Almacelles

Almacelles

Bandeira Brasón
Localización
41°43′54″N 0°26′13″L
Estado	España
Comunidade autónoma	Cataluña
Provincia	Provincia de Lleida
Ámbito funcional territorial	Ponent
Comarca	Segrià
Capital	Almacelles
Poboación
Poboación	6.847 (2023) (139,73 hab./km²)
Número de fogares	20 (1553)
Lingua oficial	lingua catalá
Xeografía
Superficie	49 km²
Bañado por	Canle de Aragón e Cataluña
Altitude	247 m-253 m
Comparte fronteira con	Alguaire Torrefarrera Lleida Tamarite de Litera Almenar Altorricón Alcampell
Organización política
• Alcaldesa	Vanessa Olivart (2021–2023) Joan Bosch Novell (en) (2023–)
Identificador descritivo
Código postal	25100
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	25019
Código territorial IDESCAT	250194
Sitio web	almacelles.cat

Almacelles é un municipio catalán da comarca do Segrià, na provincia de Lleida e no límite con Aragón.

Etimoloxía

O nome de Almacelles procede do árabe الماسية āl-māsayah, que significa «o diamante».

Historia

O Tossal de la Caperutxa, cos restos do Castelo de La Saida.

As orixes de Almacelles e do núcleo agregado de La Saida remóntanse a tempos prehistóricos. É a época ibérica a mellor documentada e son tres os lugares onde se documentan asentamentos ilerxetes (Tossal de lo Vilot, de la Caperutxa e del Llopet). A aparición de dous miliarios no camiño de Esplús confirman a existencia dunha vía romana, datada no século I, que unía a costa co interior. Un deles, atopado a un quilómetro da Clamor e conservado no Museo de Arqueoloxía de Lleida, é de forma cilíndrica e ten unha inscrición da época do emperador Claudio (século I).

A época medieval está ben documentada coa fortaleza militar andalusí de La Saida e cos restos da antiga vila do Vilot. Co nome actual a localidade existía na época árabe, xa que aparece nos Termini antiqui Ilerde (1172). Esas chairas foron conquistadas por Ermengol VI de Urgell en nome de Ramon Berenguer IV. O lugar non foi repoboado ata o reinado de Afonso II de Aragón.

O lugar mantívose unido á coroa ata o reinado de Xaime II (1291-1327), que entregou a vila e o lugar de La Saida a Ramon de Moles, cidadán de Lleida. Xa antes, Xaime I recoñecera en 1254 ao cidadán de Lleida Ramon Pere (descendente dun señor de Almacelles) a xurisdición deste lugar a cambio do castelo e vila de Bell-lloc, pero Almacelles volvera pronto á coroa.

Baixo o reinado de Pedro IV Almacelles é incorporado ao concello de Lleida en 1347. Cando, despois da Guerra dos Segadores, Almacelles se converteu nunha zona despoboada, o concello continuou explotando a zona. A poboación abandonada e as chairas de Almacelles foron, os anos que durou a guerra, centro de operacións dos dous bandos (os últimos veciños fortificáronse en Lleida cos franceses en 1644) e despois das loitas a vila quedou reducida a ruínas.

Dentro de espírito ilustrado dos ministros e corrixidores de Carlos III, xa na segunda metade do século XVIII, o comerciante e cidadán honrado de Barcelona Melcior de Guàrdia (1733-1789), e dentro da política repoboadora do momento, obtivo un privilexio real en 1773 para a colonización agrícola de Almacelles, sendo un dos poucos casos de repoboamento por iniciativa privada na época. Comprometeuse a edificar en 6 anos a igrexa e 40 casas para os novos poboadores e tamén un pozo e muíño (os planos foron feitos en 1755). Despois de múltiples dificultades económicas e xudiciais, a resurrección do lugar costoulle tres millóns e medio de reais. Melcior de Guàrdia, que tamén repoboou La Saida, foi nomeado xentilhome de cámara en 1774 por Carlos III.

Demografía

Inclúe as entidades de Mas del Lleó e la Saira.

Evolución demográfica

1900	1930	1950	1970	1981	1986	2008
1.411	3.128	3.741	4.992	5.321	5.431	6.295

Comunicacións

O principal eixo de comunicación é a estrada N-240 procedente de Lleida e en dirección a Monzón (Huesca), que atravesa o territorio en dirección sueste-noroeste e que actualmente evita o paso polo núcleo convertida na autovía A-22 que une Lleida e Huesca. Unha estrada local cara ao nordés chega ata Alfarràs, onde enlaza coa C-26 e a N-230, e outra cara ao sur une Almacelles con Sucs, Gimenells, Vallmanya e Alcarràs, onde enlaza coa A-2.

Tamén atravesa o municipio a liña de ferrocarril de Lleida a Zaragoza, e dispón dunha estación, aínda que ningún tren para desde principios dos 90.

Economía

Os motores económicos do concello son a agricultura de regadío, a gandería e a industria agropecuaria e alimentaria. Actualmente está en construción un gran parque industrial.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Sitio web do concello (en catalán)
• Información da Generalitat de Catalunya (en catalán)
• Información do Institut d'Estadística de Catalunya (en catalán)