolucionario e a Organización Revolucionaria Interna decidiron coordinar esforzos e fusionáronse nunha soa organización.

O 26 de decembro de 1872, Dimitar Obshti planeou un ataque ao correo turco en Arabaconak, sen o apoio de Levski. Todo o grupo de Obshti foi atrapado, supondo un gran golpe para a organización revolucionaria de Levski.

Levski negouse a provocar un levantamento precipitado, como opinaba a maioría do Comité e decidiu trasladar todos os arquivos da organización á cidade de Lovech onde se erixiu a sede do Comité.

Detención e execución

A policía turca seguiu a pista dos revolucionarios no nordeste de Bulgaria, chegando mesmo ao cuartel xeral da organización en Lovech. Os numerosos arrestos ameazaron con eliminar a organización. Nun intento de protexer a valiosa documentación sobre os seus contactos e os movementos dos comités búlgaros, Levski tentou escapar do cerco das autoridades, pero foi detido nunha pousada ao leste de Lovech, onde se atopaba temporalmente escondido. Crese que foi traizoado por un sacerdote chamado Krastiu. Foi xulgado e condenado á morte. O 18 de febreiro de 1873 foi aforcado preto de Sofía,^[9] onde hoxe está o monumento na súa memoria.^[10]^[11]

As palabras de Levski: "Se perdo, perdo só a min mesmo, se gaño, gaña todo un pobo" son a esencia da súa gran personalidade e capacidade de entrega total á idea de liberdade.

Consecuencias

A gran rede nacional de comités revolucionarios creada polos búlgaros continuou a actuar trala morte de Vasil Levski e foi esencial na revolución de abril de 1876. O alzamento en si fracasou, pero a súa influencia terminou por provocar o estalido da guerra entre Rusia e Turquía de 1877-1878, o que permitiu a Bulgaria recuperar a súa independencia despois de case cinco séculos baixo o goberno otomán.

Ideas e teorías revolucionarias

A finais da década de 1860, Levski desenvolveu un proxecto revolucionario, que influíu notablemente no movemento de liberación búlgaro. O seu proxecto establecía a obtención da liberación nacional de Bulgaria mediante o alzamento armado de todos os búlgaros do Imperio Otomán. A insurrección sería preparada, controlada e coordinada por unha organización revolucionaria central, da que dependerían varios comités revolucionarios locais estendidos por toda Bulgaria, e que operarían á marxe de calquera influencia estranxeira. O proxecto de Levski foi adoptado tras os repetidos fracasos das ideas de Rakovski, que consistían basicamente na invasión de Bulgaria por parte de destacamentos armados (cheti) dende os países veciños, provocando de forma externa unha rebelión xeral que provocase a liberación de Bulgaria.

Levski tamén desenvolveu a forma do futuro goberno de Bulgaria, unha república democrática (que tamén describiu como unha república pura e sacra), establecida sobre os principios da Carta dos Dereitos do Home e do Cidadán da Revolución Francesa. Mediante eses principios garantiríase a liberdade de expresión, ideas e asociación en Bulgaria. Levski tamén defendeu que todos os grupos relixiosos e étnicos da Bulgaria liberada (búlgaros, turcos, xudeus e outros) gozarían de iguais dereitos. Reiterou que os revolucionarios búlgaros loitaban contra o goberno opresor do sultán otomán, non contra o pobo turco e a súa relixión.

Levski non toleraba a corrupción no movemento revolucionario e insistiu en que un revolucionario debía ser "xusto, valente e magnánimo". Nunha ocasión afirmou que non desexaba ningunha posición oficial trala liberación de Bulgaria, senón que acudiría a "outras nacións escravas" para axudalas na súa liberación.

Honras

A cidade de Levski, na provincia de Pleven, e outras seis vilas en Bulgaria levan o seu nome.
O monte Levski e a cordilleira Levski nas montañas Tangra, situadas na illa de Livingston, no arquipélago das Illas Shetland do Sur, na Antártida.
O equipo de fútbol PFC Levski Sofia.
O estadio nacional de fútbol de Bulgaria, Estadio Nacional Vasil Levski.
O colexio Vasil Levski 7014^[12] en Lima, Perú.

