Gentiana

As xanzás son plantas pertencentes ao xénero Gentiana, integrado na familia Gentianaceae. É un xénero grande con arredor de 400 especies.

É un xénero cosmopolita que se distribúe polas rexións temperadas de Asia, Europa e América. Atópanse tamén algunhas especies en África, Australia e Nova Zelandia. En Galiza aparecen distintas variedades da especie Gentiana lutea (xanzá amarela), con flores que van dende cores amarelas até arroibadas.

Descrición

Son plantas perennes anuais ou bienais. A maioría con rosetón básico. As flores con forma de trompeta son xeralmente azuis, mais pode variar a branco, crema, amarelo ou encarnado. As especies de flores azuis predominan no hemisferio norte, o vermello nos Andes, as brancas en Nova Zelandia. Son flores tubulares con cinco pétalos (corola) e cinco sépalos (nunha especie ten 4-7). O ovario é sésil e ten glándulas nectíferas.

Etimoloxía

Segundo Plinio o Vello e Dioscórides, o seu nome deriva do de Xentio (Genthius), rei de Iliria no século II a. C., a quen se atribuía o descubrimento do valor curativo da Gentiana lutea (xanzá amarela).

Especies

Gentiana acaulis Gentiana affinis Gentiana alba Gentiana algida Gentiana alpina Gentiana altaica Gentiana amarella Gentiana amoena Gentiana andrewsii Gentiana angustifolia Gentiana asclepiadea Gentiana austromontana Gentiana autumnalis Gentiana bavarica Gentiana bellidifolia Gentiana boryi Gentiana brachyphylla Gentiana bulleyana Gentiana burseri Gentiana cachemirica Gentiana calycosa Gentiana catesbaei Gentiana cephalantha Gentiana cerina Gentiana clausa Gentiana clusii Gentiana crassicaulis Gentiana crinita Gentiana cruciata Gentiana dahurica Gentiana decora Gentiana decumbens Gentiana dendrologii Gentiana depressa Gentiana dinarica Gentiana douglasiana Gentiana elwesii Gentiana farreri Gentiana fetisowii Gentiana flavida Gentiana freyniana Gentiana frigida Gentiana froelichii Gentiana fremontii Gentiana gelida Gentiana gilvo-striata Gentiana glauca Gentiana gracilipes Gentiana grombczewskii Gentiana heterosepala Gentiana hexaphylla Gentiana kesselringii Gentiana kurroo Gentiana lawrencii Gentiana lhassica Gentiana linearis Gentiana loderi Gentiana loureiroi Gentiana lutea - xanzá Gentiana macrophylla Gentiana makinoi Gentiana microdonta Gentiana newberryi Gentiana nipponica Gentiana nivalis

Gentiana nubigena Gentiana nutans Gentiana ochroleuca Gentiana olivieri Gentiana ornata Gentiana pannonica Gentiana paradoxa Gentiana parryi Gentiana patula Gentiana pennelliana Gentiana phyllocalyx Gentiana platypetala Gentiana plurisetosa Gentiana pneumonanthe Gentiana prolata Gentiana prostrata Gentiana przewalskii Gentiana pterocalyx Gentiana puberulenta Gentiana pumila Gentiana punctata Gentiana purpurea Gentiana pyrenaica Gentiana quadrifolia Gentiana rigescens Gentiana rostanii Gentiana rubricaulis Gentiana saponaria Gentiana saxosa Gentiana scabra Gentiana scarlatina Gentiana sceptrum Gentiana septemfida Gentiana setigera Gentiana setulifolia Gentiana sikkimensis Gentiana sikokiana Gentiana sino-ornata Gentiana siphonantha Gentiana speciosa Gentiana squarrosa Gentiana stictantha Gentiana stragulata Gentiana straminea Gentiana tenuifolia Gentiana terglouensis Gentiana ternifolia Gentiana tianshanica Gentiana trichotoma Gentiana triflora Gentiana trinervis Gentiana tubiflora Gentiana utriculosa Gentiana veitchiorum Gentiana venusta Gentiana verna Gentiana villosa Gentiana waltonii Gentiana wutaiensis Gentiana yakushimensis Gentiana zollingeri

Gentiana amarella Gentiana lutea Gentiana pneumonanthe Gentiana asclepiadea

Sinónimos

• Calathiana Delarbre.
• Ciminalis Adans.
• Dasystephana Adans
• Ericoila Borkh.
• Hippion Schmidt.

Véxase tamén

Outros artigos

• Xanzá

Ligazóns externas

• Gentian Research Network
• Medical Benefits of Gentian