Saltar ao contido

Jarmo Wasama

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaJarmo Wasama

Editar o valor en Wikidata
Biografía
Nacemento(fi) Pertti Jarmo Sakari Wasama Editar o valor en Wikidata
2 de decembro de 1943 Editar o valor en Wikidata
Kouvola, Finlandia Editar o valor en Wikidata
Morte2 de febreiro de 1966 Editar o valor en Wikidata (22 anos)
Tampere, Finlandia Editar o valor en Wikidata
Causa da mortemorte accidental, accidente de tráfico Editar o valor en Wikidata
Lugar de sepulturaKalevankangas cemetery (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Altura185 cm Editar o valor en Wikidata
Peso83 kg Editar o valor en Wikidata
Actividade
Ocupaciónxogador de hóckey sobre xeo Editar o valor en Wikidata
Nacionalidade deportivaFinlandia Editar o valor en Wikidata
Deportehóckey sobre xeo Editar o valor en Wikidata
Posición de xogoDefenseman (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Mano para tirarleft-handed shot (en) Traducir Editar o valor en Wikidata
Traxectoria Editar o valor en Wikidata
  Equipo Número de partidos xogados Puntos/goles/tantos anotados
1960–1966 Tampereen Ilves
Participou en
1964Xogos Olímpicos de Inverno de 1964 Editar o valor en Wikidata
Premios

Pertti Jarmo Sakari Wasama, nado o 2 de decembro de 1943 en Elimäki e finado o 2 de febreiro de 1966 en Tampere, foi un defensor de hóckey sobre xeo e xogador de fútbol finlandés. Xogou durante toda a súa carreira como xogador de hóckey sobre xeo no Ilves na SM-sarja, e como futbolista en Tampereen Palloilijat. Wasama gañou dous campionatos finlandeses de hóckey sobre xeo, o último dos cales decidiuse postumamente, e cinco medallas en total no mesmo. Wasama foi elixido unha vez como mellor xogador de hóckey sobre xeo de Finlandia e cinco no equipo das estrelas da SM-sarja. Wasama representou a Finlandia en tres Campionatos do Mundo e unha vez nos Xogos Olímpicos.

A carreira deportiva de Wasama foi curta, xa que morreu aos 22 anos nun accidente de tráfico. Perdeuse os dous últimos partidos da súa sexta e última tempada na SM-sarja, e Ilves "conxelou" o número 2 de Wasama inmediatamente. Wasama foi elixido como membro do Salón da Fama do Hóckey sobre Xeo Finlandés, e a SM-liiga entrega cada ano un premio que leva o seu nome ao mellor xogador debutante.

Wasama foi un defensor moi talentoso, e o seu estilo de xogo foi excepcional na Finlandia da década de 1960, sendo o primeiro defensa ofensivo finlandés. Considerouse que as súas mellores cualidades eran a versatilidade e a súa actitude inquebrantable. Posteriormente mesmo se especulou con que Wasama podería terse convertido no primeiro xogador finlandés na National Hockey League (NHL).

Vida privada

[editar | editar a fonte]

Jarmo Wasama naceu en Elimäki o 2 de decembro de 1943.[1] Seu pai, Matti Wasama estaba a xogar ao hóckey sobre xeo en Ilves e na selección nacional na década de 1930.[2] Wasama asistiu á escola en Tampere, en cuxo centro residía a súa familia.[3] Durante a súa carreira como xogador estaba a traballar nunha gasoliñeira Kesoil. Quería ter a súa propia gasoliñeira, e por iso negouse a recrutar polo equipo de Umeå.[4]

Carreira deportiva

[editar | editar a fonte]

Inicios e carreira futbolística

[editar | editar a fonte]

Jarmo Wasama xogou primeiro ao fútbol, polo que se uniu ao equipo D-júnior do club deportivo Tampereen Palloilijat (TaPa). Inicialmente só xogaba ao hóckey sobre xeo con amigos no patio da klassillinen koulu (en galego, "escola clásica", actualmente instituto) ou no xeo dun estanque fronte o Hotel Tammer, mais posteriormente comezou practicar tamén esta disciplina en TaPa. Como júnior era moi talentoso e físico para a súa idade. Wasama uniuse a Ilves cando o adestrador do equipo, Seppo Helle, encontrouno xogando para TaPa en Sorsapuisto.[3]

