Saltar ao contido

Cyanocitta cristata

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Cyanocitta cristata
Rango fósil: 3,6 Ma-0 Ma
↓
Piacenziano (Plioceno) - Actual

En Prospect Park, Brooklyn, Nova York


Estado de conservación
Pouco preocupante (LC)
Pouco preocupante[1]
Clasificación científica
Dominio: Eukaryota
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Aves
Orde: Passeriformes
Familia: Corvidae
Xénero: Cyanocitta
Especie: Cyanocitta cristata
Mapa de distribución aproximado      Todo o ano      Non reprodutores
Mapa de distribución aproximado      Todo o ano      Non reprodutores

Mapa de distribución aproximado

     Todo o ano

     Non reprodutores
Subespecies

4 sspp., ver texto

Sinonimia

Corvus cristatus Linnaeus, 1758

Cyanocitta cristata, ás veces chamado gaio azul, é unha ave paseriforme da familia dos córvidos, nativa do leste de América do Norte. Vive na maior parte do leste e centro dos Estados Unidos; algunhas poboacións do leste poden ser migratorias. Poboacións residentes poden encontrarse tamén en Terra Nova, Canadá; poboacións reprodutoras atópanse polo sur do Canadá. Reprodúcese en bosques caducifolios e de coníferas, e é común en áreas residenciais. A súa coloración é predominantemente azul, cun peito e partes inferiores brancos, e unha crista azul; ten un colar con forma de U negro rodeando o pescozo e un bordo negro detrás da crista. Os machos e femias son de tamaño e plumaxe similares, que non varía en todo o ano. Recoñécense catro subespecies desta ave.

Aliméntase principalmente de sementes e froitos secos, como as landras, que pode agochar para comelas máis tarde;[2] froitos brandos; artrópodos; e de cando en vez pequenos vertebrados. Normalmente rebuscan o alimento polas árbores, arbustos e no chan, e ás veces capturan insectos polo aire. Poden ser moi agresivos con outras aves; ás veces asaltan niños e observáronse casos en que decapitaba outras aves.[3]

Constrúe un niño cupuliforme aberto nas pólas dunha árbore e na construción participan ambos os sexos. A posta pode ser de dous a sete ovos, que son azulados ou marróns claros con manchas marróns escuras. As crías son altriciais, e despois de eclosionaren son abrigados pola femia por 8–12 días. Poden permanecer cos seus pais durante un ou dous meses.

Nas súas áreas orixinarias noreamericanas recibe o nome de blue jay.[4][5] En portugués denomínase gaio-azul, nome que tamén se propuxo para o galego nalgún traballo lexicográfico,[6] pero téñase en conta que este nome, gaio azul, se ten usado en galego para outra especie de córvido, o Garrulus glandarius,[7] hoxe chamado gaio eurasiático[8] (en portugués gaio-comum) e tampouco se debe confundir co Coracias garrulus (rolieiro europeo),[9] un corácido.

Taxonomía

[editar | editar a fonte]

Esta ave describiuse primeiramente co nome Pica glandaria cærulea cristata na obra do naturalista inglés Mark Catesby de 1731 Natural History of Carolina, Florida, and the Bahamas.[10] Foi descrito despois como Corvus cristatus na edición de Carl Linné de 1758 de Systema Naturae.[11] No século XIX foi descrito polo ornitólogo francés Charles Lucien Bonaparte en 1838 como Cyanocorax cristatus no libro Unha lista xeográfica e comparativa das aves de Europa e América do Norte,[12] e Hugh Edwin Strickland deulle o seu nome científico moderno de Cyanocitta cristata en 1845.[13] O nome do xénero Cyanocitta deriva das palabras gregas kyaneos (azul) e kitta e kissa (paxaro charlatán, gaio). O termo específico cristata (cristado) deriva do latín e fai referencia á crista azul prominente que ten.[14]