Galería de imaxes

Monumento en Karlovo.
Monumento en Sofía

Notas

↑ "Vassil Levski's house". Музей "Васил Левски", гр. Карлово. Arquivado dende o orixinal o 24 de abril de 2008. Consultado o 24 de outubro de 2008.
↑ Стоянов 1943, p. 37
↑ Кондарев 1946, p. 13
↑ Дойчев, Л (1981). Сподвижници на Апостола (en búlgaro). София: Отечество. OCLC 8553763.
↑ Кондарев 1946, pp. 27–28
↑ "Левски". Православие БГ (en búlgaro). 2008-02-20. Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2009. Consultado o 25 de outubro de 2008.
↑ "Автобиография Arquivado 19 de febreiro de 2010 en Wayback Machine.", 170 години.
↑ Дойнов & Джевезов 1996, p. 11
↑ Todorova, Maria (2003). Memoirs, Biography, Historiography: The Reconstruction of Levski's Life Story. Académie bulgare des sciences 1 (Sofía). p. 23.
↑ Николов, Григор (8 de novembro de 2005). "За паметника на Левски дарили едва 3000 лева". Сега (en búlgaro). Arquivado dende o orixinal o 21 de abril de 2008. Consultado o 24 de outubro de 2008.
↑ Miller 1966, p. 346
↑ Vasil Levski 7014

Véxase tamén

Bibliografía

Miller, William (1966). The Ottoman Empire and Its Successors, 1801–1927 (en inglés). Routledge. ISBN 0-7146-1974-4.
Дойнов, Дойно; Джевезов, Стоян (1996). "Не щях да съм турски и никакъв роб". Къща-музей Васил Левски Карлово (en búlgaro). София: Славина. OCLC 181114302.
Кондарев, Никола (1946). Васил Левски. Биография (en búlgaro). София: Издателство на Бълг. Работническа Партия (Комунисти). OCLC 39379012. Arquivado dende o orixinal o 26 de agosto de 2021. Consultado o 21 de agosto de 2018.
Стоянов, Захарий (1943) [1883]. Василъ Левски (Дяконътъ). Черти изъ живота му (en búlgaro). Пловдив, София: Новъ Свѣтъ. OCLC 4273683. Arquivado dende o orixinal o 25 de febreiro de 2021. Consultado o 21 de agosto de 2018.

Ligazóns externas

Pure and Sacred Republic — Levski's letters and documents (en búlgaro)
Online edition of Vasil Levski's personal notebook (en búlgaro)
Vasil Levski in Haskovo (en inglés)
Vasil Levski Museum in Karlovo (en inglés) (en búlgaro)
Vasil Levski Foundation (en búlgaro)

[1] "Vassil Levski's house". Музей "Васил Левски", гр. Карлово. Arquivado dende o orixinal o 24 de abril de 2008. Consultado o 24 de outubro de 2008.

[2] Стоянов 1943, p. 37

[3] Кондарев 1946, p. 13

[4] Дойчев, Л (1981). Сподвижници на Апостола (en búlgaro). София: Отечество. OCLC 8553763.

[5] Кондарев 1946, pp. 27–28

[6] "Левски". Православие БГ (en búlgaro). 2008-02-20. Arquivado dende o orixinal o 12 de xaneiro de 2009. Consultado o 25 de outubro de 2008.

[7] "Автобиография Arquivado 19 de febreiro de 2010 en Wayback Machine.", 170 години.

[8] Дойнов & Джевезов 1996, p. 11

[9] Todorova, Maria (2003). Memoirs, Biography, Historiography: The Reconstruction of Levski's Life Story. Académie bulgare des sciences 1 (Sofía). p. 23.

[10] Николов, Григор (8 de novembro de 2005). "За паметника на Левски дарили едва 3000 лева". Сега (en búlgaro). Arquivado dende o orixinal o 21 de abril de 2008. Consultado o 24 de outubro de 2008.

[11] Miller 1966, p. 346

[12] Vasil Levski 7014

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]