Somalia

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Somalia (homónimos).

Somalia

Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya (so) جمهورية الصومال الفدرالية (ar) Soomaaliya (so) 𐒈𐒝𐒑𐒛𐒐𐒘𐒕𐒖 (so)
Bandeira Brasón
Himno	Qolobaa Calankeed (pt) (2012)
Localización
6°N 47°L
Capital	Mogadixo
Contén a división administrativa	Awdal (pt) Bakool (pt) Banaadir (pt) Bari (pt) Bay (Somália) (pt) Galguduud (pt) Gedo (pt) Hiiraan (pt) Jubbada Dhexe (pt) Jubbada Hoose (pt) Mudug (pt) Nugaal (pt) Shabeellaha Dhexe (pt) Shabeellaha Hoose (pt)
Poboación
Poboación	11.031.386 (2017) (17,3 hab./km²)
Lingua oficial	Lingua somalí lingua árabe
Xeografía
Parte de	África oriental
Superficie	637.657 km²
Punto máis alto	Shimbiris (2.460 m)
Punto máis baixo	Océano Índico (0 m)
Comparte fronteira con	Djibuti Etiopía Kenya
Datos históricos
Precedido por	República Democrática da Somália (pt)
Creación	1960
Día festivo	Dia da independência (pt) (1 de xullo) Aninovo (1 de xaneiro)
Organización política
Forma de goberno	república federal
• Presidente	Hassan Sheikh Mohamud (pt) (2022–)
Órgano executivo	Governo Federal da Somália (pt)
• Primeiro-ministro da Somália (pt)	Mohamed Hussein Roble (pt) (2020–)
Órgano lexislativo	Federal Parliament of Somalia (en) ,
Membro de	Fondo Árabe para o Desenvolvemento Económico e Social Fondo Monetario Árabe Organización Mundial da Saúde ../... 21+
PIB nominal	7.628.000.011 $ (2021)
Moeda	xelim somaliano (pt)
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+03:00 Africa/Mogadishu (en)
Dominio de primeiro nivel	.so
Prefixo telefónico	+252
Teléfono de emerxencia	999, 888 (en) e 555 (en)
Código de país	SO

Somalia (somalí: Soomaaliya, árabe: الصومال, As-Sumal) é un país africano do Corno de África, limitado ao norte por Djibuti e polo Golfo de Adén, do outro lado do cal se atopa o Iemen, ao leste e ao sur polo océano Índico, por onde fai fronteira cun arquipélago iemení dominado pola illa de Socotorá e ao oeste por Kenya e por Etiopía. A súa capital é Mogadixo. Somalia é o único país africano no que toda a poboación fala soamente unha lingua, o somalí.

Historia

Artigo principal: Historia da Somalia.

A Guerra Civil de Somalia, aínda que intermitente, ten sido unha constante desde 1977. No 1991, a rexión norte do país declarou a súa independencia (Somalilandia), a pesar da súa relativa estabilidade, en comparación coa tumultuosa rexión sur, non foi recoñecida como estado independente por ningún goberno estranxeiro.

No 1993 iniciouse, primeiramente no sur, unha acción humanitaria da ONU que conseguiu diminuír a fame no país, con todo, a ONU acabou por retirarse o 3 de marzo do 1995, despois de sufrir baixas significativas.

En 1998 rexistráronse outras dúas escisións no país, e unha cuarta no 1999, todas elas de contornos pouco claros. A última escisión conduciu á autonomía da Somalia do suroeste, porén dada a difícil situación no que atinxe ás fronteiras da Somalia cómpre ponderar un pouco antes de atribuír este título.

O 26 de decembro do 2004, unha das catástrofes naturais máis devastadoras da historia contemporánea, o tsunami que varreu os países do suroeste Asiático, tamén afectou a Somalia, destruíndo poboacións e, segundo as estimativas, causando a morte a preto de 300 persoas.

Política

Artigo principal: Política de Somalia.

A Somalia non ten un goberno nacional de facto dende o 1991 cando estoupou a guerra civil. O 14 de outubro de 2004 o Parlamento de Transición da Somalia elixiu a Abdullahi Yusuf Ahmed, expresidente do Puntland como presidente do país.

Subdivisións

Artigo principal: Rexións de Somalia.

A Somalia está dividida en 18 rexións (gobolka):

• Awdal.
• Bakool.
• Banaadir.
• Bari.
• Bay.
• Galguduud.
• Jedo.
• Hiiraan.
• Jubbada Dheje.
• Jubbada Hoose.
• Mudug.
• Nugaal.
• Sanaag.
• Shabeellaha Dhexe.
• Shabeellaha Hoose.
• Sool.
• Togdheer.
• Woqooyi Galbeed.

Xeografía

Artigo principal: Xeografía de Somalia.

Somalia, o país máis oriental de África, ocupa unha área de 637.540 km². Sitúase na punta dunha rexión coñecida habitualmente como o Corno de África, debido ao seu parecido no mapa cun corno de rinoceronte, da que tamén forman parte Etiopía e Djibuti.

O territorio somalí está composto principalmente de chairas, mesetas e terras elevadas. No norte, no entanto, as montañas Karkaar sitúanse a distancia variable do Golfo de Adén. O tempo é cálido durante todo o ano con veráns inclementes, agás nos territorios de maior altitude do norte do país. A pesar de localizarse no ecuador terrestre a chuvia no país é rara, e a maior parte de Somalia atópase en terreo árido ou semiárido, adecuado tan só para o pastoreo nómade que practica máis da metade da poboación. Só nunhas áreas de choivas moderadas, no noroeste e suroeste, onde se atopan os dous ríos importantes do país, practícase unha agricultura de certa importancia.

A xeoloxía local suxire a presenza de valiosos xacementos minerais. A longa costa de Somalia (3.025 quilómetros) tivo importancia histórica, debido a que permitía o comercio do Oriente Próximo coa África Oriental e actualmente como camiño de paso obrigado cara a canle de Suez.

Economía

Artigo principal: Economía de Somalia.

A Somalia ten unha economía de mercado. É un dos países máis pobres do planeta, con relativamente poucos recursos naturais.

A maior parte da economía foi devastada na guerra civil. A agricultura é o sector máis importante, coa cría de gando respondendo por case 40% do PIB e por 65% das exportacións. Gran parte da súa poboación que vive da cría de gando é nómade ou seminómade. A banana é outro importante produto de exportación. O azucre, o sorgo, o millo e os peixes prodúcense só para o mercado interno.

O pequeno sector industrial baséase no procesamento de produtos agrícolas, e responde por 10% do PIB. Moitas industrias fecharon por causa da guerra civil

Demografía

Artigo principal: Demografía de Somalia.

Cultura

Artigo principal: Cultura de Somalia.