Saltar ao contido

Mapa (matemáticas)

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Un mapa é unha función, como na asociación de calquera das catro formas de cores en X coa súa cor en Y

En matemáticas, un mapa é unha función no seu sentido xeral.

O termo mapa pódese usar para distinguir algúns tipos especiais de funcións, como os homomorfismos. Por exemplo, un mapa linear é un homomorfismo de espazos vectoriais, mentres que o termo función linear pode ter este significado ou pode significar un polinomio linear.[1][2] Na teoría de categorías, un mapa pode referirse a un morfismo.[3] O termo transformación pódese usar indistintamente,[3] mais a transformación refírese a miúdo a unha función dun conxunto en si mesmo. Tamén hai algúns usos menos comúns en lóxica e teoría de grafos.

Mapas como funcións

[editar | editar a fonte]

En moitas ramas das matemáticas, o termo mapa úsase como sinónimo de función,[4][5][6] ás veces cunha propiedade específica de particular importancia para esa rama. Por exemplo, un "mapa" é unha "función continua" en topoloxía, unha "transformación linear" en álxebra linear, etc.

Algúns autores, como Serge Lang,[7] usan "función" só para referirse a mapas nos que o codominio é un conxunto de números (é dicir, un subconxunto de R ou C), e reservan o termo mapear para funcións máis xerais.

Aos mapas de certos tipos déuselles nomes específicos. Estes inclúen homomorfismos en álxebra, isometrías en xeometría, operadores en análise e representacións en teoría de grupos.[3]

Un mapa parcial é unha función parcial. A terminoloxía relacionada como dominio, codominio, inxectivo e continuo pódese aplicar igualmente a mapas e funcións, co mesmo significado. Todos estes usos pódense aplicar aos "mapas" como funcións xerais ou como funcións con propiedades especiais.

Como morfismos

[editar | editar a fonte]

Na teoría de categorías, "mapa" úsase a miúdo como sinónimo de "morfismo" ou "frecha", que é unha función que respecta a estrutura e, polo tanto, pode implicar máis estrutura que "función".[8] Por exemplo, un morfismo nunha categoría concreta (é dicir, un morfismo que se pode ver como función) leva consigo a información do seu dominio (a fonte do morfismo) e o seu codominio (o destino ). Na definición moi utilizada dunha función , é un subconxunto de formado por todas as parellas para . Neste sentido, a función non captura o conxunto que se usa como codominio; só o rango está determinado pola función.

  1. Apostol, T. M. (1981). Mathematical Analysis. Addison-Wesley. p. 35. ISBN 0-201-00288-4. 
  2. Stacho, Juraj (October 31, 2007). "Function, one-to-one, onto" (PDF). cs.toronto.edu. Consultado o 2019-12-06. 
  3. 3,0 3,1 3,2 "Mapping | mathematics". Encyclopedia Britannica (en inglés). Consultado o 2019-12-06. 
  4. "Functions or Mapping | Learning Mapping | Function as a Special Kind of Relation". Math Only Math. Consultado o 2019-12-06. 
  5. Weisstein, Eric W. "Map". mathworld.wolfram.com (en inglés). Consultado o 2019-12-06. 
  6. "Mapping, Mathematical | Encyclopedia.com". www.encyclopedia.com. Consultado o 2019-12-06. 
  7. Lang, Serge (1971). Linear Algebra (2nd ed.). Addison-Wesley. p. 83. ISBN 0-201-04211-8. 
  8. Simmons, H. (2011). An Introduction to Category Theory. Cambridge University Press. p. 2. ISBN 978-1-139-50332-7. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]