Wasama continuou xogando ao fútbol aínda despois de comezar no hóckey sobre xeo. Xogou tamén ao fútbol como defensa representando sempre a TaPa, cuxo primeiro equipo debutou na Mestaruussarja na tempada 1961. En total xogou 62 partidos na máxima categoría do fútbol finlandés e marcou un gol. Ademais formou parte do equipo que ascendeu novamente en 1964 á máxima categoría, da que descendera o ano anterior.[5]

Wasama xogou un partido internacional xuvenil e tres infantís.[5]

No Ilves

[editar | editar a fonte]
Wasama coa camisola de Ilves nun partido fronte a TPV durante a tempada 1962–63. Entre os xogadores de TPV encontrábanse Olli Rajala e o porteiro Lauri Mattson.

Wasama cambiou a Ilves en 1960 e inmediatamente gañou o campionato júnior de Finlandia na súa primeira tempada no club.[6] Gañou un total de tres campionatos xuvenís.[7] O primeiro equipo de Ilves rexuveneceuse para a tempada 1960–61,[8] e do mesmo xeito Wasama foi ascendido ao equipo principal, aínda que ao comezar a tempada tan só tiña 16 anos. Durante a súa primeira tempada xogou os 18 partidos da SM-sarja.[1] Wasama foi o primeiro xogador de segunda xeración na máxima categoría, e por iso os círculos do hóckey sobre xeo seguiron de cerca os progresos do talentoso mozo.[9]

Ilves sorprendeu na tempada 1961–62: non se cría nas posibilidades dos xogadores novos, mais aínda así gañou o campionato finlandés.[8] A media de idade dos xogadores era de 19,8 anos e o adestrador Helle tiña tan só 25 anos.[7] Wasama xogou os 18 partidos e anotou 3+4 puntos.[10] Ao finalizar a tempada Wasama foi seleccionado por primeira vez para o equipo da estrelas da SM-sarja.[3]

A tempada 1962–63 foi a máis eficaz de Wasama na SM-sarja. Xogou 18 partidos nos que marcou nove goles e rexistrou 14 puntos,[11] sendo escollido por segunda vez no equipo das estrelas. Ademais Wasama foi recoñecido co premio ao mellor defensa da SM-sarja pola Lynces Academi.[3] Ilves finalizou a tempada na terceira posición.[12] Na seguinte tempada o rexistro de puntos de Wasama foi de 4+4. Ilves finalizou de novo na terceira posición, gañando o bronce por segundo ano consecutivo,[13] e Wasama foi elixido por terceira vez para o equipo das estrelas da SM-sarja.[3] Na tempada 1964–65 Ilves xogou o partido polo título de campión finlandés. Con todo, Porin Karhut gañou o partido e o campionato. Wasama xogou os 18 partidos da liga regular, anotando 3+4 puntos.[14] Por cuarta vez na súa carreira foi seleccionado no equipo das estrelas da SM-sarja.[3]

Na tempada 1965–66 Wasama alcanzou a xogar 16 partidos e facer 4+3 puntos.[15] O derradeiro partido de Wasama antes do fatal accidente automobilístico tivo lugar en Hakametsä o 1 de febreiro de 1966 fronte a SaiPa. Ilves gañou, e Wasama foi escollido mellor xogador do partido.[16] Ilves gañou o campionato de Finlandia máis tarde esa primavera, polo que o segundo campionato finlandés de Wasama chegou postumamente. Tamén foi elixido por quinta vez na súa carreira para o equipo das estrelas.[3]

Coa selección finlandesa

[editar | editar a fonte]

