Gaita asturiana
| Gaita asturiana | |
|---|---|
 | |
| Información | |
| Clasificación | vento madeira |
| Tesitura |  |
| Instrumentos relacionados | |
| Músicos notables | |
| Fabricantes notables |
|
A gaita asturiana é un instrumento de vento gaita tradicional de Asturias de lingüeta dobre.
Partes da gaita de foles asturiana
[editar | editar a fonte]A ‘‘gaita de foles asturiana’’ ten catro partes principais, cuxo número e disposición pode variar:
1. O Soprete, o elemento máis sinxelo da gaita, é un tubo polo cal o intérprete introduce o aire, e que posúe unha válvula unidirecional para evitar o retorno del ao exercer presión sobre o fol.
2. O Punteiro é un tubo melódico aproximadamente cónico que funciona nunha lingüeta dobre chamada payuela.
3. O Roncón é un tubo bordón afinado dúas oitavas por debaixo da tónica do punteiro. Consiste en tres partes, que son montados:
- O premio de 3,1
- 3,2 Os terciario
- 3,3 vaso
4. O fol é a bolsa onde se garda o aire. Orixinalmente fabricábase con pel de cordeiro, pero agora tenden a empregarse materiais sintéticos (Canmore, Goretex) para promover a transpiración e reducir os efectos nocivos da humidade na madeira do instrumento.
Diferenzas con gaitas doutros lugares
[editar | editar a fonte]- A gaita asturiana é maior que a gaita de foles galega para a mesma tonalidade, é dicir, os tubos son de maiores dimensións. A lingüeta do punteiro (payuela) é menor que a palleta da gaita galega. Respecto á galega, como a frecuencia de saída é maior, xunto coa distribución diferente dos buratos ingresaran do punteiro, a extensión sobe máis facilmente até a 4ª da segunda oitava tan só con aumentar a presión de aire apertando con máis vigor o fol co brazo (requintar).
- Algunhas persoas á gaita asturiana danlle o nome de gaita Astur-Cántabra, pero é o mesmo instrumento (en construción). O repertorio e técnicas de desempeño en ambas comunidades é diferente, aínda que haxa moitas cancións común
Historia e evolución
[editar | editar a fonte]Tradicionalmente, só tiña dous tubos de son chamado: o punteiro e Roncón. O tradicional axuste a raíz do punteiro é 4, a tonalidade C medio no piano gaita tradicional asturiana están sintonizado un ton intermedio entre sostido, chamado "do brillante", pero houbo exemplos en D e natural, utilizado para seguir cantantes acorde. Era común, tamén os nenos ven os punteiro enriba do re-sintonizado. O Roncón está sintonizado no ton do punteiro, pero dúas oitavas de abaixo (no caso tradicional, facer 2). Non obstante, hoxe tamén é frecuente ve-los cun tenor Roncón chamado Ronqueta acompañaron no oitavo semestre, conforme a ronqueta de Galicia.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Gaita Asturiana (en asturiano).