Descrición

[editar | editar a fonte]
Debuxo de John James Audubon circa 1830s

Mide de 22 a 30 cm desde o bico á cola e pesa de 70 a 100 g, cunha envergadura alar de 34 a 43 cm.[15][16] Seguindo a regra de Bergmann, os exemplares de Connecticut pesan como media 92,4 g, mentres que os do cálido sur da Florida pesan 73,7 g.[17][18] Ten unha crista de plumas prominente na cabeza, que o paxaro pode elevar ou baixar segundo o seu estado de ánimo. Cando está excitado ou agresivo, a crista lévaa totalmente ergueita. Cando ten medo, a crista levántase cara a fóra, como un cepillo. Cando se está alimentando entre outros gaios ou descansando, está aplanada sobre a cabeza.[19]

A súa plumaxe é azul lavanda a azul turquesa na crista, costas, ás e cola, e a súa face é branca. As partes ventrais son brancas crúas e o pescozo ten un colar negro que se estende polos lados da cabeza. As plumas rémixes primarias e as da cola están fortemente barradas de negro, azul celeste e branco. O bico, patas e ollos son negros. Os machos e as femias son case idénticas, pero o macho é lixeiramente máis grande.[16][20] A plumaxe negra da súa caluga, face e gorxa varía amplamente entre individuos; crese que serve de axuda para o recoñecemento entre individuos.[16]

Como ocorre coa maioría das aves de tons azuis, a coloración desta especie non depende de pigmentos, senón que é o resultado da interferencia da luz debido á estrutura interna das plumas;[21] se esmagamos unha destas plumas azuis, a cor azul desaparece porque a súa estrutura queda destruída. O verdadeiro pigmento das súas plumas é a melanina.[15] Isto denomínase coloración estrutural.

Distribución e hábitat

[editar | editar a fonte]

Esta especie vive desde o sur do Canadá, e polo leste e centro dos Estados Unidos ata o sur da Florida e o noroeste de Texas. O bordo oeste do rango termina onde empeza o bosque de piñeiros árido e o hábitat arbustivo da especie emparentada Cyanocitta stelleri, xeralmente nas ladeiras leste das Montañas Rochosas. Recentemente, o distribución de C. cristata ampliouse ao noroeste polo que agora é un visitante invernal raro pero regular da costa do Pacífico do norte dos EUA e o sur do Canadá.[15] Como a área de distribución destas dúas especies está agora solapado, C. cristata pode ás veces hibrídase con C. stelleri.[22] O incremento de árbores nas Grandes praderías durante o último século debido á supresión dos lumes forestais e á plantación de árbores facilitou a expansión cara ao oeste de C. cristata[23][24] así como a expansión doutras moitas especies de aves.[25][26][27] De 1966 a 2015, C. cristata experimentou un declive poboacional na costa atlántica, pero tivo un incremento de poboación maior do 1,5 % anual pola parte norte da súa área de distribución, incluíndo o Labrador, Nova Scotia, sur de Quebec e sur de Manitoba.[28]

A subespecie que vive máis ao norte, C. c. bromia, é, cando lle é necesario, unha ave migratoria. Pode recuar varios centos de quilómetros cara ao sur desde as partes máis septentrionais do seu territorio. Observáronse miles de exemplares migrando en bandadas ao longo dos Grandes Lagos e da costa atlántica. Migra durante as horas diúrnas, en bandadas pouco compactas de 5 a 250 aves. Gran parte do seu comportamento migratorio segue sendo un misterio. Algunhas están presentes todo o inverno en todas as partes da súa área de distribución. Os exemplares novos é máis probable que migren que os adultos, pero moitos adultos tamén migran. Algúns individuos migran ao sur un ano, quedan no norte o seguinte inverno e despois migran ao sur outra vez o seguinte ano. Ata agora ninguén conseguiu descubrir por que migran cando o fan. Probablemente, a migración está relacionada coas condicións climatolóxicas e coa abundancia de alimento en inverno, o cal pode determinar se outras aves do norte se trasladarán ao sur.[29]

C. cristata ocupa diversos hábitats dentro da súa ampla área de distribución, desde os bosques de piñeiros da Florida aos bosques de píceas-abetos do norte de Ontario. É menos abundante en bosques máis densos, preferindo os bosques mixtos con carballos e faias.[19] Adaptouse ás actividades humanas moi ben, e aparece en parques e áreas residenciais, e pode adaptarse á deforestación completa con relativa facilidade se a actividade humana crea outros medios para que estas aves poidan subsistir.[30]

