Saltar ao contido

Ana María Pérez del Campo

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaAna María Pérez del Campo

(2015) Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento(es) Ana María Pérez del Campo Noriega Editar o valor en Wikidata
19 de maio de 1936 Editar o valor en Wikidata (88 anos)
Madrid, España Editar o valor en Wikidata
EducaciónUniversidade Pontificia Comillas Editar o valor en Wikidata
Actividade
Campo de traballoDereito matrimonial, feminismo e Dereitos da muller Editar o valor en Wikidata
Ocupaciónactivista, política, activista polos dereitos das mulleres, activista política Editar o valor en Wikidata

BNE: XX1173977

Ana María Pérez del Campo Noriega nada en Madrid o 19 de maio de 1936 é unha activista feminista española diplomada en dereito matrimonial.[1] Foi pioneira na loita polos dereitos das mulleres durante a ditadura franquista e a transición española. É cofundadora da primeira asociación de mulleres separadas creada en España en 1973. En 1981 participou na redacción do borrador da lei de divorcio en España en 1981.[2] Loitou durante décadas pola igualdade legal das mulleres e contra a violencia de xénero. En 1981 foi elixida presidenta da Asociación de Mulleres Separadas e Divorciadas e en 1987, presidenta de Federación de Asociacións de Mulleres Separadas e Divorciadas, continuando ininterrompidamente nestes cargos tras reiteradas eleccións.[3] En 1991 fundou o primeiro centro integral de atención ás vítimas de violencia de xénero. É pioneira tamén na utilización do concepto terrorismo de xénero para denunciar a violencia contra as mulleres que considera "froito da ideoloxía do sistema patriarcal".[4]

Traxectoria

[editar | editar a fonte]

Criouse no seo dunha familia acomodada.[5] Casou en 1956 e ela mesma explicou en diversas entrevistas que foi vítima de malos tratos psicolóxicos e físicos desde o inicio do seu matrimonio.[6]

Cando tiñan 25 anos, con dous fillos e embarazada do terceiro foise de casa e iniciou o seu proceso legal de separación ante os tribunais eclesiásticos, posto que non estaba permitido o divorcio nunha sociedade onde imperaba a autoridade marital. Tardou nove anos en lograr a separación legal.[6]

A finais da década de 1960 impulsou xunto á historiadora Mabel Pérez Serrano un movemento de asesoramento e apoio legal ás mulleres que cristalizaría na Asociación de Mulleres Separadas, á que se engadiu "e Divorciadas", xa en democracia, en 1980.[7]

No ano 1973 redactou xunto Carmen García Castelló, uns dobres estatutos, civís e canónicos, que presentaron ao Ministerio do Interior e ao arcebispado de Madrid. Ese mesmo ano foi aprobada a primeira asociación en España de mulleres separadas[8] unha plataforma que fraguou un xerme feminista con accións cada vez máis amplas: desde peches en igrexas, a xestos como o boicot á cesta da compra, pasando por un programa en Radio Nacional, As Pérez, no que pedían o divorcio e que se modificasen as leis que impedían o avance das mulleres, ou estudos sobre a discriminación da muller nos libros de texto.

O seu activismo custoulle rexistros domiciliarios, detencións e o paso polos calabozos da Dirección Xeral de Seguridade sendo asistida legalmente por Gregorio Peces Barba e Tomás de la Cuadra-Salcedo.

Diplomouse en Dereito Matrimonial e Práctica Procesual pola Universidade Pontificia de Comillas[9] en 1974.

