Tahití

Tahití

Tahiti (fr)
Localización
17°42′S 149°30′O
Colectividade	Polinesia Francesa
Capital	Papeete
Poboación
Poboación	178.133 (2007) (170,95 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Illas do Vento
Superficie	1.042 km²
Medición	29 () × 61 () km
Bañado por	Océano Pacífico
Altitude	2.241 m
Punto máis alto	Monte Orohena (pt) (2.241 m)
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC−10:00

Tahití (historicamente chamada Otaheite e antigamente, en España, coñecida como a Illa de Manuel de Amat e Junyent), é a illa maior da Polinesia Francesa, un territorio de ultramar francés localizada nas Illas da Sociedade, ao sur do océano Pacífico. A súa capital é Papeete, situada na costa noroeste da illa, e consiste principalmente en dúas porcións de terra conectadas polo istmo de Taravao: Tahiti Nui ou Gran Tahití, situada ao noroeste, e Tahiti Iti ou Pequena Tahití, situada ao sueste. No total, o territorio comprende uns 1.042 km² e o seu punto máis alto é o Monte Orohena, culmina a 2.241 m sobre o nivel do mar. O clima é quente e húmido.

En 2012 a illa tiña 183.645 habitantes, os cales se dedican principalmente á industria do turismo. A lingua oficial é francés.

Historia

Estímase que Tahití foi ocupada por polinesios entre os séculos IV e IX, provenientes de Tonga e Samoa, aínda que algúns historiadores cren que o establecemento foi anterior. A fertilidade dos chans e os recursos mariños proveron alimentación á poboación.

Aínda que a illa foi avistada por primeira vez por un navío español en 1606, España non fixo esforzo ningún por comercializar ou colonizar a illa. Samuel Wallis, un capitán inglés, chegou a Tahití o 18 de xuño de 1767, e é considerado como o primeiro europeo en visitar a illa. A natureza relaxada dos habitantes tahitianos e a caracterización do lugar como un paraíso impresionou enormemente aos primeiros visitantes europeos, dando pé para a romantización da imaxe de Tahití, que prevalece mundialmente ata os nosos días.

Wallis foi sucedido en 1768 polo explorador francés Louis Antoine de Bougainville, quen completou a primeira circunvalación francesa por mar. Bouganville deu fama a Tahití en Europa cando publicou a bitácora da súa viaxe en Voyage autour du Monde (en galego, "Viaxe ao redor do Mundo"). Aí describiu a illa como un paraíso terreal onde os homes e as mulleres vivían felizmente en inocencia, afastados da corrupción da civilización. Isto ilustrou poderosamente o concepto do bo salvaxe, e ademais influíu nos pensamentos utópicos de filósofos como Jean-Jacques Rousseau antes da Revolución Francesa.

En 1774, o Capitán James Cook visitou a illa, estimando a poboación nuns 200.000 habitantes. Esta cifra é probablemente moi alta; outra estimación para a mesma época foi de 121.500 habitantes soamente. Tras a visita de Cook, varios barcos europeos atracaron frecuentemente na illa. O máis coñecido deles foi o "HMS Bounty", cuxa tripulación se amotinou brevemente logo de abandonar Tahití en 1789. A influencia occidental provocou importantes trastornos á sociedade tradicional insular, traendo prostitución, enfermidades venéreas e alcoholismo. Entre as enfermidades introducidas figuraron o tifo e vexigas, que ocasionaron a morte de moitísimos tahitianos en 1797, cando a poboación era de só preto de 16.000 persoas. Posteriormente este número diminuiría aínda máis, por baixo dos 6.000 habitantes.

Petit-Thouars arribando a Tahiti o 9 de setembro de 1842.

En 1842, o almirante Abel Aubert du Petit-Thouars, actuando independentemente do goberno francés, foi capaz de convencer a raíña de Tahití Pomare IV de aceptar o protectorado de Francia. George Pritchard, un misionario anglicano e cónsul británico, atopábase lonxe no momento do acordo. Con todo, regresou a traballar na evanxelización dos tahitianos, incentivando o desprezo polo catolicismo. En 1843, Petit-Thouars (de novo actuando a modo persoal) enviou mariñeiros á illa, anexándoa formalmente a Francia. Logo mandou a Pritchard a prisión, para posteriormente devolvelo severamente a Gran Bretaña. As noticias destes sucesos chegaron a Europa no inicio de 1844. O estadista francés François Guizot, apoiado polo rei Lois Filipe I de Francia, denunciou con vehemencia a anexión da illa. Porén, a guerra entre Francia e os tahitianos continuou ata 1847. A illa permaneceu baixo o protectorado francés ata o 29 de xuño de 1880, cando o rei Pomare V (1842-1891) foi forzado a ceder a soberanía de Tahití e as súas dependencias a Francia. En 1946, a illa, xunto a toda a Polinesia Francesa, converteuse nun territorio de ultramar. En 2003, este status foi cambiado polo de colectividade de ultramar.

Xeografía

Mapa da Polinesia Francesa

De 45 km de longo entre os seus puntos extremos, ten aproximadamente 1.045 km², dos cales só 150 están habitados e explotados. O pico máis alto, e o Monte Orohena, de 2.241 m. Atópase aproximadamente nos 17 graos de latitude sur e 150 graos oeste. A súa capital, Papeete, está situada na costa noroeste. A illa componse de dúas partes máis ou menos redondas centradas nas montañas volcánicas, conectadas por un brazo curto da terra, o istmo de Taravao. A maior delas na parte noroeste é a chamada Tahiti Nui (Gran Tahiti) e a outra no sueste Tahití Iti (Pequeno Tahiti) ou Taiarapu. Tahiti Nui está densamente poboada ao redor da costa (especialmente ao redor de Papeete) cos beneficios das estradas e autoestradas. O interior de Tahiti Nui está case deshabitado. Tahití Iti mantívose illado, a súa metade sueste (Te Pari) e accesible só por barco. Un camiño serpea ao redor da illa principal entre as montañas e o mar e unha estrada interior sobe as granxas leiteiras e plantacións de cítricos, con vistas panorámicas. Tahití ten moitas correntes rápidas, incluíndo Papenoo no norte. Tahití ten exuberantes selvas.