Subspecies

[editar | editar a fonte]

Xeralmente acéptanse catro subespecies, aínda que a variación dentro desta especie é bastante sutil e esencialmente clinal. Non se poden trazar límites claros entre as subespecies do interior do continente. As áreas de distribución das razas costeiras están mellor delimitadas.[20]

Imaxe Subspecies Área Descrición Distribución
Cyanocitta cristata bromia Oberholser, HC 1921 Zona norte A subespecie máis grande, cunha plumaxe bastante apagada. O seu azul é bastante claro. Canadá e norte dos Estados Unidos. Localidade tipo: Wooster, Condado de Wayne, Ohio.[31]
Cyanocitta cristata cristata Zona costeira É a subespecie nomeada, de medio tamaño e cor azul viva. Costas dos EUA desde Carolina do Norte a Texas, excepto o sur da Florida. Localidade tipo: sueste de Carolina do Sur.[31]
Cyanocitta cristata cyanotephra Sutton, GM 1935 Do interior De tamaño medio, azul bastante escura no manto contrastando nitidamente coa parte ventral moi branca, barra alar branca e punta da cola máis anchas.[32] Interior dos EUA desde o sueste de Wyoming e Nebrasca ao oeste de Kansas, Oklahoma e norte de Texas, mesturándose gradualmente con C. c. bromia cara ao norte. Localidade tipo: Kenton, Condado de Cimarron, Oklahoma.[32]
Cyanocitta cristata semplei Todd, 1928 Na Florida A subespecie máis pequena, similar en cor a C. c. bromia. Sur da Florida. Localidade tipo: Coconut Grove, Condado de Miami-Dade, Florida.[33]

Comportamento

[editar | editar a fonte]
Esmerillón perseguindo un gaio azul.

C. cristata é un paseriforme ruidoso, atrevido e agresivo. Voa de maneira moderadamente lenta (aproximadamente a 32-40 km/h) cando non é provocado.[34] Voa con corpo e cola nivelados con lentos batidos de ás. As súas velocidades de voo lentas fan que esta especie sexa unha presa fácil para falcóns e bufos cando voa en áreas abertas. Practicamente todas as aves de presa simpátricas na distribución poden depredala, especialmente os especialistas en cazaren aves rápidas, como os falcóns Accipiter. Diversos predadores poden comer os seus ovos e crías ata que empluman, entre os que están esquíos, cobras, gatos, corvos, mapaches, sarigüeias, outros gaios e posiblemente moitas das aves que atacan os adultos.[35]

C. cristata pode ser beneficiosa para outras especies de aves, xa que pode acosar aves predadoras, como falcóns e bufos, e chía se ve un predador no seu territorio. Como dá unha chamada de alarma cando se achegan falcóns ou outros perigos, as aves pequenas adoitan recoñecer esta chamada e agocharse preventivamente. Por veces pode imitar as chamadas das rapaces, especialmente as dos buxatos Buteo jamaicensis e Buteo lineatus, posiblemente para comprobar se hai algún nas proximidades, pero tamén pode ser que o faga para espaventar outras aves que poderían competir con el polos recursos alimenticios.[29] Pode tamén ser agresivo cos humanos que se achegan ao seu niño, e se un bufo se pousa preto do niño durante as horas diúrnas, fustígao ata que se vaia pousar a outro lugar.[36] Porén, estes gaios tamén atacan ou matan outras aves máis pequenas, e especies de morcegos que se pousan entre a follaxe como Lasiurus borealis.[37] Son aves moi territoriais e persiguen outras en comedeiros para obter unha comida fácil. Ademais, poden asaltar os niños doutras aves, roubaren os seus ovos, polos e niños. Porén, isto pode non ser tan común como se adoitaba pensar, xa que só o 1 % do seu material alimenticio atopado nun estudo procedía de aves.[29] Malia todo, outros paseriformes poden acosar os gaios que se aproximan aos seus territorios de reprodución.