O ano 1975 foi declarado o Ano Internacional das Mulleres e Ana María Pérez del Campo participou cun grupo de feministas españolas na I Conferencia Mundial sobre la Mujer na cidade de México. Tamén se celebrou un segundo encontro en Berlín convocado por organizacións non gobernamentais. Froito de ambos encontros tiveron lugar en decembro en España as Primeras Jornadas Nacionales por la Liberación de la Mujer, que precederon a novos encontros feministas en 1976 marcando a axenda feminista durante a transición española.[10]

Entre os anos 1975 e 1981 padeceu -xunto outras mulleres feministas e organizacións como a Fronte de Liberación da Muller- diversas detencións policiais e multas gubernativas polo seu activismo público na defensa dos dereitos das mulleres dentro da Plataforma de organizacións feministas do Estado español.[3]

En 1978 a nova Constitución española derrogou os artigos 449 e 452 do Código Penal relativos ao adulterio e amancebamiento, converténdose no punto de partida para a revisión de situacións legais de discriminación contra as mulleres neste país. Pérez del Campo formou parte do movemento feminista que abanderou a loita polas reformas legais cara á igualdade.

Nos anos 1970 e 1980 realizou campaña, mediante charlas e conferencias por todo o territorio nacional, a favor da implantación do divorcio en España.[11] Propuxo ao Goberno de UCD, en nome da súa Organización e doutras Plataformas Feministas, un borrador de proxecto de lei, algúns de cuxos artigos quedaron recollidos no texto gobernamental do Proxecto de lei de divorcio en España en 1981 aprobado nas Cortes.[2][3]

En 1989 creouse a Federación de Asociacións de Mulleres Separadas e Divorciadas de ámbito nacional e Pérez del Campo asumiu a presidencia. Tamén presidiu a Unión Nacional de Organizacións Familiares (1988-1998), formou parte de equipos docentes en másteres e posgraos da UNED e do Instituto de Investigacións Feministas da Universidade Complutense de Madrid e foi vogal do Observatorio da Violencia contra a Muller (Ministerio de Igualdade) desde a súa creación.

Participou en xornadas e en congresos de múltiples organizacións de mulleres, destacando o Primeiro Congreso Nacional sobre a Violencia Contra a Muller, organizado pola Asociación de Mulleres Separadas e Divorciadas de Xixón, desenvolvendo o relatorio Hacia una ley Integral. Tamén esixiu ao Goberno campañas continuas de sensibilización sobre os malos tratos a mulleres.[12] Como ela dixo : "Onde hai violencia non hai igualdade" e "Ser iguais non é ser idénticas".[13]

«Non podemos parar porque loitamos por un mundo mellor. As feministas nunca deixaremos de traballar até lograr a igualdade real. Pero as mozas non deben esquecer a importancia que ten ser independentes economicamente».[14]

Sendo presidenta da Federación de Asociacións de Mulleres Separadas e Divorciadas, en 1989, conseguiu unha subvención para a construción do Centro de Atención, Recuperación e Reinserción de Mulleres Maltratadas e as súas fillas e fillos, ao detectar a existencia de violencia de xénero nunha alta porcentaxe das mulleres que atendía nas súas asociacións. O centro inaugurouse en 1991 e nel desenvólvese un programa multidisciplinar de longa duración e baixo unha perspectiva de xénero,[3] dirixido por ela até o ano 2006.

Foi membro do Consello Asesor do Instituto da Muller entre os anos 1989 e 1994.

Traballou na redacción do borrador do proxecto de Lei de Divorcio (7 de xullo de 1981) con Francisco Fernández Ordóñez, Ministro de Xustiza do Goberno co partido UCD. Tanto Ana María Pérez del Campo como a Asociación que preside implicáronse activamente no establecemento da Pensión Compensatoria artigo 97 do Código Civil. Establecida a Lei do Divorcio, a súa actividade en defensa dos dereitos das mulleres intensifícase e céntrase en loitar pola correcta aplicación da Lei.

