Primo xemelgo
Un número primo xemelgo é un número primo que é 2 menos ou 2 máis que outro número primo, por exemplo, un membro do par (17, 19) ou do par (41, 43). Noutras palabras, un primo xemelgo é un primo que ten un intervalo entre primos de dous. Tamén pode darse o nome a ambos os dous como par primo.
Os primos xemelgos vólvense cada vez máis raros a medida que se examinan intervalos máis grandes, de acordo coa tendencia xeral das diferenzas entre números primos adxacentes a facerse máis grandes a medida que os propios números se fan máis grandes. Porén, descoñécese se hai infinitos números primos xemelgos (a chamada conxectura dos primos xemelgos). O significativo avance[1] dado polo traballo de Yitang Zhang no 2013, así como o traballo de James Maynard, Terence Tao e outros, foi un progreso substancial para demostrar que hai infinitos números primos xemelgos, mais polo momento isto segue sen resolverse.[2]
Hai infinitos primos xemelgos?
Propiedades
[editar | editar a fonte]Os primeiros pares primos xemelgos son (sen considerar o 2)
- (3, 5), (5, 7), (11, 13), (17, 19), (29, 31), (41, 43), (59, 61), (71, 73), (101, 103), (107, 109), (137, 139), ... (secuencia A077800 na OEIS)
Cinco é o único primo que pertence a dous pares, xa que cada par primo xemelgo maior que (3, 5) ten a forma para algún número natural n; é dicir, o número entre os dous primos é múltiplo de 6.[3] Por tanto, a suma de calquera par de primos xemelgos (que non sexan 3 e 5) é divisible por 12.
Teorema de Brun
[editar | editar a fonte]En 1915, Viggo Brun demostrou que a suma dos recíprocos dos primos xemelgos era converxente.[4] Este famoso resultado, chamado teorema de Brun, foi o primeiro uso da criba de Brun e axudou a iniciar o desenvolvemento da moderna teoría da criba. A versión moderna do argumento de Brun pode usarse para mostrar que o número de primos xemelgos menores que N non supera
para algunha constante C > 0.[5] De feito, está limitado superiormente por onde é a constante primo xemelgo (lixeiramente menor que 2/3), que se indica a continuación.[6]
Conxectura dos primos xemelgos
[editar | editar a fonte]A cuestión de se existen infinitos números primos xemelgos ten sido unha das grandes cuestións abertas na teoría dos números durante moitos anos. En 1849, de Polignac fixo a conxectura máis xeral de que para cada número natural k, hai infinitos números primos p tal que p + 2k tamén é primo.[7] O caso k = 1 da conxectura de Polignac é a conxectura do primo xemelgo.
Unha forma máis forte da conxectura do primo xemelgo, a conxectura de Hardy-Littlewood (ver máis abaixo), postula unha lei de distribución para os primos xemelgos semellante ao teorema dos números primos.
O 17 de abril do 2013, Yitang Zhang anunciou unha proba de que para algún N enteiro que é inferior a 70 millóns, hai infinitos pares de primos que difiren en N.[8] O artigo de Zhang foi aceptado a principios de maio do 2013.[9] Terence Tao propuxo posteriormente un proxecto colaborativo, o Proxecto Polymath, para optimizar o límite de Zhang.[10]
A partir do 14 abril do 2014, un ano despois do anuncio de Zhang, o límite reduciuse a 246.[11] Estes límites mellorados foron descubertos mediante un enfoque diferente que era máis sinxelo que o de Zhang e foi descuberto de forma independente por James Maynard e Terence Tao. Este segundo enfoque tamén deu límites para o f (m) máis pequeno necesario para garantir que infinitos intervalos de ancho f (m) conteñan polo menos m primos. A maiores (ver tamén a seguinte sección) asumindo a conxectura de Elliott-Halberstam e a súa forma xeneralizada, a wiki do Proxecto Polymath afirma que a cota é 12 e 6, respectivamente.[11]
Un fortalecemento da conxectura de Goldbach, se se proba, tamén probaría que hai un número infinito de primos xemelgos, así como a existencia de ceros de Siegel.
