Saltar ao contido

Portal:Jazz

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

O jazz é un estilo musical nado en Nova Orleáns (Louisiana, Estados Unidos) a principios da década de 1900, que mestura unha rítmica propia dos afroamericanos cunha instrumentación e unha tímbrica xenuínas das bandas da rúa (trompeta, corneta, clarinete, trombón, tuba, contrabaixo, bombo e pratos).

Cando estes conxuntos estabilizáronse, substituíron a tuba polo contrabaixo, o bombo e os pratos pola batería e engadiuse o piano. Esta era a formación da Original Dixieland Jass Band, un grupo branco que empregou a palabra jazz por primeira vez, en 1917. Tanto polo repertorio como pola instrumentación, harmonía, e sobre todo pola improvisación (base característica do jazz) foise evolucionando ata chegar nas décadas de 1980 e 1990 a unha fusión de estilos moi diversos.

Co estilo chamado "Chicago" - ou hot jazz - enriquecéronse as improvisacións e incorporáronse novos instrumentos como o saxofón (principalmente tenor e alto), a guitarra e o violín. Así mesmo, as persoas cantantes, tan importantes xa dende os inicios do blues, adoptaron a linguaxe nova e a partir da década de 1930 incorporáronse ao jazz. Outro elemento distintivo deste xénero son as jam sessions, encontros de músicos ao final dos concertos nos que todas as persoas improvisan a partir dunha melodía.

Logo da segunda guerra mundial iniciouse o estalido do bebop, que revolucionou os xeitos de improvisar, achegándose case ás vangardas, e tamén o tipo de sonoridades. O bop é a base do que se coñece habitualmente como jazz moderno, en oposición ao mainstream, máis clásico, que seguiuse a interpretar sen interrupción. Entre os derivados do bop encóntranse o cool, o estilo west coast, o hard bop, o third stream e, finalmente, o free-jazz, no que non se segue ningún patrón harmónico nin melódico, e só importa a tímbrica, a experimentación cos instrumentos e a descontinuidade rítmica.

Artigo destacado

editar

O jazz de vangarda (tamén coñecido pola súa denominación en inglés avant-garde jazz ou avant-jazz) é un estilo de música e improvisación que combina a música culta de vangarda e a composición co jazz. O jazz de vangarda soa semellante ao free jazz, pero difire en que, malia renegar tamén da harmonía tradicional, ten unha estrutura predeterminada sobre a que a improvisación pode ter lugar. Esta estrutura pode estar previamente composta parcial ou incluso completamente.

As orixes do jazz de vangarda están nas innovacións dos discípulos de Charlie Parker. Con base en Nova York, músicos non canónicos como Charles Mingus, Miles Davis e John Coltrane introduciron a improvisación modal e experimentaron coa atonalidade e a disonancia. O jazz de vangarda foise desenvolvendo nas décadas seguitnes, inspirándose en correntes da música clásica do seu tempo como o serialismo ou a música aleatoria.


Imaxe destacada

editar

Sarah Vaughan, posiblemente no Café Society de Nova York, en 1946.
Vexa o artigo jazz vocal.


Sabías que...?

editar

A Original Dixieland Jazz Band.


Categorías

editar

Queres atopar artigos relacionados co jazz? Proba buscando nas seguintes categorías:

Biografía destacada

editar

Ella Jane Fitzgerald, coñecida como Ella Fitzgerald e alcumada Lady Ella e The First Lady of Song (A primeira dama da canción), nada en Newport News (Virxinia) o 25 de abril de 1917 e finada en Beverly Hills (California) o 15 de xuño de 1996, foi unha cantante estadounidense de jazz. Non obstante esta condición básica de jazzista, o repertorio musical de Ella Fitzgerald é moi amplo e inclúe swing, blues, bossa nova, samba, gospel, calipso, cancións de nadal, pop etc.

Canda Billie Holiday e Sarah Vaughan, está considerada como a cantante máis importante e influente da historia do jazz (e, en xeral, da canción melódica popular). Estaba dotada dunha voz cun rango vocal de tres oitavas, destacando a súa precisa e diáfana vocalización e a súa capacidade de improvisación, sobre todo no scat, técnica que desenvolveu nos anos corenta e do que logo xurdiu o bop. Nos anos cincuenta sentou cátedra coa súa concepción da canción melódica, en paralelo á obra de Frank Sinatra, coas súas versións dos temas dos grandes compositores da canción popular estadounidense (os songbooks de Duke Ellington, Cole Porter, Johnny Mercer etc.). O único reparo que se lle puxo ao seu talento interpretativo era a certa incapacidade para adaptarse emocionalmente a letras con contido dramático.

Gañou 13 Premios Grammy, e foi galardoada coa Medalla Nacional das Artes e a Medalla Presidencial da Liberdade dos Estados Unidos.

Cita destacada

editar

Duke Ellington en 1965.
Non significa nada, se non ten ese swing.
Son destacado

editar

Versión instrumental de "I'm Just Wild About Harry". 78RPM, Eubie Blake


Artigos de calidade e bos

editar

Artigos de calidade (1)

Artigos bos (0)


Proxectos relacionados
Portais relacionados

editar

Música
Música

Música

Proxectos irmáns

editar

Wikimedia Commons
Wikimedia Commons

en Commons