Colaborou na redacción da Lei de Medidas de Protección Integral contra a Violencia de Xénero. Manifestouse en reiteradas ocasións en contra do Anteproxecto de Lei sobre o exercicio da Corresponsabilidade Parental en casos de nulidade, separación ou divorcio, tamén coñecida como a “custodia compartida imposta". O seu posicionamento contra “a custodia compartida imposta” levouna a ser expulsada da Tribuna de invitados do Congreso e a non permitirlle entrada.[15]

En marzo de 2017 conmemorando os dez anos da aprobación da Lei de Igualdade insistiu na necesidade de crer na igualdade para poder aplicar a Lei.[16]

En 2018, a xornalista Charo Nogueira publicou unha biografía de Pérez del Campo na que recolleu a súa traxectoria e as memorias da activista.[17]

Premios e recoñecementos

[editar | editar a fonte]
  • Comadre de Ouro 1995. Faladoiro Feminista Lles Comadres, Xixón.[18]
  • Premio 8 de marzo de 1998. Confederal da Muller UGT.
  • Premio Ana Tutor 2001, outorgado pola Secretaría de Igualdade do Partido Socialista de Madrid
  • Premio do Instituto da Muller con motivo do Día Internacional da eliminación da violencia contra as mulleres en 2004[19]
  • Cruz de Ouro da Orde Civil da Solidariedade Social, 2005[20]
  • Medalla de Ouro ao Mérito no Traballo (27 de xaneiro de 2007)[21]
  • Premio á Promoción de Valores de Igualdade do Ministerio de Igualdade, 2009[22]
  • Premio PARTICIPANDO CREAMOS IGUALDADE, Consello das Mulleres o Municipio de Madrid (2012).[23]
  • Premio Internacional FADEMUR (Federación de Asociacións de Mulleres Rurais), 2013[24]
  • Medalla de Prata do Ministerio de Igualdade
  • Medalla de Bronce de Portugal
  • Premio LIBERTAS 2013 concedido polos socialistas de Alcalá de Henares[25]
  • Premio Rosa Manzano, Secretaría de Igualdade do PSOE
  • Premio Valdesana do Ano 2005 (Asociación de Mulleres Valdés século , Luarca)[26]
  • En 2020 recibiu o Premio ás Liberdades Rafael da Rega en Las Cabezas de San Juan.[27][28]
  • En novembro de 2022 foi recoñecida o seu labor na loita contra a violencia de xénero en VI Gala Contra a Violencia de Xénero organizada polo Concello de Móstoles, os premios outórganse a persoas ou institucións que destacaron polo seu labor a favor da igualdade. Nesta Gala, xunto a Ana María Pérez do Campo entregáronse premios ao expresidente do Goberno, José Luís Rodríguez Zapatero, Cristiá do Val, a xuíza María Vitoria Rosell Aguilar e a CERMI Mulleres.[29][30]
  • En 2023 recibiu o Premio «Cidadás do Mundo» na apartado Asociación.[31]
  • Maltrato a la mujer: una cuestión incomprendida editado por Horas y Horas, 1995.[32]
  • "La contribución política feminista a la transición democrática" en El movimiento feminista en España en los años 70. (2009) Editorial Cátedra Colección Feminismos.[33]
  • Cuad­erno de Derecho Judicial, Consejo General del Poder Judicial. Coautora. Escuela Judicial año 2006
  • Violencia de Género. Una Visión Multidisciplinar. Coautora. Editorial Universitaria Ramón Areces. Año 2008.[34]
  • Principios Esenciales y Datos Estadísticos de un Estudio contra la Violencia de Género. Año 2008[35]

De maneira individual e colectiva Pérez del Campo asinou numerosos artígos de opinión e tribunas en momentos históricos para o avance dos dereitos das mulleres en España e sobre temas como o divorcio, a violencia de xénero, a custodia compartida, etc.