Outros teoremas máis febles que a conxectura dos primos xemelgos
[editar | editar a fonte]En 1940, Paul Erdős demostrou que hai unha constante c < 1 e infinitos números primos p tal que p′ − p < c ln p onde p′ denota o seguinte primo despois de p. O que isto significa é que podemos atopar infinitos intervalos que conteñan dous primos (p, p′) sempre que estes intervalos medren lentamente en tamaño mentres pasamos a números primos cada vez máis grandes. Aquí, "medrar lentamente" significa que a lonxitude destes intervalos pode crecer logarítmicamente. Este resultado foi mellorando sucesivamente; en 1986 Helmut Maier demostrou que se pode utilizar unha constante c < 0.25. En 2004 Daniel Goldston e Cem Yıldırım demostraron que a constante podería mellorarse aínda máis ata c = 0.085786... . En 2005, Goldston, Pintz e Yıldırım estabeleceron que c se pode escoller para que sexa arbitrariamente pequeno,[12][13] é dicir
Asumindo a conxectura de Elliott-Halberstam ou unha versión lixeiramente feble, puideron demostrar que hai infinitos n tal que polo menos dous de n, n + 2, n + 6, n + 8, n + 12, n + 18 ou n + 20 son primos. Baixo unha hipótese máis forte demostraron que para infinitos n, polo menos dous de n, n + 2, n + 4 e n + 6 son primos.
O resultado de Yitang Zhang,
é unha gran mellora no resultado Goldston–Graham–Pintz–Yıldırım. A optimización do proxecto Polymath do límite de Zhang e o traballo de Maynard reduciron o límite: o límite inferior é como máximo 246.[14][15]
Conxecturas
[editar | editar a fonte]Primeira conxectura de Hardy-Littlewood
[editar | editar a fonte]A primeira conxectura de Hardy-Littlewood (chamada en honor a GH Hardy e John Littlewood) é unha xeneralización da conxectura dos primos xemelgos. Trata da distribución de constelacións de primos, incluíndo números primos xemelgos, en analoxía co teorema dos números primos. denota o número de primos p ≤ x tal que p + 2 tamén é primo. Definimos a constante primo xemelgo C2 como (Aquí o produto esténdese sobre todos os números primos p ≥ 3), daquela un caso especial da primeira conxectura de Hardy-Littlewood resulta en no sentido de que o cociente das dúas expresións tende a 1 cando x se achega ao infinito.[5] (O segundo ~ non forma parte da conxectura e está demostrado pola integración por partes).
A conxectura pódese xustificar (mais non probarse) supoñendo que describe a función de densidade da distribución dos primos. Esta suposición, que é suxerida polo teorema dos números primos, implica a conxectura dos primos xemelgos, como se mostra na fórmula para .
A conxectura de Polignac
[editar | editar a fonte]A conxectura de Polignac de 1849 afirma que para cada número enteiro par positivo k, hai infinitos pares primos consecutivos p e p′ tal que p′ − p = k (é dicir, hai infinitos intrvalos entre primos de tamaño k ). O caso k = 2 é a conxectura dos primos xemelgos. A conxectura aínda non foi comprobada nin desmentida para ningún valor específico de k, mais o resultado de Zhang demostra que é certo para polo menos un valor de k (actualmente descoñecido). De feito, se tal k non existise, daqula para calquera número natural par positivo N hai como máximo un número finito n tal que para todo m < N e así para n suficientemente grande temos o que contradiría o resultado de Zhang. [7]
Primos xemelgos grandes
[editar | editar a fonte]A partir de 2007, dous proxectos de computación distribuída, Twin Prime Search e PrimeGrid, produciron varios récords números primos xemelgos máis grandes. No 2016 o par primo xemelgo máis grande coñecido era 2996863034895 × 21290000 ± 1 ,[16] con 388 342 díxitos decimais. Foi descuberto en setembro de 2016.[17]
Hai 808.675.888.577.436 pares de primos xemelgos inferiores .[18][19]
Primo illado
[editar | editar a fonte]Un primo illado (ou primo non xemelgo) é un número primo p tal que nin p − 2 nin p + 2 é primo. Noutras palabras, p non forma parte dun par primo xemelgo. Por exemplo, 23 é un primo illado, xa que 21 e 25 son ambos os dous compostos.
Os primeiros primeiros illados son
Do teorema de Brun despréndese que case todos os primos están illados no sentido de que a razón entre o número de primos illados inferiores a un determinado limiar n e o número de todos os primos inferiores a n tende a 1 segundo n tende ao infinito.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Thomas, Kelly Devine (Summer 2014). "Yitang Zhang's spectacular mathematical journey". The Institute Letter (Princeton, NJ: Institute for Advanced Study) – vía ias.edu.