En voo

Cando están axitados ou incomodados, levantan a crista azul da cabeza. Téñena baixada cando a ave está relaxada ou se calma.[38]

Igual que outros córvidos, son aves moi curiosas e son consideradas bastante intelixentes. Os individuos novos rouban alegremente obxectos de cores brillantes ou reflectantes, como tapas de botellas ou cachos de papel de aluminio, e acarréxanos ata que perden o interese.[36] Aínda que non está confirmado que usen ferramentas na natureza, en catividade observáronse usando tiras de periódicos como ferramenta para obter comida,[29][39] e as crías en catividade observáronse intentando abrir as portas das súas gaiolas.[40]

Dieta

[editar | editar a fonte]
Extraendo sementes
Comendo cacahuetes
Comendo larvas de insectos
Comendo un Anolis carolinensis

Son aves omnívoras, pero a Audubon Society estima que o 75 % da súa dieta é materia vexetal.[41] Teñen fortes bicos negros que usan para crebar noces, normalmente mentres están agarrándoas cos pés, e para comeren millo, grans e outras sementes. Gustan moito dos cacahuetes con casca.[42] Buscan o alimento no chan e nas árbores e este inclúe practicamente todos tipo de fontes vexetais e animais, como landras e froitos das faias, sementes de herbáceas, grans de cereais, bagas e outras froita, cacahuetes, pan, carne, pequenos invertebrados de moitos tipos, sobras de comida nos parques das cidades, comida de comedeiros para aves e raramente ovos e polos doutras aves.[29] Ás veces esconden a comida para tela almacenada, pero o grao en que o fan difire moito entre individuos.[43] Aínda que é moi discutido dentro do seu comportamento xeral, están frecuentemente subordinados a outras aves de tamaño medio cando visitan os comedeiros para aves. Na Florida eran dominados nos comedeiros por Sciurus carolinensis (esquíos grises), Aphelocoma coerulescens (córvido), Quiscalus quiscula (ictérido) e Melanerpes erythrocephalus (pícido), todos os cales foron observados ocasionalmente impedindo agresivamente e con éxito que as C. cristata se alimenten.[29]

Reprodución

[editar | editar a fonte]

A tempada de apareamento empeza a metde de marzo, e chega ao máximo de metade de abril a maio, prolongándose ata xullo. Poden facer o niño en calquera árbore axeitado ou arbusto grande, aínda que prefiren unha árbore perenne. O niño constrúeno preferentemente a unha altura de 3 a 10 m nas árbores. É cupuliforme e composto de pauciños, pequenas raíces, tiras de codia, musgo, outro material vexetal, trapos, papel e plumas, e de cando en vez engaden lama á copa do niño.

Non son moi esixentes á hora de situar os seus niños. Se non dispoñen dun lugar mellor, como pode ocorrer nunha área moi deforestada, poden usar mesmo sitios como as grandes caixas de correos típicas das zonas rurais dos Estados Unidos.[30] Tamén se apropian dos niños doutras aves canoras de tamaño mediano se están situados en bos lugares; usan frecuentemente os niños dos Turdus migratorius, por exemplo.

Forman normalmente parellas monógamas que duran toda a vida. Ambos os sexos colaboran na construción do niño e na crianza dos polos, aínda que só a femia os choca e abriga. O macho alimenta a femia mentres ela está chocando os ovos. Normalmente poñen de 3 a 6 (como media 4 ou 5) ovos, que se incuban durante 16–18 días. As crías empluman xealmente entre os 17 e 21 días despois de eclosionaren.[36]

Niño no alto dun pequeno piñeiro
Ovos de C. cristata na colección do Museo de Wiesbaden
Cría a metade de xuño
Individuo novo en xullo