Wasama foi seleccionado para xogar coa selección finlandesa xa en outono de 1960, cando tiña tan só 16 anos. Na reunión do comité de selección, o novo adestrador do equipo nacional Derek Holmes propuxo a Wasama para o equipo, aínda que só o vira xogar nun campamento de fin de semana e algúns partidos. Holmes seleccionou a Wasama para un partido fronte a Noruega, pero cambiouno por outro xogador antes do partido. Se Wasama tivese xogado, teríase convertido no xogador finlandés máis novo en xogar na selección nacional finlandesa.[9]

Wasama uniuse ao equipo nacional en 1961, e xogou por primeira vez no campionato do mundo de hóckey sobre xeo masculino aos 18 anos en Colorado Springs 1962.[16] No torneo xogou sete partidos e conseguiu tres puntos.[11] Finlandia gañou a súa primeira medalla de honor no campionato, xa que no campionato do mundo foron entregadas conxuntamente tamén as do campionato de Europa, e Finlandia finalizou na segunda posición dos equipos europeos.[17] Wasama tamén xogou nos campionatos do mundo de Estocolmo 1963 e nos Xogos Olímpicos de 1964. No campionato do mundo de 1963 conseguiu 1+1 puntos en sete partidos, e nos Xogos Olímpicos de 1964 fixo un rexistro de 0+1 puntos en oito partidos.[11]

Wasama xogou o seu último gran torneo en 1965, o campionato do mundo disputado en Tampere. Realizou un rexistro anotador de 3+1 puntos, e foi o mellor puntuador de Finlandia. Wasama axudou activamente no ataque e foi o terceiro máximo anotador do torneo por detrás de dous xogadores soviéticos.[2]

A principios da tempada 1965–66 Wasama xogou co combinado finlandés unha xira polo Canadá, que comezou en Quesnel o 16 de decembro. Nesta cidade Finlandia enfrontouse ao equipo de estrelas da liga Marriboo, que estaba formado principalmente por xogadores do equipo local dos Quesnel Kangaroos. Finlandia gañou 8–3 e derrotou por primeira vez a un equipo canadense.[18] A viaxe durou 22 días, dos cales 11 xogaron un partido. O equipo regresou á casa o 5 de xaneiro, menos dun mes antes da morte de Wasama.[19] Wasama xogou un total de 74 partidos coa súa selección nacional, nos que marcou sete goles e deu 12 asistencias.[20]

Morte

[editar | editar a fonte]
Números "conxelados" de Ilves; o número dous de Jarmo Wasama está situado no extremo dereito da imaxe.

Jarmo Wasama morreu nun accidente de tráfico o 2 de febreiro de 1966 con tan só 22 anos. Estaba xunto a seu pai Matti de camiño dende Leinola ata o centro de Tampere cando o coche que conducía chocou cun tractor en Kaleva, nas proximidades do estadio de Hakametsä. O tractor estaba parado a causa do frío e cuberto por gases de escape e néboa levantada polas xeadas severas. Jarmo Wasama golpeou co peito o volante e a cabeza de seu pai o parabrisas. Ambos foron trasladados inconscientes ao hospital central de Tampere. No hospital os médicos declararon que non se podía facer nada, xa que o ventrículo dereito do corazón de Jarmo Wasama estaba roto.[21] Matti Wasama sobreviviu á conmoción cerebral,[16] con todo, segundo o irmán de Jarmo Wasama, Jukka, seu pai nunca se recuperou mentalmente do accidente, senón que perdeu pouco a pouco as ganas de vivir. Finalmente morreu de cancro en 1970.[4]

No seguinte partido na casa de Ilves fronte a RU-38 logo da morte de Jarmo Wasama gardouse silencio durante un momento e os xogadores de Ilves portaron cintas negras nas súas camisolas e cascos. Ademais Ilves "conxelou" o número 2 de Wasama.[22]

Wasama foi enterrado no cemiterio de Kalevankangas en Tampere. O funeral tivo lugar na igrexa vella, e o seu ataúde foi levado polos seus compañeiros de equipo Juhani Lahtinen, Reijo Hakanen, Timo Hirsimäki, Veikko Ukkonen, Pentti Pynnönen, Kari Palo-oja, Jorma Peltonen e Lasse Oksanen.[22]