  • "Divorcio y bendición episcopal" 1979. El País[36]
  • "Zapatero, a tus... zapatiestas" 1980. El País[37]
  • "Divorcio y estabilidad familiar" 1981. El País[2]
  • "Obras son amores" 2006. El País.[38]
  • "La política del pánico como instrumento de poder· 2012. El País[39]
  • "Oprobio· 2012. El País[40]
  • "Los hijos como instrumento de la venganza del agresor·. 2012 Público. Varias autoras.[41]
  • "Un difícil reemplazo. En memoria de Soledad Cazorla. 2015. Europa Press[42]
  1. Barrio, Javier (14 de decembro de 1993). "entrevista". 
  2. 2,0 2,1 2,2 Pérez del Campo, Ana María (26 de marzo de 1981). "Divorcio y "estabilidad" familiar". elpais.com (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Europa Press (9 de febreiro de 2007). "La presidenta de la Federación de Mujeres Separadas y Divorciadas recoge la Medalla de Oro del Mérito al Trabajo". redfeminista.org (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 3 de febrero de 2012. Consultado o 9 de setembro de 2016.  Erro no código da cita: Etiqueta <ref> non válida; o nome ":1" está definido varias veces con contidos diferentes
  4. "Encuentro digital con Ana María Pérez del Campo" (en castelán). 9 de marzo de 2004. Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  5. López, Celeste (19 de agosto de 2013). "Ana María Pérez Del Campo, 77: "No hay edad si las neuronas van bien"". lavanguardia.com (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  6. 6,0 6,1 Iglesias, María José (27 de marzo de 2011). "Ni Salomón pudo resolver la custodia compartida de los hijos". farodevigo.es (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  7. País, Inmaculada; De la Fuente (3 de outubro de 2007). "Mabel Pérez-Serrano, historiadora y defensora de los derechos de la mujer". elpais.com (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  8. "La Federación - Federación de asociaciones de mujeres separadas y divorciadas". separadasydivorciadas.org (en castelán). 9 de setembro de 2016. Arquivado dende o orixinal o 9 de setembro de 2016. Consultado o 11 de xullo de 2024. 
  9. "Ana María Pérez del Campo: "El feminismo no puede conocer el miedo, porque si lo conoce no hace nada"". agora-revistaonline.com (en castelán). 30 de maio de 2016. Arquivado dende o orixinal o 16 de setembro de 2016. Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  10. Folguera, Pilar. "Feminismo en la era del cambio". vallenajerilla.com (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  11. Marín, Carmentxu (9 de marzo de 1980). "Abogados, teólogos, feministas y partidos de izquierda se muestran a favor del divorcio" (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2024. 
  12. Axencias (24 de xullo de 1999). "Mujeres Separadas piden campañas antimaltrato" (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2024. 
  13. Pérez del Campo Noriega, Ana María. Principios Esenciales y Datos Estadísticos de un Estudio contra la Violencia de Género. Federación Nacional Asociaciones de Mujeres Separadas y Divorciadas. 
  14. Díaz, Paka (26 de agosto de 2017). "«La cuestión es cuánto más sacrifica una mujer que un hombre para llegar donde quiere»". elpais.com (en castelán). Consultado o 11 de xullo de 2024. 
  15. Europa Press (14 de abril de 2015). "Deniegan la entrada al Pleno del Congreso a Ana María Pérez del Campo". europapress.es (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  16. Godoy, Alejandro (14 de marzo de 2017). "La activista Ana Mª Pérez del Campo hace balance de 10 años de la Ley de Igualdad". elplural.com (en castelán). Consultado o 1 de setembro de 2017. 
  17. Constenla, Tereixa (2018-05-14). "Vida de una feminista". El País (en castelán). ISSN 1134-6582. Consultado o 2022-10-18. 
  18. "Testimonio de Ana María Pérez del Campo (Comadre de Oro 1995)". comadresfeministas.com (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  19. "Conmemoración del 25 de Noviembre". violenciagenero.msssi.gob.es (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 20 de setembro de 2016. Consultado o 16 de xuño de 2016. 