Unha vez que as crías empluman, a familia viaxa e busca alimento xunta ata o inicio do outono, cando as aves novas se dispersan para evitar a competición polo alimento durante o inverno. A madureza sexual chégalles cun ano de idade. O exemplar etiquetado máis vello coñecido tiña polo menos 26 anos e 11 meses cando foi atopado morto despois de ser capturado nun equipo de pesca. Fora etiquetado na área de Terra Nova/Labrador/Saint-Pierre et Miquelon en 1989 e foi atopado alí en 2016.[44] Outro exemplar silvestre atopado tiña uns 17 anos e medio de idade.[45] Porén, unha duración da vida máis habitual para estas aves cando sobreviven ata a adultez é duns 7 anos.[46] Ademais da predación e da colisión ocasional con obxectos feitos polo home, unha causa común de mortalidade nas últimas décadas foi o virus do Nilo occidental, ao cal todos os córvidos parecen ser especialmente susceptibles. Porén, malia varios declives poboacionais graves locais, en conxunto esta especie non parece que se vise moi afectada por esta doenza.[35]

Vocalizacións

[editar | editar a fonte]

Poden facer unha gran variedade de son, e os individuos poden variar perceptiblemente no estilo das súas chamadas. Igual que outros córvidos, poden aprender a imitar a fala humana. Poden tamén copiar os chíos de falcóns locais con tanta perfección que ás veces é difícil distinguilos do orixinal.[47] Se ben a súa voz é variada como é típico da maioría dos gaios, o son que máis comunmente se recoñece é a chamada de alarma, que é alta, case como o chío dunha gaivota. Teñen tamén unha chamada moi aguda que soa aproximadamente xaier-xaier que incrementa en velocidade a medida que a ave se axita máis. Esta chamada particular pode ser confundida doadamente coa canción dalgúns páridos norteamericanos debido ao comezo lento chick-a-di-i. Estes gaios usan estas chamadas para xuntárense para acosar a posibles depredadores que se acheguen, como os falcóns e afastalos dos seus niños.

Teñen tamén chamadas tranquilas menos notorias que usan entre eles cando están próximos. Unha das chamadas máis distintivas deste tipo adoita denominarse de "bomba enferruxada" debido a que lembra ao son renxente dunha vella bomba de auga movida a man. Esta especie (e outros córvidos) diferéncianse da maioría doutras especies de aves canoras por usar a súa chamada como unha canción.

Na cultura humana

[editar | editar a fonte]

Ficción e folclore

[editar | editar a fonte]

Nos vellos contos orais folclóricos afroamericanos do sur dos Estados Unidos, este gaio foi unha importante criatura mitolóxicos. Nalgúns contos, atribuíase a este paxaro a creación da terra "cando todo o mundo era auga" ao traer a primeira "grava" ou "terra." Noutros contos este paxaro estaba temporalmente ao servizo do demo e non se podía ver os venres, xa que estaba apañando paus para fornecer leña miúda para o inferno e darlle lume aos homes malvados da Terra; unha vez liberado dese traballo o sábado, a súa canción nese día era copiosa e leda.[48][49]

Unha destas aves antropoformizada chamada Mordecai é un dos principais caracteres da serie de animación de televisión de Cartoon Network Regular Show.

Mascota e símbolo

[editar | editar a fonte]

Este paxaro é a ave provincial da provincia da Illa do Príncipe Eduardo do Canadá.[50]

É tamén a mascota de compañía oficial da Universidade Johns Hopkins, a Universidade de Elmhurst e Universidade Creighton.

Foi adoptado como símbolo do equipo da Liga Maior de Béisbol Toronto Blue Jays, e dos seus filiais das ligas menores. A súa mascota é unha figura dese paxaro chamada Ace.

