Mogadouro

Mogadouro

Localización
41°20′N 6°43′O
Estado	Portugal
Distritos	Distrito de Braganza
Contén a división administrativa	Azinhoso (pt) Bemposta Brunhoso (pt) ../... 21+
Poboación
Poboación	9.542 (2011) (12,54 hab./km²)
Xeografía
Superficie	760,65 km²
Comparte fronteira con	Alfândega da Fé Villarino de los Aires Fermoselle Miranda do Douro Vimioso Pereña de la Ribera Aldeadávila de la Ribera Masueco Torre de Moncorvo Freixo de Espada à Cinta Macedo de Cavaleiros
Datos históricos
Día festivo	festa patronal (15 de outubro)
Santo padrón	Mamede de Capadocia
Identificador descritivo
Código postal	5200
Fuso horario	UTC±00:00
Prefixo telefónico	279
Sitio web	cm-mogadouro.pt

Mogadouro é un município de Portugal, na rexión Norte, no distrito de Bragança. A súa poboación en 2011 era de 9.542 habitantes e ten unha área de 761 km².

Historia

Prehistoria e Idade Antiga

Mogadouro ten orixes prehistóricas, con numerosos castros dende o neolítico, como os de Oleiros en Bemposta, Vilarinho de Galegos, São Martinho do Peso, Figueirinha de Travanca, Bruçó e na Serra da Castanheira.

Destacou durante a época romana como lugar estratéxico. O Ara Romana a Deus Xúpiter Depulsori (en Saldanha), é un destes vestixios deste período, construído durante o reinado de Septimio Severo. Por todo o termo municipal foron descubertas pedras funerarias e artefactos que dan fe da romanización destas terras.

Pola comarca pasaron os celtas, deixando atrás a súa arte e relixión, a chamada Cultura aos Berrões. Unha destas tribos celtas, os zoelas, foron os encargados de asentar moitas das terras ao longo dos ríos Douro, Sabor e Angueira.

Comezado por iniciativa do cabaleiro templario Gualdim Pais durante a consolidación territorial de Afonso Henriques.

Idade Media

Da época sueva e visigoda hai unha inscrición paleocristiá descuberta en Mogadouro, agora no Museo Abade de Baçal de Bragança.

A influencia moura nesta zona limítase á artesanía local feita con liño e lan, que inclúe bordados a man, alfombras, toallas etc.

Durante a chamada 'reconquista', Afonso III de Oviedo realizou varios proxectos de construción estratéxicos, como organizar unha de castelos ao longo do Douro con castelos, poboando o territorio e aproveitando a xeografía natural para defender o territorio. Zamora, Toro e Simancas desenvolvéronse en consecuencia a partir desta política asentamento.

Toponimia

Mógo significa un marcador implantado, considerado unha delimitación simbólica da separación ou división dun territorio, termo da lingua común da época. En liña coa política de Afonso III fronte a Al-Andalus, unha hipótese é que Mogadouro é un nome medieval que provén de mógo-do-Douro significa o marco ou marca no Douro.

Caminhos de Santiago

Mogadouro caía dentro dos Camiños de Santiago, un capilar de vías secundarias que se estendía por toda a comarca de Trás-os-Montes levando os peregrinos polo Camiño que se bifurca aquí na Capela de Nossa Senhora do Caminho e de Algosinho (a outra igrexa de peregrinación que sobreviveu) e outra capela a Santiago (hoxe destruída).

Idade Moderna

O conquistador castelán Luis de Carvajal y de la Cueva naceu en Mogadouro. A súa familia era de xudíos portugueses, conversos a 'cristianos novos'. Participou na conquista de México, pero alí foi acusado pola inquisición mexicana, e morreu en prisión.

Despois do s. XVI, Mogadouro viu un certo crecemento. A familia Távora, casa nobre con influencia e poder na corte, controlaba a comarca e contribuía ao desenvolvemento do seu dominio. Foi por acción dos Távora que en 1559 se fundou a local Santa Casa da Misericórdia, a varias igrexas e conventos. Co patrocinio dos Távora tamén se construíron as pontes entre Valverde e Meirinhos (en 1677), e a ponte de Remondes, entre Mogadouro e Macedo de Cavaleiros (en 1678). Porén, por acto do rei Xosé I, as terras de Távoras foron confiscadas polo marqués de Pombal, e os membros da familia executados após un intento de asasinato do monarca.