  20. BOE (18 de marzo de 2005). "Orden TAS/673/2005, de 28 de febrero, por la que se concede la Cruz de Oro de la Orden Civil de la Solidaridad Social a doña Ana María Pérez del Campo" (PDF). BOE. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 21 de decembro de 2016. 
  21. "La Moncloa. 01/12/2006. Concedidas 34 Medallas de Oro al Mérito en el Trabajo". lamoncloa.gob.es (en castelán). 1 de decembro de 2016. Consultado o 11 de decembro de 2016. 
  22. Moncloa (25 de novembro de 2009). "La ministra de igualdad entrega los reconocimientos contra la violencia de género". lacerca.com (en castelán). Consultado o 11 de decembro de 2016. 
  23. "Consejo de las Mujeres del Municipio de Madrid. V Premio Participando Creamos espacios de Igualdad 2012". Consultado o enero de 2017. 
  24. "Acto Conmemorativo en Madrid del Día Internacional de las Mujeres Rurales" (PDF). 
  25. "Hugo Morán entrega el Premio Libertas". web.psoe.es (en castelán). Arquivado dende o orixinal o 21 de outubro de 2019. Consultado o 11 de decembro de 2016. 
  26. Mª José Iglesias. (17 de marzo de 2011). "Salomón ya intentó resolver la custodia compartida de los hijos y no pudo". lne.es (en castelán). Consultado o 11 de decembro de 2016. 
  27. Romero, Álvaro (4 de decembro de 2020). "El XII Premio Rafael del Riego de Las Cabezas se lo lleva la feminista de la Transición Ana María Pérez del Campo". elcorreoweb.es (en castelán). Consultado o 29 de novembro de 2022. 
  28. Redacción (6 de decembro de 2020). "Ana María Pérez del Campo, pionera feminista, y la Coordinadora Andaluza por la Memoria Histórica, Premio Libertades 2020 - Diario16". diario16.com (en castelán). Consultado o 29 de novembro de 2022. 
  29. Lesmas, Rubén S. (2022-11-15). "MÓSTOLES/ La jornada sobre 'Violencias' abre el programa especial por el 25-N" (en castelán). Consultado o 2022-11-29. 
  30. "Los actos del 25-N de Móstoles homenajearán a Irina y a Mariya, las dos vecinas asesinadas por violencia machista". mostoles.es (en castelán). 11 de noiembro de 2022. Consultado o 11 de novembro de 2022. 
  31. "Entrega II Premios Ciudadanas del Mundo". mujereslobby.org (en castelán). 2 de marzo de 2023. Consultado o 12 de marzo de 2023. 
  32. Pérez del Campo Noriega, Ana María (1995). Una cuestión incomprendida: el maltrato de la mujer. Cuadernos inacabados. Madrid: Horas y HORAS. ISBN 978-84-87715-51-8. 
  33. CÁTEDRA. "El movimiento feminista en España en los años 70". ISBN 978-84-376-2578-2. Arquivado dende o orixinal o 17 de setembro de 2016. Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  34. San Segundo Manuel, Teresa; Aguilar Redorta, Lola, eds. (2008). Violencia de género: una visión multidisciplinar. Madrid: Ed. Univ. Ramón Areces. ISBN 978-84-8004-853-8. 
  35. Pérez del Campo Noriega, Ana María (2008). "I Capitulo.". Principios Esenciales y Datos Estadísticos de un Estudio contra la Violencia de Género (en español). Federación Nacional de Asociaciones de Mujeres Separadas y Divorciadas. p. Página 7 hasta 19. 
  36. Pérez del Campo, Ana María (31 de xullo de 1979). "Divorcio y bendición episcopal". elpais.com (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  37. Pérez del Campo, Ana María (8 de outubro de 1980). "Zapatero, a tus... "zapatiestas"". elpais.com (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  38. Pérez del campo, Ana María (7 de xuño de 2006). "Obras son amores". elpais.com (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  39. Pérez del Campo, Ana María (8 de maio de 2012). "La política del pánico como instrumento de poder". elpais.com (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  40. Pérez del Campo, Ana María (24 de agosto de 2012). "Oprobio". politica.elpais.com (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  41. "Los hijos como instrumento de la venganza del agresor". blogs.publico.es (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 
  42. Press, Europa. ""Un difícil reemplazo". Ana Mª Pérez del Campo, de la Federación de Asociaciones de Mujeres Separadas y Divorciadas" (en castelán). Consultado o 9 de setembro de 2016. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Nogueira, Charo (2018). La mujer que dijo basta. La larga lucha por la igualdad y contra la violencia de género en España (1970-2017) Editorial: Libros.com. ISBN 9788417236601