Vilanova i la Geltrú

Vilanova i la Geltrú
	Bandeira Brasón
Localización
	41°13′27″N 1°43′33″L / 41.224277, 1.725905
Estado	España
Comunidade autónoma	Cataluña
Provincia	provincia de Barcelona
Comarca	Garraf
Capital de	Garraf
Capital	Vilanova i la Geltrú (en)
Poboación
Poboación	68.854 (2023) (2.025,12 hab./km²)
Número de fogares	127 (1553)
Lingua oficial	lingua catalá
Xeografía
Parte de	Mancomunidade Penedès i Garraf ; Mancomunidade Tegar del Garraf
Superficie	34 km²
Bañado por	Mar Mediterráneo
Altitude	22 m
Comparte fronteira con	Canyelles ; Cubelles ; Sant Pere de Ribes ; Castellet i la Gornal
Santo padrón	Antón Abade
Organización política
• Mayor of Vilanova i la Geltrú (en)	Juan Luis Ruiz López (pt) (2023–)
Identificador descritivo
Código postal	08800
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	08307
Código territorial IDESCAT	083073
Outro
Irmandado con	Mérignac ; Vila-real
Páxina web	vilanova.cat

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Vilanova.

Vilanova i la Geltrú é unha cidade e municipio da provincia de Barcelona, Cataluña, España. Situado a 45 km de Barcelona e a 40 km de Tarragona, é a capital da comarca do Garraf.

Historia

Conta a lenda que a vila nova naceu porque o señor feudal de Geltrú promulgou unha lei segundo a cal, cando unha moza casaba, tiña que pasar a súa primeira noite con el, e moitos geltrunenses fóronse, instalándose cerca do mar, en territorios de Cubelles, fundando a Vila Nova de Cubelles. Co tempo ambas creceron ata converterse nunha soa.

Vilanova i la Geltrú foi fundada, oficialmente, en 1274 cando o Rei Xaime I concedeulle a Carta Poboa, e ten unha longa historia que se traduce en numerosos puntos de interese cultural.

A mediados do século XVIII, cando o rei Carlos III permitiu que Vilanova comerciara con América, a cidade vive unha efervescencia económica moi importante. Un progreso que non se limita a unha acumulación de riquezas, senón que reporta un investimento en cultura. É entón cando se fundan as primeiras sociedades recreativas, lugares de encontro e distracción.

A principios do século XIX, aparecen os maxestosos xardíns de reunión dándolle un aspecto de gran cidade, alegre debido, en gran parte, ao contacto que coa illa de Cuba ía adquirindo. Este ambiente festivo e cultural xa non abandonaría a cidade, e aquilo que empezou como xardíns de esparexemento deu lugar a espazos para espectáculos permanentes e a cuberto. En 1804, Pedro Gumá erixiu o primeiro teatro de Vilanova: a Sala, un espazo de planta cadrada, con bóvedas, que servía tanto de teatro como de sala de baile.

A época dourada da cidade foi durante o Romanticismo, período que se reflicte magníficamente en edificios como o Museo Víctor Balaguer, construído polo que foi o último ministro de Ultramar español. Atopamos palacetes e mansións de interese como a Casa Renard, Foment Vilanoví, Casa Cabanyes, Casa Samà e Can Pahissa. Así mesmo destacan tamén as súas ermidas e igrexas como as de Sant Cristòfol, Sant Gervasi e Santa Maria de la Geltrú. Nesta última atópase un retablo de madeira policromada do século XVIII.

Demografía

Evolución demográfica
1900	1930	1950	1970	1981	1986	2006	2010
11.856	16.400	19.483	35.714	43.833	44.977	62.826	66.532

Comunicacións

As súas comunicacións son excelentes, a C-32, coñecida tamén como a Autoestrada Pau Casals, permite unha boa comunicación coa capital catalá. Así mesmo conta cunha estación ferroviaria.

Festividades

Entre as súas festas e tradicións atópase o soado Entroido, tradicional pero innovador, un entroido de sátira no que calquera famoso veciño é nomeado. Con todo, o acto máis importante deste entroido son "Lles Comparses", nas que, detrás de cada bandeira de cada asociación, desfilan parellas de mozos e mozas (máis de 50 por bandeira). Os mozos van con americana e barretina, dependendo da asociación. As mozas sempre van con mantón, caraveis e saia. Todos os mozos levan unha bolsa chea de caramelos e realizan, coas outras bandeiras que se atopan pola rúa, a batalla dos caramelos. Na praza da vila concéntranse todas as bandeiras (por antigüidade) e realízase a batalla final, mentres bailan ao ritmo de O Turuta.

No mes de agosto celébrase a Festa Maior en honra á Virxe das Neves, patroa da cidade (5 de agosto).

En canto aos seus eventos relacionados co mundo do espectáculo, o máis destacado é o Festival Internacional de Música Popular Tradicional de Vilanova i la Geltrú, que se celebra durante unha fin de semana completa de xullo. Trátase do certame máis antigo de España dedicado ás músicas do mundo ou de raíz.

Véxase tamén

Ligazóns externas

Sitio web do concello de Vilanova i la Geltrú (en catalán)