Lira italiana napoleónica

Lira italiana napoleónica †
Lira italiana napoleonica en italiano

Ámbito:	Reino de Italia
Fracción:	100 centésimos.
Moedas:	1, 3 e 10 centésimos. 1, 5, 10 e 15 soldos. 1, 2, 5, 20 e 40 liras.
Emisor:	Banco de Francia

A lira italiana napoleónica foi, xunto co franco francés, a moeda oficial do Reino de Italia baixo o poder napoleónico, entre 1806 e 1814.

Historia

Contexto histórico-numismático

De xeito análogo ao caso de Francia, a moeda baseada no vello sistema diñeiro, o soldo e a libra —chamada lira en Italia— mantívose vixente ata o século XVIII. Co éxito da Revolución Francesa e o nacemento da I República, o 7 de outubro de 1793, intentouse introducir en Italia unha nova moeda decimal con base na republicana francesa, cunha unidade de 9 gramos de prata fina.^[1] Francia cambiou a súa moeda nacional o 7 de abril de 1795, pasando da libra tornesa ao franco francés, que quedou regulado definitivamente pola Lei do 7 de abril de 1803. O franco debía ser de 900 milésimas de prata e cuñaríanse tamén moedas de 20 francos de ouro, igualmente de 900 milésimas, cun peso teórico de 6,251612 g, creando así un sistema bimetálico cunha relación entre o ouro e a prata de 1:15,5.^[2]

En 1796, co inicio da Campaña de Italia dirixida por Napoleón Bonaparte, o nacemento das "repúblicas irmás" e a conquista de Italia, as moedas utilizadas na Península Itálica sufriron unha transformación.^[2] No Reino de Sardeña, substituído no período napoleónico pola República Subalpina, o escudo piemontés foi substituído polo franco e, mediante un decreto do 13 de marzo de 1801, ordenouse a emisión de moedas de 5 e de 20 francos desta república.^[3] A moeda de 5 francos seguía as prescricións establecidas en Francia en 1795, en tanto que a de 20 francos, cuñada en homenaxe da batalla de Marengo, se cuñou cuns parámetros de tamaño diferentes, que se oficializarían dous anos despois, mediante unha lei de 1803.^[4] Na República Lígur reorganizouse a moeda coa introdución dun novo sistema baseado na lira xenovesa;^[5] no Reino de Etruria a situación seguiu a ser confusa e arraigou a cuñaxe do florín do Gran Ducado de Toscana;^[2]^[6] finalmente, no Reino das Dúas Sicilias mantívose a piastra ata 1812, cando Joachim Murat introduciu a nova lira napolitana, copia fiel do franco francés e que se mantivo en circulación durante tres anos^[7].^[8]

O nacemento da lira italiana

Na Italia noroccidental Napoleón creou en 1805 o chamado Reino de Italia, que polo Decreto do 21 de marzo de 1806 pasou a dotarse dunha nova moeda, intercambiable co franco francés á par, a lira italiana.^[9] Cuñáronse en cobre moedas de 1, 3 e 5 centésimos, en billón a de 10 centésimos, en para as de 25, 50 e 75 centésimos, e 1, 2 e 5 liras, e en ouro de 20 e 40 liras, todas elas cos pesos e coas medidas establecidas pola citada lei de 1803.^[10]^[11]

Moedas

Todas estas moedas foron deseñadas e gravadas polo escultor e medallista boloñés Luigi Manfredini (1771-1840), e da súa produción encargáronse as cecas de Boloña, Milán e Venecia.^[12]

Nome	Imaxe	Príodo	Parámetros técnicos			Cecas	Tiraxe
Nome	Imaxe	Príodo	Peso	Módulo	Aliaxe	Cecas	Tiraxe
1 centésimo ^[13]		1807-1813	2,1 g	19 mm	Cobre 95 %	Boloña Milán Venecia	51.132.733
3 centésimos ^[14]			6,3 g	24 mm			19.087.136
Soldo (5 cent.) ^[15]			10,9 g	27 mm			15.297.819
10 centésimos ^[16]		1808-1813	2,0 g	18 mm	Prata 20 %	Milán	6.665.007
5 soldos (25 cent.) ^[17]		1808-1814	1,2 g	15 mm	Prata 90 %	Boloña Milán Venecia	10.381.586
10 soldos (50 cent.) ^[18]			2,5 g	18 mm		Boloña Milán Venecia	6.399.013
15 soldos (75 cent.) ^[19]			3,7 g	21 mm		Milán	52.999
1 lira ^[20]			5,0 g	23 mm		Boloña Milán Venecia	5.131.340
2 liras ^[21]			10 g	28 mm			3.020.176
5 liras ^[22]			25 g	38 mm			17.533.111
20 liras ^[23]			6,4 g	21 mm	Ouro 90 %	Milán	454.506
40 liras ^[24]		1807-1814	12,9 g	26 mm	Ouro 90 %	Milán	878.503