Felús

Felús omeia de al-Ma'mun, AH 219 (834-835 d. C.), cuñado en Xerusalén.

O felús (árabe: فلس, romanizado: fals, plural fulus) foi unha moeda medieval de cobre do mundo musulmán producida por primeira vez polo califato omeia (661-750 d.C.) a finais do século VII.

Historia

A moeda deriva do follis, unha moneda romana de cobre e, máis tarde, tamén moeda bizantina. Orixinalmente, o felús cuñouse seguindo o padrón bizantino, de maneira que 48 feluses equivalían a un dirham de prata.

Felús do califa samánida Mansur I ibn Nuh. AH 350-365 (961-976 d.C), cuñado en Bukhara.

Como é habitual na maioría das moedas islámicas, o felús era anicónico e adoitaba presentar unha escrita árabe ornamentada en ambas as faces. Na época do califatio abbásida, nestas inscricións mencionábase o nome do gobernante emisor, así como o lugar e o ano da cuñaxe. A partir do século X, o felús foi perdendo progresivamente a súa importancia no sistema monetario, aínda que recuperou valor no emirato de Bukhara e como principal moeda circulante en Exipto nos séculos XIV e XV, cando un dirham equivalía a 24 feluses. Producíronse moi diversas emisións de feluses ata o século XIX, cun peso variable entre un gramo e dez gramos ou mesmo máis.

Felús peninsular do Emirato de Córdoba.

Na Península Ibérica, os feluses cuñáronse ocasionalmente, de xeito exclusivo durante a época inicial da invasión musulmá, no século VIII da Héxira (séculos IX e X d.C.), e no reino nazarí de Granada.

A existencia desta pequena peza de cobre foi fonte de controversia para os xuristas musulmáns: cabe citar a Al-Maqrîziy, quen no seu Ighathah (1405) e sobre todo en al-Nuqud al-Islamiyyah («A moeda do islam», 1415), advertía de que «os muslmáns non deberían utilizar máis que o dinar de ouro e o dirham de prata nas súas transaccións».

Etimoloxía

O nome procede do árabe marroquí flus (pl. fulus), e este termino deriva, pola súa vez, do grego antigo phóllis (φόλλις), que chegou ao árabe a través do arameo. É probable que o termo actual en galego fose tomado da forma plural árabe.

Moedas modernas

Moeda marroquí de 4 falús de AH 1290 (1873/4 d.C.), cuñada na ceca de Fez.

Na Idade Moderna, o felús deu orixe a outras moedas:

• Fils, a moeda divsionaria dos modernos dinar, dirham ou rial como moeda de diversos países (Bahrain, Iraq, Xordania, Kuwait, Iemen e Emiratos Árabes Unidos).
• Falus, moeda marroquí vixente entre 1672 e 1901.

Véxase tamén

Bibliografía

• Abdullah, A. (2020). "The Islamic Monetary System: Dinar and Dirham". En International Journal of Islamic Economics and Finance Studies. Vol. 6. Nº 1.
• Alfaro Asins, C. et al. (2009). Diccionario de numismática. Ministerio de Cultura, Madrid. ISBN 978-84-8181-405-7
• Rodríguez Lorente, J. J. (1982). Prontuario de la moneda arábigo-española. Vico, Madrid. Páxina 12. ISBN 9788485711055