Tahití é a illa máis poboada da Polinesia Francesa, co 70% da poboación total. A poboación da Polinesia Francesa era de 260.338 persoas en 2007. A área urbana da capital, Papeete, ten 128.000 habitantes. O idioma oficial é o francés.

A 15 km ao oeste de Tahití, atópase a illa irmá de Moorea, que se pode ver perfectamente desde o oeste de Tahiti Nui. Moitos traballadores viven en Moorea e van traballar a Tahití en transbordador todas as mañás.

De novembro a abril é a tempada de choivas, o mes máis chuvioso é xaneiro, con 335 mm. en Papeete. Agosto é o máis seco, con 48 mm.. A temperatura media máis baixa é de 21 °C e a media máis alta alta é de 31 °C, con pouca variación estacional. A temperatura máis baixa en Papeete foi de 16 °C e a máis alta de 34 °C.

Localidades Tahitianas

Mapa de Tahiti e Moorea

As actuais comunas de Tahití son:

• Papeete (capital)
• Pirae
• Arue (co atol de Tetiaroa)
• Mahina
• Hitia'a O Te Ra (Papenoo, Tiarei, Mahaena, Hitia'a)
• Taiarapu-Est (Faaone, Afaahiti-Taravao, Pueu, Tautira)
• Taiarapu-Ouest (Teahupoo, Vairao, Toahotu)
• Teva I Uta (Mataiea, Papeari)
• Papara
• Paea
• Punaauia
• Faa'a

Divídense do seguinte xeito:

• De esquerda a dereita de Tahiti Nui: Papeete, Pirae, Arue, Mahina, Papenoo, Tiarei, Mahaena, Hitia'a, Faaone, Afaahiti-Taravao, Papeari, Mataiea, Papara, Paea, Punaauia e Faa'a

• Ao redor de Tahití Iti: Afaahiti-Taravao Pueu Tautira Teahupoo, e Vairao Toahotu.

Tahiti na actualidade

Os tahitianos son cidadáns franceses con completo acceso a dereitos civís e políticos. Tanto a lingua tahitiana como o francés son usados polos habitantes da illa. Tahití fai parte da Polinesia Francesa (Polynésie Française), cuxo status é o dun territorio semiautónomo de Francia, coa súa propia Asemblea, Presidente, orzamento e leis. A influencia da metrópole limítase a prover subsidios, educación e seguridade. O actual Presidente da Polinesia Francesa, Oscar Temaru, é partidario da total independencia de Francia, con todo só cerca do 20% da poboación está a favor de devandita idea.

Panorámica cara ao Leste de Papeete

Durante unha conferencia de prensa en xuño de 2006, no marco da segunda Reunión Francia-Oceanía, o presidente Jacques Chirac dixo que non cría que a maioría dos tahitianos quixesen a independencia. Remitiuse a afirmar que mantería a porta aberta para un posible referendo no futuro.

As eleccións para a Asemblea da Polinesia Francesa efectuáronse o 23 de maio de 2004. Nun resultado sorpresivo, a coalición progresista independentista de Oscar Temaru formou goberno cunha maioría dun só escano no parlamento (obtivo 29 escanos contra 28 do Partido Conservador encabezado por Gaston Floose). En outubro dese ano, este partido presentou unha moción de censura contra o goberno, provocando unha crise política. Un punto maior de controversia é se o goberno nacional francés podería ou non usar o seu poder excepcional de chamar a eleccións anticipadas para un novo goberno local, en caso dunha grave crise política.

Cultura e economía

Festival Cultural anual de Heiva, en Papeete

O pintor francés Paul Gauguin viviu en Tahití nos anos 1890, plasmando nas súas obras varias paisaxes tahitianas. Hoxe, a vila de Papeari ten un pequeno museo con obras de Gauguin. Tahití posúe unha universidade, a Université da Polynésie Française. Con todo o turismo é a actividade máis importante, sobre todo nas illas de Bora Bora e Moorea. Cada mes de xullo, o Festival de Heiva en Papeete celebra a cultura polinésica e a conmemoración da toma da Bastilla en Francia.

O cultivo de perlas negras é tamén unha fonte substancial de ingresos. A maioría das perlas son exportadas para o Xapón, Europa e os Estados Unidos.

Recentemente, xurdiu unha forte presión por revivir o modo de vida máis tradicional de outrora e por redescubrir os costumes culturais. Os instrumentos musicais tradicionais inclúen o pahu, os toere (tambores) e o vivo (especie de frauta nasal). As guitarras e ukeleles foron introducidos polos europeos, pero incorporáronse ao folclore local, que ten bastante similitude coa música popular de Hawai, debido a que se trata de dúas culturas moi emparentadas no idioma e nos costumes. A indumentaria típica para bailar (tamure) volveu aparecer na vida dos polinesios, pero, lamentablemente, a arte de facer tapa (papel de cortiza e roupa), practicado en todo o Pacífico, xa case non se utiliza.

Galería de imaxes

• 
  Localización do Tahití
• 
  Faro de Mahina
• 
  Vista da illa de Moorea para a cidade de Punaauia.