En 2015 a cidade de Tampere nomeou un camiño pedestre en honor a Wasama. Chamado "Jarmo Wasaman polku", o camiño está situado na área renovada de Kaleva, nas proximidades do lugar no que Wasama conduciu no accidente fatal.[23]

Estilo de xogo e importancia

[editar | editar a fonte]
“ El [Wasama] non tiña ningunha habilidade especial, mais era bo en todo. Cando outros estaban ao 100 % no xogo, Jampe estaba ao 150. Iso o diferenciaba dos demais. ”

—Wasama descrito polo seu adestrador Seppo Helle[2]

“ Wasama era un talento innato. Dominaba a patinaxe, o pase, o lanzamento, todo. ”

—Kalevi Numminen, quen xogou con Wasama no equipo nacional.[2]

Jarmo Wasama foi no seu tempo o mellor defensor finlandés de hóckey sobre xeo, e tamén foi chamado defensor de nova liña.[16] Foi un xogador excepcional na Finlandia da década de 1960, o primeiro defensor ofensivo.[16] Ata entón en Finlandia pensábase que a tarefa dos defensores era só defender, Wasama con todo moveuse e manexou ben o disco, así como axudou activamente no ataque.[24]

As mellores calidades de Wasama eran a versatilidade e a súa actitude inquebrantable; era especialmente coñecido por ser un xogador que se sacrificaba polo equipo.[2] Aínda que non tiña realmente ningunha propiedade especial, era versátil en todos os aspectos.[1] Wasama tiña unha forte vontade de loita, podía cargarse os partidos importantes e daba o mellor en momentos axustados. Wasama podía alentar o equipo dando exemplo el mesmo, a pesar de que era un pouco calado e introvertido.[9]

O museo finlandés do hóckey sobre xeo escolleu a Wasama como membro dos Jääkiekkoleijonat (en galego "Leóns do hóckey sobre xeo") ou "Salón da Fama do hóckey sobre xeo finlandés, en 1985.[1] A máxima categoría do hóceky sobre xeo finlandés, a Liiga, entrega cada ano un trofeo memorial que leva o seu nome, e que recoñece ao mellor debutante da tempada. O trofeo leva o nome de Wasama dende 1995.[4]

As vidas de moitos atletas e figuras públicas que morreron novas son frecuentemente acrecentadas posteriormente con diversas historias.[25] Un exemplo é o número dous e a súa relación con Wasama: era o seu dorsal en Ilves, o seu aniversario era o 2.12 e o día da súa morte o 2.2, e morreu aos 22 anos de idade.[26] A prematura morte de Wasama provocou tamén especulacións sobre a posible progresión da súa carreira. Especulouse mesmo con que podería ter tido a oportunidade de converterse no primeiro xogador finlandés na National Hockey League (NHL).[2] Matti Hagman foi o primeiro finlandés que xogou na NHL en 1976, cando Wasama tería 32 anos.[16]

Estatísticas

[editar | editar a fonte]

Ilves

[editar | editar a fonte]
   
Tempada Equipo Liga PX G A Pts PIM   Logros
1960–61 Ilves SM-sarja 18 4 2 6 28 -
1961–62 Ilves SM-sarja 18 3 4 7 18 Campión finlandés
1962–63 Ilves SM-sarja 18 9 5 14 16 Bronce
1963–64 Ilves SM-sarja 18 4 4 8 4 Bronce
1964–65 Ilves SM-sarja 18 3 4 7 7 Prata
1965–66 Ilves SM-sarja 16 4 3 7 14 Campión finlandés
Totais 106 27 22 49 87

Selección finlandesa

[editar | editar a fonte]
   
Torneo PX G A Pts PIM
Campionato do Mundo 1962 7 0 3 3 0
Campionato do Mundo 1963 7 1 1 2 4
XXOO 1964 8 0 1 1 6
Campionato do Mundo 1965 7 3 1 4 2
Totais 29 4 6 10 12