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ BirdLife International (2016). "Cyanocitta cristata": e.T22705611A94027257. doi:10.2305/IUCN.UK.2016-3.RLTS.T22705611A94027257.en. 
  2. ↑ "The blue jays are coming! Hide yo kids, hide yo nuts!". Seriously, Science?. 
  3. ↑ Little Known Fact: Blue Jays are Vicious Carnivores. pedaldrivenprogramming.com (15 de abril de 2008)
  4. ↑ Coues, Elliot (1890). Key to North American birds (5ª ed.). Boston, MA: Estes and Lauriat. p. 326. OCLC 469020022. 
  5. ↑ "jaybird – definition of jaybird by the Free Online Dictionary, Thesaurus and Encyclopedia". Consultado o 20 de abril 2011. 
  6. ↑ A Chave Os nomes galegos das aves 5ª edición. Páxina 443.
  7. ↑ Enciclopedia Galega Universal. Editorial Ir Indo. Tomo 9. Páxina 347. ISBN 84-7680-297-8 (do tomo).
  8. ↑ "Denominación das aves". Real Academia Galega. Consultado o 2024-12-05. 
  9. ↑ "Denominación das aves". Real Academia Galega. Consultado o 2024-12-07. 
  10. ↑ Catesby, Mark (1731). Natural History of Carolina, Florida, and the Bahamas (1ª ed.). Londres: Royal Society House. p. 87. 
  11. ↑ Linnaeus, C. (1758). Systema Naturae per Regna Tria Naturae, Secundum Classes, Ordines, Genera, Species, cum Characteribus, Differentiis, Synonymis, Locis. Tomus I. Editio Decima, Reformata (en latín) 1. Holmiae: Laurentius Salvius. p. 106. 
  12. ↑ Bonaparte, Charles L. (1838). A geographical and comparative list of the birds of Europe and North America. Londres: J. Van Voorst. p. 27. 
  13. ↑ Bulletin of the National History Survey, Issues 4-6. Chicago: Chicago Academy of Sciences. 1900. p. 120. 
  14. ↑ Sandrock, James (2014). The Scientific Nomenclature of Birds in the Upper Midwest. University of Iowa Press. p. 48. ISBN 978-1609382254. 
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Blue Jay, Life History, All About Birds. Cornell Lab of Ornithology
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 "ADW: Cyanocitta cristata: INFORMATION". Animal Diversity Web. 
  17. ↑ Jewell, S. D. (1986). "Weights and wing lengths in Connecticut Blue Jays". Connecticut Warbler 6 (4): 47–49. 
  18. ↑ Fisk, E.J. (1979). "Fall and winter birds near Homestead, Florida". Bird-Banding 50 (3): 224–303. JSTOR 4512458. doi:10.2307/4512458. 
  19. ↑ 19,0 19,1 "Blue Jay". Canadian Wildlife Service. Arquivado dende o orixinal o 4 de febreiro de 2009. Consultado o 9 de agosto de 2009. 
  20. ↑ 20,0 20,1 Madge, Steve; Burn, Hilary (1994). Crows and jays: a guide to the crows, jays and magpies of the world. Londres: A&C Black. ISBN 978-0-7136-3999-5. 
  21. ↑ Carpenter, Anita (febreiro de 2003). "What Color is a Bluejay?". Wisconsin Natural Resources Magazine. Arquivado dende o orixinal o 31 de xullo de 2018. Consultado o 21 de outubro de 2012. 
  22. ↑ Rhymer, Judith M.; Simberloff, Daniel (1996). "Extinction by hybridization and introgression". Annu. Rev. Ecol. Syst. 27 (1): 83–109. Bibcode:1996AnRES..27...83R. doi:10.1146/annurev.ecolsys.27.1.83. 
  23. ↑ Smith GH (1978). "Range Extension of the Blue Jay into Western North America" (PDF). Bird-Banding 49 (3): 208–214. JSTOR 4512360. doi:10.2307/4512360. 
  24. ↑ Tarvin KA, Woolfenden GE. (1999). "Blue Jay (Cyanocitta cristata)", no. 469. In: A. Poole (ed.). The Birds of North America Online. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, Nova York.
  25. ↑ Livezey, KB (2009). "Range expansion of Barred Owls, part I: chronology and distribution". American Midland Naturalist 161: 49–56. doi:10.1674/0003-0031-161.1.49. 