- ↑ Tao, Terry, Ph.D. (presenter) (7 October 2014). "Small and large gaps between the primes" (video lecture). UCLA Department of Mathematics – vía YouTube.
- ↑ "The first 100,000 twin primes (only first member of pair)" (plain text). Lists. The Prime Pages (primes.utm.edu). Martin, TN: U.T. Martin.
- ↑ Brun, V. (1915). "Über das Goldbachsche Gesetz und die Anzahl der Primzahlpaare" [On Goldbach's rule and the number of prime number pairs]. Archiv for Mathematik og Naturvidenskab 34 (8): 3–19. ISSN 0365-4524. JFM 45.0330.16.
- ↑ 5,0 5,1 Bateman, Paul T.; Diamond, Harold G. (2004). Analytic Number Theory. World Scientific. pp. 313 and 334–335. ISBN 981-256-080-7. Zbl 1074.11001.
- ↑ Halberstam, Heini; Richert, Hans-Egon (2010). Sieve Methods. Dover Publications. p. 117.
- ↑ 7,0 7,1 de Polignac, A. (1849). "Recherches nouvelles sur les nombres premiers" [New research on prime numbers]. Comptes rendus 29: 397–401.
- ↑ McKee, Maggie (14 de maio de 2013). "First proof that infinitely many prime numbers come in pairs". Nature. ISSN 0028-0836. doi:10.1038/nature.2013.12989.
- ↑ Zhang, Yitang (2014). "Bounded gaps between primes". Annals of Mathematics 179 (3): 1121–1174. MR 3171761. doi:10.4007/annals.2014.179.3.7.
- ↑ Tao, Terence (4 June 2013). "Polymath proposal: Bounded gaps between primes".
- ↑ 11,0 11,1 "Bounded gaps between primes". Polymath (michaelnielsen.org). Consultado o 2014-03-27.
- ↑ Goldston, Daniel Alan; Motohashi, Yoichi; Pintz, János; Yıldırım, Cem Yalçın (2006). "Small gaps between primes exist". Japan Academy. Proceedings. Series A. Mathematical Sciences 82 (4): 61–65. MR 2222213. arXiv:math.NT/0505300. doi:10.3792/pjaa.82.61.
- ↑ Goldston, D.A.; Graham, S.W.; Pintz, J.; Yıldırım, C.Y. (2009). "Small gaps between primes or almost primes". Transactions of the American Mathematical Society 361 (10): 5285–5330. MR 2515812. arXiv:math.NT/0506067. doi:10.1090/S0002-9947-09-04788-6.
- ↑ Maynard, James (2015). "Small gaps between primes". Annals of Mathematics. Second Series 181 (1): 383–413. MR 3272929. arXiv:1311.4600. doi:10.4007/annals.2015.181.1.7.
- ↑ Polymath, D.H.J. (2014). "Variants of the Selberg sieve, and bounded intervals containing many primes". Research in the Mathematical Sciences 1. artc. 12, 83. MR 3373710. arXiv:1407.4897. doi:10.1186/s40687-014-0012-7.
- ↑ Caldwell, Chris K. " 2996863034895 × 21290000 − 1 ". The Prime Database. Martin, TN: UT Martin.
- ↑ "World record twin primes found!". primegrid.com. 20 de setembro de 2016.
- ↑ (secuencia A007508 na OEIS)
- ↑ Oliveira e Silva, Tomás (7 April 2008). "Tables of values of π(x) and of π2(x)". Aveiro University. Consultado o 7 de xaneiro de 2011.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Sloane, Neil; Plouffe, Simon (1995). The Encyclopedia of Integer Sequences. San Diego, CA: Academic Press. ISBN 0-12-558630-2.
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- "Twins". Encyclopedia of Mathematics. EMS Press. 2001 [1994].
- Top-20 Twin Primes at Chris Caldwell's Prime Pages
- Xavier Gourdon, Pascal Sebah: Introduction to Twin Primes and Brun's Constant
- "Official press release" Arquivado 30 de setembro de 2011 en Wayback Machine. of 58711-digit twin prime record
- Weisstein, Eric W. "Twin Primes". MathWorld.
- The 20 000 first twin primes
- Polymath: Bounded gaps between primes
- Sudden Progress on Prime Number Problem Has Mathematicians Buzzing