Idade Contemporánea

Na historia recente de Mogadouro varios eventos influíron na súa organización e patrimonio.

O Convento de São Francisco, que actualmente alberga a Cámara Municipal, sufriu dous grandes incendios, en 1881 e 1927. Despois de que o goberno liberal suprimise as ordes monásticas, esas instalacións foron reutilizadas pola administración local.

Durante o século XIX, o interese das familias nobres nas súas propiedades en Mogadouro declinou, o que limitou o desenvolvemento económico da comarca. A finais do século XX, a defensa dos dereitos sobre as terras locais foi liderada polo poeta e xurista José Francisco Trindade Coelho.

Xeografía

Meseta de Mirandês de Mogadouro.

O concello sitúase na meseta chamada Mirandesa, cunha paisaxe diversa que inclúe o val do Douro e zonas de montaña, favorábel para a agricultura e a gandaría.

A contorna do Douro é unha zona de escarpas graníticas de grandes bloques, dando como resultado un relevo conformado por xistos interrompidos por rochas de cuarzo que forman as montañas. Na zona sur, dominada pola conca do Sabor, existen diferentes capas de xistos. Os solos, e as características climáticas, deron lugar a unha cobertura diversificada que cambia ao longo do ano. As altitudes medias medias alcanzan os 700 metros sobre o nivel do mar, aínda que os Cimos de Mogadouro rondan os 900 m.

O termo municipal está incluído como zona vulnerábel aos incendios rurais.

Ecorrexións/Áreas protexidas

Mogadouro é a sede do Parque Natural Internacional do Douro, unha zona salvaxe protexida que inclúe as ladeiras do val do Douro e terreos designados como santuarios de aves para especies de aguias (perdiceira e real), voitres leonado e branco, e a rara cegoña negra, ademais da choia de pico vermello e o andoriñón alpino. Durante os meses de abril e maio destacan as árbores en flor, e tamén son habituais as plantas perennes de montaña, como o romeu, a xesta molar e a erica ou breixo, aínda que as especies predominantes son as fagáceas como as faias e a aciñeira, a sobreira e o enebro.

Demografía

A poboación de Mogadouro diminuíu ao longo dos anos, concentrándose nas áreas urbanas e sofrendo unha emigración significativa cara ás comunidades costeiras de Portugal. Como en moitas das comunidades transmontanas, as aldeas de vivendas tradicionais están adaptadas ao clima local, construídas con granito ou xisto, con terrazas para secar a roupa, colgar cebolas e cabazas ou, en xeral, conservar alimentos.

Vista da barragem de Bemposta.

A modernización destas comunidades provocou, ironicamente, a destrución do patrimonio transmontano.

Economía

A economía local basease na agricultura e gandaría vacún e ovina, coa produción de leite e cultivo de amendoeiras, viñedos, oliveiras e laranxeiras e, debido a un microclima particular debido aos dous vales abrigados da contorna, outros produtos propios de clima mediterráneo.

A liña de Sabor, un ferrocarril de vía estreita, funcionou a través da estación de Mogadouro entre 1930 e 1988.

Cultura

Mogadouro conserva unha grande tradición artesanal e é coñecido pola súa gastronomía baseada en lácteos e outros produtos locais.

A Asociación Cultural e Recreativa de Soutelo promoveu produtos tradicionais de lan e do algodón, entre eles colchas, toallas, bordados, sericultura, cestería etc. e cerámica que reproduce fielmente as técnicas tradicionais empregadas en Mogadouro.

A psiquiatra e directora de cine Margarida Cordeiro, considerada unha das cineastas máis importantes do século XX, é natural deste concello.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Concellos do Douro; Mogadouro (arquivado)

• Blog "Á Descoberta de Mogadouro"
• Flickr "Grupo Mogadouro"
• Flickr "Fotos de Mogadouro"
• Sitio "Junta Freguesia de Bemposta"