Polbo común
| Polbo común | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||||
| 'Octopus vulgaris' Cuvier, 1797 | |||||||||||||||||
| Sinonimia | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
O polbo común[1] (Octopus vulgaris, Cuvier 1797) é un molusco cefalópodo octópodo, da familia Octopodidae, de grande importancia pesqueira e moi apreciado na gastronomía.
O nome "polbo" deriva do latín polypus, que tamén dá pulpo en castelán, pop en catalán, polpo en aragonés ou pulpu en asturiano. Á súa vez o termo latino deriva do grego πολύπους (polýpous; de moitos pés).
Morfoloxía
[editar | editar a fonte]
De corpo globoso, superficie rugosa e sen aletas, provisto de oito tentáculos (ou raxos) dotados na cara interna de dúas filas de ventosas cada un, situados ó redor da boca e unidos entre si por unha membrana na base. Estes tentáculos, con dúas ringleiras cada un, poder rexenerarse de seren amputados.[2] Os tentáculos frontais (o primeiro par) son máis curtos que os laterais. O terceiro brazo dereito é o brazo hectocotilo, con funcións copuladoras, e ten un ensanchamento no extremo pouco destacado, a modo de culler. Alcanza tamaños de ata 160 cm, incluíndo os tentáculos, que veñen sendo 2-3 veces máis longos que a cabeza, e pesos de ata 14 kg. O seu manto pode medir ata 25 centímetros.
A cabeza é grande, ovalada ou arredondada. A boca está provista dun forte pico córneo. Os ollos, moi desenvolvidos. O sifón, na parte traseira do corpo, ten forma de W.
A cor é moi variable, dependendo do estado do animal e da cor e características da contorna na que se agocha, para permitir unha camuflaxe co medio. Normalmente é de cor marrón agrisado, máis ou menos escuro, con manchas irregularmente dispostas de cor verde ou amarela. Poden cambiar voluntariamente a cor da pel e mesmo a textura, imitando as rochas.
Hábitat e bioloxía
[editar | editar a fonte]Vive en áreas litorais, sempre cerca da costa, ata os 100 metros de profundidade, sobre fondos rochosos, agochado durante o día en grutas ou entre rochas. É activo de noite e de hábitos carnívoros (crustáceos, moluscos e peixes pequenos).
O seus modos de locomoción son por unha parte o arrastrarse polo fondo axudándose dos seus oito brazos ou mediante a propulsión a chorro, grazas ao seu sifón.
No apareamento, o macho introduce o seu brazo hectocotilo nunha cavidade do manto da femia, segregando esperma nela. A femia pode poñer entre 100.000 e 500.000 ovos,[3] dispostos en forma de acios esbrancuxados, en lugares protexidos. A femia coida da posta, revolvendo a auga circundante para osixenala. Durante este tempo a femia non se alimenta, e a maioría das veces morre despois da eclosión dos ovos. Ao naceren os bebés de polbo adquiren unha forma de vida planctónica que dura ata case dous meses, cando adquiren o hábito de vivir no fondo.
Interese pesqueiro e económico
[editar | editar a fonte]
Péscase con diferentes artes de pesca durante todo o ano, especialmente cunha nasa específica para o polbo. Tradicionalmente pescábase tamén ao espello dende embarcación, á seca ou con raña. Os caladoiros de Marrocos e as illas Canarias son especialmente abundantes.
Na costa de Perú consúmese o cebiche de polbo.[4]
O 8 de outubro celébrase o Día Mundial do Polbo.[5]
En Galicia
[editar | editar a fonte]En Galicia, a forma típica de cociñalo é á feira, con aceite de oliva, sal e pemento, pero tamén se consome cociñado doutras formas (con cachelos, en empanada, en caldeirada, encebolado etc.). Constitúe un prato típico de moitas romarías e festas patronais.
Ríos Panisse atopou o castelanismo pulpo con tanta extensión como a forma propia polbo[6], e Rosa Ramonel matiza que se lle dá o nome de polbo cando está vivo e de pulpo unha vez pescado e, sobre todo, cociñado.
Pode distinguirse do polbo cabezudo mediante a adxectivación polbo da pedra, polbo da costa, polbo da praia, mentres que aquel sería o polbo de altura ou polbo do limpo.
Na cultura
[editar | editar a fonte]O documental My Octopus Teacher, sobre a amizade entre un polbo común salvaxe e un cineasta de mergullo, e rodado no seu medio natural durante case un ano, revelou a gran intelixencia do polbo. Acadou un gran éxito en todo o mundo e gañou o Oscar á mellor longametraxe documental en 2021.[7]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Entrada polbo en Digalego". Arquivado dende o orixinal o 12 de decembro de 2017. Consultado o 12 de decembro de 2017.
- ↑ "Contribucion al estudio de la degeneracion y regeneracion del tentaculo de octopus vulgaris cuvier (mollusca cephalopoda)". Dialnet. Consultado o 24 de decembro de 2024.
- ↑ Mangold, K; en Boyle, PR (1983). Cephalopod Life Cycles, Vol. I. Londres: Academic Press. pp. 335–364. ISBN 9780121230012.
- ↑ "Ceviche de Pulpo, Receta Tradicional Peruana". el Rey del Pulpo. Consultado o 24 de decembro de 2024.
- ↑ world-octopus-day (en inglés).
- ↑ Vázquez Monxardín, Afonso (2014-01-09). "OUTRO FERVOR AO POLBO/PULPO". laregion.es. Consultado o 2022-06-22.
- ↑ Redacción La Voz (15 de maio de 2021). "Lo que se aprende de un pulpo" [O que se aprende dun polbo] (en Castelán). Consultado o 24 de decembro de 2024.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Polbo común  |
 |
Wikispecies posúe unha páxina sobre: Polbo común |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- DIRECCIÓN XERAL DE FORMACIÓN PESQUEIRA: Guía do consumidor de peixe fresco. Xunta de Galicia 1999.
- RAMONELL, Rosa: Guía dos mariscos de Galicia. Galaxia, Vigo 1985.
- RÍOS PANISSE, M. Carmen: Nomenclatura de la flora y fauna marítimas de Galicia (Invertebrados y peces). Anejo 7 (1977) de Verba.
