Sabiñánigo

Sabiñánigo
	Sabiñánigo (es); Samianigo (an)
Localización
	42°31′07″N 0°21′51″O / 42.5186, -0.3643
Estado	España
Comunidade autónoma	Aragón
Provincia	Provincia de Huesca
Capital de	Alto Gállego
Capital	Sabiñánigo
Contén a división administrativa	Allué ; Grasa ; Larrés (en) ; Sabiñánigo
Poboación
Poboación	9.423 (2023) (16,06 hab./km²)
Xeografía
Superficie	586,817701 km²
Altitude	780 m
Comparte fronteira con	Caldearenas ; Yebra de Basa ; Fiscal ; Boltaña ; Bierge ; Biescas ; Canfranc ; Sallent de Gállego ; Jaca ; Villanúa ; Nueno
Organización política
• Alcaldesa	Berta Fernández Pueyo (en) (2018–)
Identificador descritivo
Código postal	22600
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	22199
Outro
Irmandado con	Billère ; Petersberg
Páxina web	sabinanigo.es

Sabiñánigo (Samianigo en aragonés) é un municipio da provincia de Huesca, Aragón, España, capital da comarca de Alto Gállego situado a unha altitude de 780 metros e a 52 quilómetros da capital provincial. Anteriormente á comarca na que estaba enmarcado Sabiñánigo coñecíalla como "Serrablo" polo que aos habitantes desta localidade tamén se lles coñece como serrableses.

Limita ao norte cos municipios de Biescas e Yebra de Basa; ao leste con Fiscal e Boltaña; ao sur co municipio de Las Peñas de Riglos; ao sueste coa comarca do Somontano de Barbastro e ao oeste cos municipios de Caldearenas, Jaca e Villanúa.

Sabiñánigo, Porta do Pireneo

Sabiñánigo está situado entre o Val do río Aurín e a conca do curso medio do río Gállego na súa zona norte e entre os vales de Basea e Guarga na zona sur, é dicir, abarca desde as serras interiores do Pireneo ata as exteriores, pasando pola depresión media, o que fai que posúa unha gran variedade de ecosistemas e paisaxes que entroncan coa rica arquitectura popular e relixiosa deste termo municipal. A cidade, aínda que xa case ninguén o recorda, celebrou as súas dúas mil anos, xa que a fundaron os romanos, moi preto da súa actual localización, os nomes "Gállego" (das Galias) e "Aurín" (de Aureo) denotan a súa orixe en latín.

Demografía

Evolución demográfica

1991	1996	2001	2003	2007	2008
9.056	8.759	8.578	8.797	9.673	10.112

Deporte, Cultura e Turismo

Cidade moi ligada ao deporte e en especial ao ciclismo, é famosa por crear e albergar unha das probas ciclistas de afeccionados máis importantes do mundo, chamada Quebrantahuesos. É moi corrente que etapas da Volta a España principien, pasen ou rematen aquí, e ata campionatos de España para profesionais, pasando os mellores ciclistas do mundo como é o caso de Miguel Indurain.

En Sabiñánigo pódese practicar esquí. Está a 30 km de Panticosa, 38 km da estación de Formigal (a máis grande de España), 44 km de Candanchú e a 47 km da estación de Astún (42 km esquiables), sen contar Cerler (a 120 km)

A casa do século XIX (1810-1830), coñecida como Casa Batanero, é a sede do Museo de Artes do Serrablo. Este museo foi inaugurado en 1979. A planta baixa reproduce as distintas dependencias dunha casa pirenaica con todos os seus aveños. No segundo piso combínanse estancias dedicadas aos labores artesanais con estancias propias da vivenda. No antigo celeiro instalouse un espazo lúdico dedicado a Pedrón, o famoso diablillo do Serrablo. Foi apadriñado por Julio Caro Baroja e por Julio Gavín,

En Sabiñánigo atópase Pirenarium, un parque en miniatura sobre os Pireneos. Este complexo inaugurado en 2006 alberga maquetas do Pireneo e todo Aragón, e localízase nos antigos cuarteis do exército.