  26. ↑ Livezey, KB (2009b). "Range expansion of Barred Owls, part 2: facilitating ecological changes". American Midland Naturalist 161 (2): 323–349. doi:10.1674/0003-0031-161.2.323. 
  27. ↑ Livezey KB (2010). "Killing Barred Owls to Help Spotted Owls II: Implications for Many Other Range-Expanding Species". Northwestern Naturalist 91 (3): 251–270. JSTOR 40983223. doi:10.1898/NWN09-38.1. 
  28. ↑ "Blue Jay Cyanocitta cristata BBS Trend Map, 1966 - 2015". USGS. U.S. Department of the Interior. Consultado o 9 de decembro de 2020. 
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 29,5 Blue Jay. birds.cornell.edu
  30. ↑ 30,0 30,1 Henninger, W. F. (1906). "A preliminary list of the birds of Seneca County, Ohio" (PDF). Wilson Bulletin 18 (2): 47–60. 
  31. ↑ 31,0 31,1 Oberholser, Harry C. (1921). "The geographic races of Cyanocitta cristata" (PDF). The Auk 38: 83–89. JSTOR 4074029. doi:10.2307/4074029. Consultado o 25 de outubro de 2024. 
  32. ↑ 32,0 32,1 Sutton, George Miksch (1935). "A new Blue Jay from the western border of the Great Basin" (PDF). The Auk 52: 176–177. JSTOR 4077201. doi:10.2307/4077201. Consultado o 25 de outubro de 2024. 
  33. ↑ Todd, W. E. Clyde (1928). "A new Blue Jay from Southern Florida" (PDF). The Auk 45: 364–365. JSTOR 4076032. doi:10.2307/4076032. Consultado o 25 de outubro de 2024. 
  34. ↑ Animal Speeds. Texas Parks & Wildlife. Consultado o 1 de xullo de 2008.
  35. ↑ 35,0 35,1 "ADW: Cyanocitta cristata: INFORMATION". Animal Diversity Web. 
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 "Blue Jay". Arquivado dende o orixinal o 2 de maio de 2007. 
  37. ↑ Clay, William M. (1959). "Blue Jays Attack a Red Bat" (PDF). The Auk 76 (4): 532. JSTOR 4082327. doi:10.2307/4082327. 
  38. ↑ "The Truth About Blue Jays – The Free Weekly" (en inglés). Consultado o 8 de setembro de 2019. 
  39. ↑ Jones, Thony B.; Kamil, Alan C. (1973). "Tool-Making and Tool-Using in the Northern Blue Jay". Science 180 (4090): 1076–1078. Bibcode:1973Sci...180.1076J. PMID 17806587. doi:10.1126/science.180.4090.1076. 
  40. ↑ American Rivers Arquivado 18 de decembro de 2013 en Wayback Machine.. tumblr.com
  41. ↑ "Blue Jay Cyanocitta cristata". Audubon.org. 13 de novembro de 2014. 
  42. ↑ "Blue jays love peanuts in the shell". 
  43. ↑ AllAboutBirds.org – Blue Jay The Cornell Lab of Ornithology
  44. ↑ "Blue Jay Overview, All About Birds, Cornell Lab of Ornithology". 
  45. ↑ "Longevity Records Of North American Birds". U. S. Geological Survey: Bird Banding Laboratory. Consultado o 24 de decembro de 2012. 
  46. ↑ "Animal facts: Blue Jay". Canadian Geographic. The Royal Canadian Geographical Society. 26 de xullo de 2006. Arquivado dende o orixinal o 4 de febreiro de 2019. Consultado o 3 de febreiro de 2019. 
  47. ↑ George, Philip Brandt. (2003). In: Baughman, Mel M. (ed.) Reference Atlas to the Birds of North America. National Geographic Society, Washington, D.C., p. 279, ISBN 978-0-7922-3373-2
  48. ↑ Ingersoll, Ernest (1923). Birds in legend, fable and folklore. New York: Longmans, Green and Co. pp. 166–167. Consultado o 8 de agosto de 2009. 
  49. ↑ Randolph, Vance (31 de xullo de 2012). Ozark Magic and Folklore (en inglés). Courier Corporation. ISBN 978-0-486-12296-0. 
  50. ↑ "Provincial Bird". Prince Edward Island. 26 de maio de 2015. Consultado o 1 de febreiro de 2024. 

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cyanocitta_cristata&oldid=6960747»