Premios e recoñecementos

[editar | editar a fonte]
  • 2 campionatos de Finlandia: 1962 e 1966
  • 1 medalla de prata no campionato de Finlandia: 1965
  • 2 medalla de bronce no campionato de Finlandia: 1963 e 1964
  • Mellor xogador de hóckey finlandés: 1965
  • Estatua do mellor defensor de Lynces Academi: 1963
  • 5 veces seleccionado para o partido All Stars da SM-sarja: 1962, 1963, 1964, 1965 e 1966
  • Ilves retirou o número 2 de Wasama no seu honor.
  • Introducido co número 36 no Salón da Fama do hóckey sobre xeo finlandés.[27]
  • A cidade de Tampere nomeou unha rúa no distrito de Kaleva no seu honor baixo o nome "Jarmo Wasaman poluku" nas proximidades do Tampereen jäähalli. [23]
  • O 23 de xaneiro de 2020 converteuse nunha das primeiras personalidades homenaxeadas por Ilves no "Ilves Hockey Legends".[28]

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 "Jarmo Wasama" (en finés). Suomen Jääkiekkomuseo. Consultado o 31 de outubro de 2021. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Lahti & Paavola 2004, p. 85.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Lahti & Paavola 2004, p. 84.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Teronen & Vuolle 2010, p. 29.
  5. ↑ 5,0 5,1 Vuorinen & Kasila 2007, p. 379.
  6. ↑ Raevuori & Honkavaara 1981, p. 87.
  7. ↑ 7,0 7,1 Teronen & Vuolle 2010, pp. 26–27.
  8. ↑ 8,0 8,1 Raevuori & Honkavaara 1981, pp. 45–46.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Honkavaara & Mennander 2002, pp. 304–305.
  10. ↑ "Kausi 1961–62" (en finés). Ilves Hockey. Consultado o 31 de outubro de 2021. 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 "Jarmo Wasama" (en inglés). EliteProspects.com. Consultado o 31 de outubro de 2021. 
  12. ↑ "Kausi 1962–63" (en finés). Ilves Hockey. Consultado o 31 de outubro de 2021. 
  13. ↑ "Kausi 1963–64" (en finés). Ilves Hockey. Consultado o 31 de outubro de 2021. 
  14. ↑ "Kausi 1964–65" (en finés). Ilves Hockey. Consultado o 31 de outubro de 2021. 
  15. ↑ "Kausi 1965–66" (en finés). Ilves Hockey. Consultado o 31 de outubro de 2021. 
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 16,5 Mennander & Mennander 2003, pp. 200–201.
  17. ↑ "Historia" (en finés). Suomen Jääkiekkoliitto. Arquivado dende o orixinal o 06 de outubro de 2008. Consultado o 31 de outubro de 2021. 
  18. ↑ Honkavaara & Mennander 2002, pp. 296–298.
  19. ↑ Honkavaara & Mennander 2002, pp. 302–303.
  20. ↑ Lahti & Paavola 2004, p. 84..
  21. ↑ Mennander & Mennander 2003, p. 199.
  22. ↑ 22,0 22,1 Mennander & Mennander 2003, p. 201.
  23. ↑ 23,0 23,1 "Jarmo Wasamalle kunnianosoitus kotikaupungilta – polku Hakametsän läheltä". Jatkoaika (en finés). 13 de agosto de 2015. Consultado o 1 de novembro de 2021. 
  24. ↑ Hiitelä, Juha (2 de febreiro de 2006). "Jarmo Wasama – kohtalona numero kaksi" (en finés). Jatkoaika.com. Consultado o 31 de outubro de 2021. 
  25. ↑ Teronen & Vuolle 2010, p. 23.
  26. ↑ Teronen & Vuolle 2010, p. 32.
  27. ↑ "JÄÄKIEKKOLEIJONAT V-Z, WASAMA JARMO". jaakiekkomuseo.fi (en finés). Consultado o 24 de marzo de 2023. 
  28. ↑ "ILVES HOCKEY LEGENDS" (en finés). Ilves Hockey. Consultado o 19 de agosto de 2021. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jarmo_Wasama&oldid=6897372»