Agapito García Atadell
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 28 de maio de 1902 Viveiro, España |
| Morte | 15 de xullo de 1937 (35 anos) Sevilla, España |
| Causa da morte | pena de morte, garrote |
| Actividade | |
| Ocupación | tipógrafo |
| Partido político | Partido Socialista Obrero Español |
| Familia | |
| Cónxuxe | Piedad Domínguez Díaz |
Agapito García Atadell, nado en Viveiro o 18 de maio de 1902 e finado en Sevilla o 15 de xullo de 1937, foi un obreiro tipógrafo e sindicalista galego. É coñecido polo seu papel durante a guerra civil española, ao dirixir unha checa en Madrid durante os primeiros meses da contenda e pola súa participación na represión. O seu nome quedou asociado coas checas e coa represión republicana en Madrid durante a contenda.[1] Fuxido da zona republicana pouco antes da Batalla de Madrid, foi capturado polos franquistas, xulgado e executado.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]
Obreiro tipógrafo e sindicalista. Militou na Asociación General del Arte de Imprimir, en 1927 era Secretario xeral do Comité Central da Federación de Juventudes Comunistas. En 1928 trasladouse a Madrid para traballar nos talleres de El Sol e de La Voz. Ingresou na Agrupación Socialista de Madrid en 1930 e foi un destacado militante do Partido Socialista Obrero Español durante a Segunda República, máis próximo a Indalecio Prieto do que a Largo Caballero. Estivo na cadea trala folga xeral revolucionaria de 1934.
Guerra civil
[editar | editar a fonte]Despois do golpe de estado de Franco, o PSOE decide reforzar a policía con republicanos leais. Á fronte dunha desas brigadas, denominadas Milicias Populares de Investigación criminal, formada por 48 homes, sitúase García Atadell.[2]
A brigada que actuaba violentamente e sen mediación de procesos xudiciais, foi responsable en total de ata 800 detencións[3] de persoas vencelladas ao bando golpista, á Igrexa ou en xeral á dereita, moitas delas asasinadas. Ademais, as detencións serviron como fonte de financiamento, e as brigadas recadaban grandes cantidades en diñeiro e xoias[4]. Os editoriais dos dous principais xornais socialistas El Socialista e Informaciones, apoiaron as súas actuacións[3].
Fuxida e captura
[editar | editar a fonte]
En outubro de 1936, García Atadell, canda ao seu colaborador Pedro Penabad Rodríguez e as súas respectivas parellas, tentaron escapar clandestinamente de España polo porto de Alacant alegando que precisaba realizar un servizo de contraespionaxe. Nesa cidade conseguiu un visado de cidadán cubano e embarcou para Marsella no buque arxentino 25 de mayo. Dende Marsella marcharon a Saint-Nazaire, onde embarcaron cara a Cuba no transatlántico francés Mexique o 19 de novembro. Pero o buque aportou dúas veces en territorio controlado polo exército golpista: primeiro na Coruña e logo en Santa Cruz de la Palma, onde finalmente García Atadell e Penabad foron detidos. Foron trasladado primeiro a Santa Cruz de Tenerife e logo a Sevilla, onde lles fixeron un consello de guerra e os condenaron a pena de morte, sendo executados no garrote vil polo verdugo Cándido Cartón.[5]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Ruiz 2014, p. 9.
- ↑ "La gran labor de García Atadell al frente de las Milicias Populares de Investigación". Crónica (en castelán) (357): 11. 13/9/1936.
- ↑ 3,0 3,1 Defending the Republic: The García Atadell Brigade in Madrid, 1936 Arquivado 25 de xaneiro de 2010 en Wayback Machine., de Julius Ruiz, Journal of Contemporary History, Vol. 42, No. 1, 97-115 (2007)
- ↑ "un solo saqueo realizado en la casa número 5, de la calle Conde de Xiquena, les ha proporcionado 4 millones de pesetas en metálico, joyas y objetos de arte", Heraldo de Madrid, 20/8/1936
- ↑ Romero García 2014.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Agapito García Atadell  |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Alcalá, César (2007). Las checas del terror (en castelán). Madrid: LibrosLibres. ISBN 978-84-96088-59-7.
- Botana Iglesias, Rocío (2012). O movemento obreiro socialista na provincia de Lugo (1902-11936). Santiago de Compostela: Fundación Luís Tilve. p. 339. ISBN 978-84-95773-26-5. Arquivado dende o orixinal o 06 de maio de 2019. Consultado o 10 de xaneiro de 2018.
- Gubern, Román; Hammond, Paul (2009). Luis Buñuel: The Red Years, 1929–1939 (en inglés). University of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-28474-9.
- Preston, Paul (2011). El holocausto español. Odio y exterminio en la guerra civil y después (The Spanish holocaust) (en castelán). Debate. ISBN 9788499920498.
- Romero García, Eladio (2014). Garrote vil. Rituales de ejecución, verdugos y reos en la España contemporánea (en castelán). Ediciones Nowtilus. ISBN 9788499675985. Arquivado dende o orixinal o 11 de xaneiro de 2018. Consultado o 10 de xaneiro de 2018.
- Rodríguez Pastoriza, Francisco (2024). Agapito García Atadell. El invierno del chequista. Medulia. ISBN 978-84-19438-93-5.
- Ruiz, Julius (2014). The 'Red Terror' and the Spanish Civil War: Revolutionary Violence in Madrid (en inglés). Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-05454-7.
- Thomas, Hugh (1976). Historia de la Guerra Civil Española. Barcelona: Círculo de Lectores. ISBN 84-226-0874-X.
- Zavala, José María (2006). "Atadell, el asesino enmascarado". Los gánsters de la Guerra Civil (en castelán). Plaza & Janés. pp. 143–191. ISBN 84-01-37948-2.
- —————— (2015). Franco con franqueza: Anecdotario privado del personaje más público (en castelán). Plaza & Janés. ISBN 9788401017124.
